100 năm ngày sinh (1917 - 2017)
của kịch tác gia Vũ Khắc Khoan
Nguyễn Thị Kim Liên
Thầy Tôi
Cùng trong một tiếng tơ
đồng
Người ngoài cười nụ ,người trong khóc thầm
.
(Nguyễn
Du)
Vâng ,thầy đă bắt đầu năm học mới
và bài học mới như thế ! Thầy giảng dạy
văn chương nhưng bài giảng thẫm đẫm
mùi kịch nghệ .Trên bục giảng ,với mái tóc bồng
bềnh,vẻ mặt trầm tư sau làn khói thuốc bàng
bạc mờ ảo,với giọng giảng bài trầm ấm
,thầy đă gieo vào ḷng sinh viên chúng tôi bao điều
trăn trở.
Hai câu thơ trích " Truyện Kiều " của Nguyễn
Du là một màn kịch có bi ,có hài .Tác giả kịch bản
là Nguyễn Tiên Điền nhưng đạo diễn kiêm
diễn viên chủ động là Hoạn Thư. Trong tay tiểu
thư họ Hoạn ,Thuư Kiều và Thúc Sinh đă phải
diễn tṛn vai của ḿnh đúng như dự kiến của
người đàn bà " khôn ngoan " đang bùng cháy ngọn
lửa ghen tuông trong ḷng .Để rồi lớp kịch hạ
màn với " Người ngoài cười nụ, người
trong khóc thầm " .
Từ hai câu thơ Kiều ấy ,thầy dẫn dắt
chúng tôi đi,đi măi trong cuộc hành tŕnh khám phá chất
bi hài của tác phẩm văn chương ,trong đó gồm
cả kịch bản sân khấu. Từ "Chinh phụ
ngâm khúc" của Đặng Trần Côn đến
" Cung oán ngâm khúc " của Nguyễn Gia Thiều
.Từ những trang kịch đẫm nước mắt
t́nh yêu khi bị chia cắt của Shakespear đến tiếng
cười sảng khoái nhưng đầy ư mỉa mai
trong hài kịch của Moliere ...
Thế rồi thầy hạ giọng với chúng tôi "
Mua vui cũng được một vài trống canh ".
V́ sao ? V́ đó là tác phẩm ,là kịch bản .Tác phẩm
chỉ thể hiện nội dung trên bề mặt mặt
trang giấy , kịch bản chỉ thể hiện trên sàn
diễn,quay về phía khán giả .C̣n cuộc đời ,mỗi
con người đều là diễn viên,diễn cả bốn
phía ,trong ṿng xoay 360 độ và diễn suốt đời
qua nhiều vai khác nhau ,đẫm chất bi hài .... Thậm
chí có lúc " Khi vui muốn khóc ,buồn tênh lại cười
" .Chính v́ vậy nên " Nghĩ ḿnh ḿnh lại thêm
thương nỗi ḿnh".
Thầy không chỉ thương ḿnh mà c̣n thương đời,thương
người ,thương học tṛ nhiều lắm .Mỗi
năm đến mùa thi ,nh́n sinh viên miệt mài học tập
,thầy ân cần xoa dịu nỗi lo lắng của chúng
tôi . "Các anh chị yên tâm ôn bài vở .Nhất là các anh
,thầy biết nếu thi hỏng ,các anh sẽ bị gọi
đi lính nên khi chấm bài thầy cân nhắc rất kỹ
lưỡng " .Thầy hiểu hơn ai hết rằng
trong bài thi của sinh viên ,chỉ hơn kém một điểm
th́ cuộc đời sẽ quay sang hướng khác với
vai diễn khác.Vai diễn ấy khốc liệt hơn thời
làm sinh viên ngồi dưới mái giảng đường.”
T́nh thương tṛ của thầy là vậy ! Không thân thiết
cũng không cách xa .Chừng mực kín đáo mà thiết tha
với từng số phận của sinh viên khi vận
nước nổi trôi theo cuộc chiến tương tàn
.Phải chăng v́ thế mà thầy ít khi cười .
Một hôm, bạn Hồ Thị Thuỷ lớp tôi kéo tôi
đến gặp thầy trước cửa giảng
đường Minh Thành với một lời đề
nghị thật bất ngờ :
- Thầy ơi ! Con muốn nh́n thấy thầy cười
....
Và thầy cười ,nụ cười đẫm chất
bi hài . Đến bây giờ ,tôi vẫn nhớ măi nụ
cười đau khổ ấy của thầy .
NGUYỄN THI
KIM LIÊN (Ngân Tảo)
Đà
Lat ,ngày 27 tháng 7 năm 2017
©gio-o.com 2017