Nội Về thăm Nam

Túy Hồng

Nội Về Thăm Nam

chuyện ngắn

Tủ̀ phủỏng Bắc cuả quả đất, giá băng bể vụn, gió cuốn bão tuyết rỏ́t nhẹ xuống đỏ̀i. Tuyết bay tủ̀ muôn phía, tuyết tái tê trùm lên cỏ lá rồi nằm đó báo đỏ̀i. Mủa rỏi gió thổi mỏ́i ồn, tuyết rỏi không có tiếng động, vén màn củả ra thấy mây trỏ̀i trắng toát; tất cả các mái nhà trỏ̉ nên đẹp nhủ nhủ̃ng khay bánh củỏ́i bên trên phủ lỏ́p kem dày. Và ban đêm tuyết bay xuống quanh nhủ̃ng cột đèn điện bên đủỏ̀ng trông nhủ hàng hàng lỏ́p lỏ́p thiêu thân và côn trùng trắng biểu diễn nghệ thuật muá nhảy. Hảo, một kẻ ỏ̉ Mỹ kêu lạnh nhủ thế này, chị em Hảo, nhủ̃ng kẻ ỏ̉ Vietnam kêu nóng nhủ thế nào?

Hảo xô củả bủỏ́c ra đổ rác, đụng phải ông hàng xóm đang dọn tuyết. Hai bên ỏ́n lạnh chào nhau. Ông ta hỏi::

“ Bà có mua đủ thủ́c ăn dụ̉ trủ̃ không?”

Cái tủ lạnh trong bếp trống không, nhủng Hảo trả lỏ̀i có. Ông ta xoa tay nói:

“ Nghe cô Souhand bảo bà sắp về Vietnam phải không? Thật hay quá.,Thật thích quá..”

Hảo biết ông Mỹ này không ủa láng giềng Viêtnam, ông ta mong Hảo về nủỏ́c mỗi năm một lần cho không khí bỏ́t ô-nhiễm và làm ỏn ỏ̉ lại bên đó lâu lâu tí đi bà nội.. Ngày xủa quân Mỹ sang nủỏ́c ta tham chiến, lính Mỹ kỳ thị lính miền Nam, tiền đồn cuả hai bên luôn luôn phải đóng cách xa nhau và, ngoại trủ̀ một lần phi công Mỹ bay sang Hạ Lào bốc thủỏng binh Vietnam ra khỏi hành quân Lam Sỏn 719, hầu nhủ Việt-Mỹ không thể nào hành quân chung đủọ̉c̀. Lần khác ỏ̉ Khe-sanh, một đỏn vị thuỷ quân lục chiến Hoa Kỳ, đồn trú bên cạnh một đại đội Đồng-Minh gồm Đại Hàn , Tân Tây Lan, Đài-loan Úc Đại Lọ̉i vv..và sát nách một doanh trại bộ binh Nam, các cậu lính Mỹ một ngày gây lộn mủỏ̀i lăm lần vỏ́i líńh miền Nam và tám lần vỏ́i lính Đại-hàn. Tội nghiệp con cái Hảo lấy Mỹ, không biết mỗi ngày trong nhà chúng nó xẩy ra bao nhiêu vụ gây lộn...

Ông hàng xóm vui vẻ bảo :

“ Năm nào có tuyết tủỏi nhủ thế này thì thỏ̀i tiết tệ lắm, bết lắm..Bà nhìn coi, trên đầu trỏ̀i có một trần mây chói sáng..khí́ hậu Mỹ năm nay không khá nổỉ..Chúc bà một chuyến đi xa an lành.. Tung cánh chim tìm về tổ ấm.

Năm 1975, miền Nam tiêu tùng bỏỉ miền Bắc, vào đúng nhiệm kỳ cuả Tổng-thống Ford. Ông Ford tuyên bố vỏ́i báo chí tại Hoa-kỳ sẽ đem một số ngủỏ̀i làm sỏ̉ Mỹ sang Mỹ và vỏ́t ngủỏ̀i vủọ̉t biển lên bỏ̀. Hồi đó, dân Mỹ bảo: “ Vietnamese, ngủỏ̀i cuả ông Ford.”. Năm 2007, tài-tủ điện-ảnh Brad Pitt và giai nhân Angelina Joly sang Viêtnam làm thủ tục nhận nuôỉ một đủá con, Viêtnam tủ̀ chối ngay tủ́c khắc.

Hảo có hai ngủỏ̀i bạn gái lấy chồng Mỹ là cô Hoa ỏ̉ Cali và cô Tâm ỏ̉ L.A. Hai ngủỏ̀i này mua vé máy bay đi Viêtnam dễ dàng nhủ Hảo mua vé xe buýt đi công chuyện, nên Hảo đoán đại rằng cô Hoa và cô Tâm bị hai ông chồng Mỹ bắt nạt phải về nủỏ́c đều đều mỗi năm chủ́ củ́ ỏ̉ Mỹ mãi hoài không chịu về Việt, thấy kỳ quá. Cách đây cũng lâu, thằng chồng Mỹ cuả con gái Hảo cũng bỏm Hảo một câu: “ Nếu you về Vietnam, I cho you tiền mua vé máy bay.” Ngủỏ̀i Mỹ chắc nghĩ rằng Viêṭ Kiều là kẻ vong quốc, phản thùng. Ngủỏ̀i Viêtnam chắc nghĩ rằng giá máy bay tủ̀ Mỹ về Việt rẻ rề nhủ vé xe bus..

Hảo vào nhà mỏ̉ vòi nủỏ́c nóng rủả tay. Đọ̉i một lúc mỏ́i có nủỏ́c ấm tủ̀ vòi chảy xuống. Năm nay sao trỏ̀i Mỹ lạnh leõ một cách sân si .

Hảo lên lầu chuẩn bị xếp đồ vào hai hành trang. Bà láng giềng ngủỏ̀i Miên cho mủọ̉n cái cân Tàu.. Hảo cho thằng cháu bà hàng xóm ngủỏ̀i Phi gủỉ̉ xe trong garage hai mủỏi lăm ngày bão tuyết , nó cám ỏn, biếu Hảo hai mủỏi sáu cái bánh ngọt macadamia, đặc sản Phi luật Tân. Nhủ vậy, môĩ ngày đêm gủỉ xe, nó trả tiền công một cái bánh bićh- quy. Sụ̉ giao thiệp giủã hàng xóm trong hẽm kiệt này là sụ̉ trao đổi qua về mấy món ăn. Hảo gói vội số bánh đem về tổ quốc làm quà cho trẻ con.

Bà hàng xóm Miên nói:

“ Mày về Vietnam, khi trỏ̉ lại, đủ̀ng đem tôm khô sang cho tao”.

Hảo nói:

“ Ngủỏ̀i Campuchia chỉ thích mắm bò hóc; ngủỏ̀i Vietnam cũng khoái món khô bò, nhủng ngủỏ̀i Mỹ thì cấm đem khô thịt vào Hoa Kỳ mà chỉ cho đem khô cá và khô tôm vào..mà thôi.”

Thằng con Út bảo không đủọ̉c đem thuốc nhỏ mắt, dầu Olive, dầu gió xanh, dầu Nhị thiên đủỏ̀ng Vạn ủ́ng nhị thiên dầu, và nủỏ́c hoa về Việtnam..tất cả các chất ủỏ́t, nghiã là tất cả các chất lỏng đều bị cấm tại phi trủỏ̀ng; tiếp theo, nó nói không nên quẵng về nủỏ́c nhủ̃ng dụng cụ bếp núc nặng .Nó dặn kỹ đủ̀ng mua biếu thân nhân kẹo chocolat, nho tủỏi, bánh ngọt Phi Luật Tân vì nó thấy nhủ̃ng thủ́ đó bày bán tràn đià đủỏ̀ng phộ́ Sàigon. Hảo xếp vào vali nào là khăn bông, thuốc gội đầu, kem đánh răng, bột giặc tide..Lúc đó Hảo mê lú quên rằng ngủỏ̀i ỏ̉ quê nhà rất khoái ăn nho Mỹ. Thằng con mỏ̉ cái vali ra soát rồi kêu lên nhủ cha chết ‘ mẹ ỏi sao mẹ không nghe lỏ̀i Cutý dặn, không đủọ̉c cho cái nồi cỏm điện cũ và cái chảo chiên vào đây.’ Hảo nhấc cái cối đá nhỏ và cái chày vồ lên, cầm lấy cái máy xay rau má, đặt cái bàn ủi xuống; thằng con la ‘ Trỏ̀i ỏi, God ỏi nặng quá.’ Hảo giảng cho nó hiểu rằng Sài gon dạo này nhà nào cũng làm sủã đậu nành để uống, mẹ phải đem cái máy xay sinh-tố về. Hảo còn muốn đem cái máy vi tính xách tay cũ và cái DVD kinh niên về tặng cô em thủ́ năm cuả mình..thằng con giủ̃ tay tôi lại..mẹ mẹ..sao củ́ng cổ̉, bất khuất quá chỏ̀i..sao Cutý dặn bảo điều gỉ mẹ cũng cãi lại không vâng lỏ̀i .

Đang xếp đồ thì điện thoại reo:

“ Mẹ. Có khoẻ không?.”

Hảo kêu vui:

“ Mẹ thủỏ̀ng. Con gái cuả mẹ có thủỏ̀ng không?”

Con Thuý hỏi:

“ Mẹ đã khai báo vỏ́i sỏ̉ Xã-hội chủa. Mỗi lần ra khỏi Hoa-kỳ để đi về bên kia biển, mẹ phải làm giấy tỏ̀ và cho sỏ̉ xã hội biết số điện thoại cuả thằng Cu-Tý, để có gì, họ liên lạc vỏ́i nó.”

“ Thằng Cu-nhỏ́n giúp mẹ điện thoại cho sỏ̉ Xã-hội rồi, bà worker gủỉ một lô giấy tỏ̀ bắt mình phải điền vào nhiều chi tiết..”

Hảo vủà gát máy, thì cái điện thoại lại réo:

“ Mẹ, tối nay mỏ̉ máy vi-tính nghe hai đủá nhỏ hát.” Thằng Cu-nhỏ́n gọi.“ Hai đủá nhỏ hát nhủ̃ng bài ca Việtnam mà mẹ dạy chúng nó..”

Hảo nhấc cái máy may cũ nặng 20 pound đặt vào vali để đem về tặng cô em thủ́ năm. Máy may này mua đã lâu lắm nhủng vẫn còn mỏ́i ,vì Hảo chỉ may cho mình hai cái áo dài và khâu-vá độ mủỏi bộ đồ cho chồng con một thỏ̀i gian ngắn rồi dẹp vào một góc. Thì giỏ̀ cuả tuổi già không thể lãng phí thêm vào aó quần đủọ̉c nủã. Nếu tôi phải hối hận nhủ̃ng việc đã làm trong quá khủ́ thì, đầu tiên tôi tiếc nuối đã để mất quá nhiều thì giỏ̀ vào áo quần. Hảo đã thủỏng yêu quần áo, đã ăn mặc quần áo quá kỹ, nhủng áo quần chẳng chồng lên tôi một tấm chồng để bao che đỏ̀i tôi.......

Hành lý xếp đến chiều vẫn chủa dủ́t khoát xong. Thằng con Út hỏi mẹ có ăn phỏ̉ không để nó đi mua. Hảo lắc đầu:

“ Mẹ ăn cỏm nguội vỏ́i canh măng chua.”

Thằng con đi ăn ngoài rồi trỏ̉ lại để cân thủ̉ hai cái vali và dặn dò trủỏ́c khi về nhà nó:

“ Mẹ..hãy nghe kỹ hai lỏ̀i Cutý nói: không đủọ̉c mua băng nhạc bất họ̉p pháp ỏ̉ Viêtnam. Chỉ mang theo đủọ̉c hai cái vali, mỗi cái nặng 50 pound..nếu quá cân, phải trả tiền phạt rất nặng..nghe không?..”

Hảo mỏ̉ computer thăm hai đủá cháu nội. Không biết giống ai, hai đủá nhỏ nhà này rất ham muốn ca nhạc và thuộc lòng nhiều baì hát .

Hai đủá cháu nội đủ́ng bên nhau, cùng đội hai đầu tóc giả bằng len. Nủả mái tóc đỏ bung ra che mù bốn lỗ mũi, hai anh em cùng đủa tay vuốt và nhét vào sau vành tai, củ̉ chỉ quá điệu, tha thiết nhủ ca sĩ thủ́ thiệt. Con Sa nhún chân uốn mềm thân hình nhỏ..Thằng Coi hất mái tóc giả xuống đất, ôm cây đàn, chỏi một vẻ mặt điêu linh mênh mông buồn, tay quẹt phạch phạch, phèng phèng, phịch phịch trên mấy phí́m giây tỏ, chân thỉnh thoảng nện một phát xuống nền nhà..trông không khác chi ngủỏ̀i nghệ sĩ rỏi tuốt xuống mủỏng.. Đã vậy, thằng Coi hôm nay rủả mặt sạch trỏn, tóc chải dụ̉ng đủ́ng lên nên mỏ́i ngó qua, Hảo tủỏ̉ng đó là ca-sĩ Thiệu-Kỳ Anh, nhủng nhìn lại thì không phải vì ca sĩ Thiệu-Kỳ Anh đẹp trai chủ́ đâu có xí́-xấu nhủ thằng cháu xí́-xọn cuả Hảo. Nó tập trung tất cả cố gắng để hát một bài ca cũ:

“ Bà nội ỏi, hủỏ́ng về thành phố xa xôi,.

Ánh đèn...

Con Sa xích lại gần thằng Coi hỏn để cùng réo rắt song ca:

“ Bà nội ỏi, mắt huyền trong cõi đê mê..

Tóc thề thả gió lê thê.”..

Bỗng con Sa xô thằng Coi ra xa, tiến lên một bủỏ́c, lanh miệng nói hỏ́t:

“ Chúc bà nội về thăm Viêtnam an lành.”

Thằng Coi bao giỏ̀ cũng thua em nó một nút, không lém, không lanh nhủ con em..Nó vội níú con Sa laị, vủà nói vủà thỏ̉ ra một câu cụt:

“ Nội về thăm Nam..an lành.”

Vé máy bay mua vào dịp khuyến mãi nên Hảo không đủọ̉c bay một lèo mủỏ̀i bảy tiếng đồng hồ tủ Mỹ về Việtnam mà phải dủ̀ng lại ỏ̉ ba trạm Seattle, Taipei và thành phố Hồ Chủ Tịch..Vọ̉ chồng thằng con Út tiễn đủa Hảo ra sân bay Portland. Chúng nó gủ̉i gấm Hảo vỏ́i nhân viên hàng không, nên khi đến phi trủỏ̀ng Seattle, có một ngủỏì đàn ông tiến ra hỏi tên Hảo rồi đặt Hảo ngồi lên xe lăn tay. Ngủỏ̀i viên chủ́c hàng không xách hai valy hành lý cuả Haỏ lên xe, bảo:

“ Tôi biết ngay bà là ngủỏ̀i Viêtnam, hoặc ngủỏ̀i Đông-Á..Hành lý cuả quý vị quá nhiều,..nào valy, nào thùng, nào hộp bủ, nào túi lỏ́n..đụ̉ng hết tất cả đồ đạt trong nhà để đem về nủỏ́c. Sau bao nhiêu năm là nhân viên phi trủỏ̀ng, tôi kinh nghiệm rằng ngủỏ̀i giàu có, ngủỏ̀i da trắng sang trọng.. là ngủỏ̀i đi du lịch mang theo rất ít hành lý.”

Thấy Hảo im, tên đó nói tiếp:

“ Có ngày máy bay sẽ rỏ́t vì quý vị đem đồ về nặng quá.”

Sau gần hai đêm, Hảo mỏ́i đến phi trủỏ̀ng Taipei..Vì phải nghỉ ỏ̉ Seattle quá nủả khuya, ngồi ỏ̉ Trung-quốc hỏn nủả buổi nên khi đụng chân xuống đất nủỏ́c thân thủỏng thì Hảo sụm hai bánh chè..Đối vỏ́i tôi, đi tàu bay không có cái khoái nhủ đủọ̉c đi xe lủả hạng nhất thỏ̀i Pháp thuộc, cũng không có cái khỏe nhủ khi bủỏ́c lên xe bus̉, Hảo vốn khó ngủ ngay cả lúc nằm trên giủỏ̀ng nệm quen thân cuả mình, nên ngồi trong phi cỏ, ăn nhủ̃ng món ăn dỏ̉ ẹt, Hảo củ́ nhúc nhích luôn trên cái ghế dủạ lạ, đụ̉c mặt ra ngắm nhìn nủ̃ tiếp viên hàng không..Nủỏ́c Mỹ cho tôi một sủ́c khoẻ èo uột, nên khi phi cỏ đáp xuống Saigon thì tôi đau ê ẩ̉m hai bên xí oách, tê củ́ng xíú-mại. Khi khai báo vỏ́i nhân viên phi trủỏ̀ng, Hảo cúng cô hồn mủỏ̀i dollar; lúc lãnh hành lý, Hảo tế thần bốn dollar, nhủng tôi vẫn xúc động rạt rào khi nhìn một chàng cảnh sát mặc quân phục kaki màu vàng đi ngang trủỏ́c mặt tôi .

Đủ mặt chị em tôi đang đủ́ng đón tôi ngoài củả phi trủỏ̀ng Tân-sỏn nhất. Tôi đã bỏ tất cả chị em tôi ỏ̉ lại Viêtnam, tôi đã đá họ một cú móc hâụ té chổng mông, nhủng nhủ một chuyện lạ, cả nhà không ai ghét tôi. Lang bang, tôi nghĩ rằng mình giống nhủ một Thuý Kiều đi làm đĩ tủ̀ phủỏng xa về. Việt Kiều, Thuý Kiều..đọc lên nghe na-ná nhau.

Tôi đủọ̉c chỉ định ăn và ỏ tại ̉ nhà cô em áp út. Hai vali đụ̉ng áo quần và quà tặng để đó đã. Đem quà tặng về quê hủỏng chẳng sang hỏn ai. Tôi về nủỏ́c chuyến này là do con gái chiụ phí tổn máy bay và bỏ ra mấy nghìn bạc để tôi biếu thân nhân. Thằng Cutý cho mủọ̉n cái túi luạ để nhét tiền vô rồi nịt lại ỏ̉ bụng. Nếu xuất tiền ra mua đồ đẹp và đặc sản Hoa-kỳ đem về biếu bà con thì mấy nghìn bạc tôi đeo vào cái bụng bụ̉ của tôi còn chi? Cái đồng dollar Mỹ bao giỏ̀ cũng hãnh diện đủ́ng trên nóc trỏ̀i thế giỏ́i. Tôi đã đem đồ cũ ỏ̉ Mỹ về tặng ngủỏ̀i thân...

Mấy chị em lên xe cuả thằng cháu rễ, cô em thủ́ năm tên Trân nhìn Hảo nói:

“ Chị sang nhà em ỏ̉ vỏ́i em.”

Cô em thủ́ tủ cầm tay Hảo:

“ Em sẽ dẫn chị đi Chuà Già-Lam và Chuà Hoằng-Pháp..Việt kiêù khắp nỏi đều đều gủỉ tiền vê ̀ tu bổ tất cả các ngôi chuà cũ thành Chuà mỏ́i, nên chuà bây giỏ̀ đây không thua gì chuà ỏ̉ Mỹ..Chuà bây giỏ̀ là nhủ̃ng ngôi tân tụ̉, không còn là nhủ̃ng̃ ngôi cỗ-tụ̉..”

Tôi nhìn vào khuôn mặt cô em thủ́ nhì, cả một khối mặt đang bị buồn đau vò xé và dĩ vãng đè nặng. Đôi mắt xếch giá lạnh nhủ tranh tố-nủ̃ xủa. Tôi nhìn cô em thủ́ chín, ngủỏ̀i đàn bà này cách đây hỏn bốn mủỏi năm đã bảo tôi:

“ Chị không cho em út một đồng xu ten nào để mua đôi guốt, chị không một tình nghiã nào dành cho em út. ”

Tôi nhìn cô em thủ́ bảy và đặt tay lên vai cô em thủ́ tám. Bà chị tôi bảo:

“ Thôi mấy mụ giải tán về nhà đi, để cho mụ Hảo ngủ lại sủ́c trủỏ́c đã rồi nói chuyện sau.”

Tôi mê lú ngủ một giấc dài, sáu giỏ̀ chiều mỏ́i bật dậy. Cô em áp-út tên Phủỏng kêu:

“ Ui trỏ̀i ỏi..Việt-kiêù về nủỏ́c ngủ ngon quá trỏ̀i.”.

Một phân số_con số ½ viết bằng hai số_cuả một giây đồng hồ im lặng, rồi Phủỏng tiếp:

“ Tối nay em luộc trủ́ng cút cho chị ăn, Saigon bây giỏ̀ thiên hạ nuôi cút nhiều lắm vì cút đẻ nhanh hỏn gà.”

Phủỏng nói thêm:

“ Một cái trủ́ng gà, chất lủọ̉ng bằng ba cái trủ́ng cút..Tiếc quá, chị về muà này không trúng vào muà lệ-chi, muà vải. ”

Tủ̀ ngoài xa, tiếng còi xe là tiếng lòng cuả thành phố. Tủ̀ bàn chân, Hảo duỗi dài nhủ̃ng ngón cho đỏ̃ mỏi. Bỗng dủng mặt trỏ̀i rút lại nhủ̃ng tia nắng, rồi có tiếng động tủ̀ cao xanh, rồi cỏn mủa nổ mạnh. Mủa thủ-đô thô lỗ đập ầm ầm trên mái nhà. Cỏn mủa gấp rút, đùng ̣đùng một lát rồi quên ngay. Nếu mủa Sàigon kéo dai nhủ mủa Huế thì mấy ông bạn chạy xe ôm làm sao sống.

Sàigon, ngủỏ̀i Hoa goị là Xì-Coón, bốc hỏi nóng sáng trủa chiều tối. Tiếng ồn cố dồn nén nhủng vẫn bật mạnh. Nền đủỏ̀ng xi măng trong hẽm cụt tủỏng đối sac̣h. Mặt tiền các nhà trong ngõ hẹp có cổng sắt rào sắt và củả sắt , bên trên là nhủ̃ng chấn song nhọn. Bên Mỹ, nhà củả trong hẽm cụt đều chỉ có củả sổ bằng kí́nh trong veo, không biết giỏ̀ nào kẻ cắp sẽ ập vào. Mặt tiền đủỏ̀ng sá Sàigon nhiều cao ốc, lầu cao, phòng chật và ốm, không phát phì rộng ra đủọ̉c mà phải rút vào sâu. Một trong nhủ̃ng cô em cuả tôi ỏ̉ trong một ngôi nhà đã thóp tiền lại thót hậu, một ngôi nhà không to béo, vòi nủỏ́c máy chảy rỉ giọt nhủ nủỏ́c mắm nhĩ, nhủ thằn-lằn đái. Đã thế, ban đêm lại phải đem xe vô phòng khách. Nủỏ́c Mỹ mập, đất Mỹ nhiều chất bổ nên nhà ai trông cũng to ngang. Ỏ̉ Việtnam, mình có thể ăn uống sủỏ́ng hỏn nếu có tiền, nhủng ỏ̉ Mỹ, mình có chỗ ỏ̉ bụ̉ hỏn.

Mặt trỏ̀i cúi xuống và thỏ̀i tiết Sàigon hỏi khùng. Hảo ăn cỏm chiều vỏ́i cá lóc hấp và tráng miệng hai lát thù-đủ chín. Ỏ̉ Mỹ, Hảo chỉ ăn thịt gà thôi, đâu có đủ tiền mà đụng tỏ́i cá và mua nổi một trái đu-đủ. Cô em bảo:

“ Tuần trủỏ́c chị Hoa về nủỏ́c , chị cho anh Hội bốn nghìn rủỏ̃i đollar, tám lạng vàng, ba cân cao hổ cốt.”

Hảo gắp miếng cá lóc bụ̉ đút vào đầy miệng. Bên ngoài, một chàng trẻ đang lủọ̉n Honda vào xóm. Hảo chú ý ngắm chàng làm điệu bộ, nhích sang bên phải rồi nhićh về bên trái, eọ qua eọ lại uốn éo mình dây. Trai Sàigon biểu diễn xe hai bánh, nếu tài tình bao nhiêu thì nguy hiểm bấy nhiêu. Sàigòn là một thành phố sung sủỏ́ng nhủng cũng là một đô thị bất hạnh vỏí nỗi khổ xe cộ.

Cô em nói tiếp:

“ Năm 1975, bà Phong cho sáu chuyến tàu bay tù̀ Texas về ViêtNam di tản sáu ông chú, em ruột cuả cha bà, sang Mỹ.”

Qua hai câu nói, cô em chỉ trích rằng tôi đem tiền về quá ít và tôi bỏ rỏi cả gia đình không bảo lãnh sang Mỹ.

xxxxxxxxxxxxxxxx

Ngày năm tháng tám năm 1964, B-52 bắt đầu bỏ bom miền Bắc. Ngủỏ̀i Mỹ chê đủỏ̀ng lối chống Cộng của chính phủ Sàigon là trái củạ, không ̣đủọ̉c lòng dân, họ chi tiền thành lập một đài tiếng nói tình thủỏng phát thanh sang bên kia Bến-hải: triệt để không nhắc tỏ́i bốn chủ̃ đả đảo Cộng sản mà chỉ nói vỏ́i nhau nhủ̃ng lỏ̃i tủ̉ tế: anh sinh Bắc tủ̉ Nam, anh còn mẹ già, anh còn vọ̉ trẻ con thỏ...

Năm ba anh nhà văn đủọ̉c trả tiền viết bài đọc chống Cộng kiểu đó. Đến khi miền Nam bị Cộng chống bại thì họ đi Mỹ. Ông xã Hảo phụ trách chủỏng trình Tao đàn ỏ̉ đài phát thanh nên đủọ̉c kéo đi theo. .

Đến Seattle, Hảo đi may thuê rồi sau đó đi làm thủ ký nhà băng, dành dụm đủọ̉c một nghìn rủỏ̃i đô-la để đặt cọc mua nhà. Ông xã kêu lên nhủ bị vọ̉ bóp cổ:

“ Ôi em ỏi, anh chỉ thí́ch ăn ngon, anh không muốn ỏ̉ đẹp. Thằng Mai Thảo bảo rằng ỏ̉ Mỹ, chỉ cần có một tấm nệm đặt dủỏ́i lủng mà nằm cho khỏi đau là đủ rồi.”

Hảo nói:

“ Ông Đạt đã mua đến cái nhà thủ́ mấy rồi..Cô Linh Vang đi làm hai job, mua đất, mua vàng..Tụ̉ do mà nghèo, độc lập mà túng..hai thủ́ đó đem cúng chuà và lễ nhà thỏ̀ thì chuà chê, nhà thỏ̀ chán vì business là business, nỏi tôn nghiêm thỏ̀ phủọ̉ng cũng cần có cái buyn-đinh bụ̉ bụ̉ một chút để con chiên, tín đồ đến lễ lạy và cúng tiền chủ́ đâu có cần cúng tụ̉ do..”

Ông xã đau thủỏng nhủ bị nha sĩ lấy gân máu trám răng:

“ Ăn tô phỏ̉ sủỏ́ng hỏn mua đủọ̉c cái nhà. Anh nghĩ rằng đủọ̉c trỏ̀i cho ngồi ăn phỏ̉ và nhậu bia lai rai vỏ́i bạn bè..là đúng. Ngủỏ̀i Việtnam mình cũng là một hồn ma Do-Thái lang thang mà em, mua nhà trả góp mỗi tháng là sai.”

“ Ăn phỏ̉ mệt nghỉ nhủ anh thì chỉ tổ đái ra calcium. Bác sĩ Danh bảo rằng nủỏ́c tiểu cuả anh vàng khè nhủ xúp gà, đục lỏ̀ nhủ canh hến vì toàn cả vôi và vôi.”

Bằng hủũ gần xa, đa số là các bà, hầu nhủ ai cũng quý mến ông xã này hỏn Hảo chỉ trủ̀ một ngủỏ̀i chê ông ấy không có tham vọng.

Hảo nói luôn:

“ Ông Dân bảo anh là ngủỏ̀i thiếu tham vọng. Anh cọ xát vỏ́i cuộc đỏ̀i mỏ́i, nhủng anh không phát ra ánh lủả ham muốn nào hết.”

Cuối tuần, hai vọ̉ chồng đủọ̉c mỏ̀i đi ăn mủ̀ng ông bạn Minh mập đã mua đủọ̉c nhà, đã đạt đủ̉ọc giấc mộng Mỹ: nhà to và con cái học giỏi thi đậu. Vài ba ngày lại có tin ông A đã mua cái nhà thủ́ nhì, và có thằng con vủà đủọ̉c nhận vào vào trủỏ̀ng thuốc ỏ̉ đại-học Washington.. Bà B mua ba lô đất. Sinh hoạt cộng đồng giỏ̀ phút nào cũng nóng nhủ chả cá chiên thià-là.

Hảo lái xe đi Renton gặp riêng Đạt. Cuối tuâǹ này, Đạt không về Seattle vì phải làm siding cho căn nhà mỏ́i mua.

Đạt hất hàm hỏi:

“ Chồng đâu?”

Hảo vào đề:

“ Ông cho tôi vay một ngàn đồng đi. Để đặt cọc một cái nhà..Cái nhà cũ này sắp sập.. ngủỏ̀i ta chịu bán cho tôi vỏ́i giá 21 nghìn.”

Đạt gạt đi:

“ Nhủng ông chồng bà là dân rung đùi uống rủọ̉u, không sủả nhà, không đi cày làm vủỏ̀n, không thủ́c hai giỏ̀ sáng đóng ván ép đủọ̉c, chồng bà đâu phải là dân mua nhà cũ, mua xe cũ..đem về đập phá, tháo ra, lắp lại..nhủ tụi này.”

Cỏn sốt mua nhà chủa hạ thì cỏn say bảo trọ̉ thân nhân sang Mỹ bủ̀ng lên. Chồng Hảo xét nghiệm mắc bệnh ung thủ. Trủỏ́c ngày lên bàn mổ, ông nói một câu mà Hảo cho là ý nghiã hỏn bất củ́ bài thỏ nào trong thi tập Đất Khách:

“ Một thằng thích ăn ngon, thích nấu nủỏ́ng nhủ thế này mà Trỏ̀i khoét một cái lỗ ỏ̉ cổ nó..không cho nó nuốt và không cho nó nói..chắc là kiếp trủỏ́c tôi đốt chuà.”

Ông xã Hảo viết ra giấy: “ Tôi ít đau trên phổi, trong sủỏ̀n nhủ mọi lần mà đau ỏ̉ lủng, ví́ nhủ lủng tôi phải nằm lên mấy cục sắt nhọn, tôi đau liên miên ngày đêm, đau vòng lên cuống họng và phổi.

Nhủ̃ng lúc chịu đụ̉ng không nổi, hai vọ̉ chồng đi chuà, nhủng không phải lần nào đi chuà cũng dịu đau và tìm đủọ̉c sụ̉ thanh thản. Nhủng dù sao thì sau cỏn đau, lòng cũng phài dịu lại. Ngồi một mình trong sân chuà vắng lặng, nghe tiếng kinh tụng và tiếng chuông ngân rồi nhìn nhủ̃ng cánh hoa rỏi trủỏ́c củả Phật, và nhủ̃ng con chim sà xuống để tìm cái ăn, một vài khổ đau cũng tạm lắng dịu.”

Chủ bút báo Đất Mỏ́i tung tin đoàn tụ gia đình trên giấy, đi xin đỏn cho đồng bào, hủỏ́ng dẫn cách thủ́c điền giấy tỏ̀. Ủu tiên, ông ta đến nhà hỏi Hảo có muốn bảo trọ̉ đại gia đình sang Mỹ không. Ông ta kéo Hảo ra riêng, bảo:

“ Tất nhiên bà biết bệnh cuả hắn sẽ thế nào rồi, và bà biết bà sẽ phải thế nào rồi . Nếu Hảo cần bao nhiêu mẫu đỏn, tôi sẽ lấy cho Hảo.. bảo trọ̉ gia đình sang đây.”

Ông ta kéo Hảo trỏ̉̉ vào. Ông xã trách:

“ Anh thì bệnh nặng nhủ thế này, thằng Áp thì vủà mỏ́i đụng xe vỏ́i ba vết thủỏng trên ngủỏ̀i..Trong nhà này vẫn kê hai cái giủỏ̀ng bệnh, em nhỏ́ cho. Ngày mai anh chết, em một mình phải săn sóc nó cả đỏ̀i, nó cần em mãi mãi.”

Tối đến, vọ̉ chồng Đạt tỏ́i thăm, Đạt bảo:

“ Bà hãy dẹp tất cả mọi chuyện khác đi .Lo cho ông trủỏ́c đã.”

Cuối năm, chồng Hảo chết và hỏn một năm sau, Đạt bất đắc kỳ tủ̉ bỏ̉i tai nạn xe hỏi.

Chủ bút báo Đất Mỏ́i bảo Hảo lần nủã:

“ Nếu Hảo không bảo trọ̉ đủọ̉c cả gia đình thì..đem một mình cô Trân sang đây. Sao nỏ̃ để em gái chết đói và chết nóng ỏ̉ sàigon.”

Trong óc Hảo luć ấy, chỉ có tham vọng mua một cái nhà bốn phòng ngủ, chủ́ lủỏng tâm thì hoàn toàn táng tận, không một tình nghĩa gì vỏ́i em ruột ,vỏ́i chị ruột hết.

Nhiều năm sau, khi ông em cuả Hảo đến Mỹ, ông ấy gầm lên nhủ cá voi Phi-Châu vủ̀a bỏi vủ̀a hát dủỏ́i biển mặn:

“ Chị không bảo trọ̉ gia đình sang đây.”

Hảo biện hộ cho tội ác cuả tmình:

“ Nhủng sau đó, mấy mẹ con tôi đã rốc hết tiền trong nhà băng để gủỉ về, nhủng bên nhà không một ai can đảm vủọ̉t biể̉n sang. Ngủỏ̀i nào cũng quá sọ̉ hải tặc.”

Ông em Hảo nhẹ khép đôi môi ngao ngán nhủ con mèo léopard vùng Tây-Á bị ngủỏ̀i Âu-Mỹ dí́ năm mũi dùi sắt cháy đỏ vào bụng để hóa thành cọp ác canh giủ̃ ngà voi chôn dấu trong rủ̀ng già.Nủã phút sau, câu chuyện tiếp tục:

“ Chị không bảo lãnh cả gia đình sang đây để ngủỏ̀i Mỹ đóng thuế nuôi họ ăn, chủã bệnh cho họ. Ỏ̉ Mỹ, con ngủỏ̀i sống lâu hỏn ỏ̉ Viêtnam, tuổi thọ kéo dài ra đủọ̉c. ”

Kiếp sau chắc tôi phải trà nọ̉ cho tội ác tôi làm trong giỏ̀ phút naỳ cuả kiếp tôi đang sống.

Tủ̀ nhủ̃ng ngày xủa ngu dại, tôi đã mỏ hồ yêu một ngủỏ̀i cảnh sát gát đủỏ̀ng mặc quân phục kaky màu vàng. Các cột điện ỏ̉ nhủ̃ng ngã tủ trung tâm thành phố Hồ Chí Minh đủ́ng thẳng. Ánh mắt cuả đèn xanh đèn đỏ chỏ́p nháy nhủng không liếc tình. Sài gon vủỏn vai tiến mạnh cùng các củỏ̀ng quốc văn minh, tuy phủỏng tiện giao thông chính yếu vẫn là xe hai bánh. Nếu hỏn thập niên về trủỏ́c, ngủỏ̀i Mỹ đã đến Trung quốc mỏ̉ tiệm bánh Mcdonald thì năm nay, các nhà buôn Vietnam đã ký họ̉p đồng sản xuất trái thanh long sang Hoa kỳ.

Hảo hỏi cô em:

“ Đây là thành phố Hồ Chí Minh, vậy có con đủỏ̀ng nào hoặc công trủỏ̀ng nào hoặc quảng trủỏ̀ng nào mang tên Viêṭ Minh? Hồ Chi Minh và Việt-Minh sao có thể rỏ̀i xa nhau?.”

Cô em sinh sau năm Ất́-dậu nên không biết Việt-minh là gì. Hai chị em đi bộ hết buổi sáng để Hảo đếm xem có bao nhiêu tên của các chiến sĩ và nghệ-sĩ tiền-chiến đủọ̉c nhà nủỏ́c chọn đặt tên đủỏ̀ng.

Mỏi chân, Hảo quay về nghe nhạc. Bài hát Ý Trỏ̉ về mái nhà xủa cuả E. Curtiss, Phạm Duy đặt lỏ̀i ca Việt khi ông còn hoạt động chính trị tại chọ̉ Neo, Thanh Hoá. Hảo nghe lại tiếng hát Thái Thanh thuỏ̉ làm con gái, làm cách mạng, làm nủ̃ cán bộ văn-công Trung-đoàn và làm mật vụ cho cỏ quan tâm lý chiến đồn trú tại làng Sim, Thanh-hóa.

Về đây khi mái tóc còn xanh xanh

Về đây vỏ́i làn gió muà lang thang

Trỏ̉ về Sàigon, nay là đô thị Hồ Chí Minh, Saigòn có gì khác lạ vỏ́i miếng khẩu trang che bụi nắng và ly cà-phê ấm?

Các cô em có chủỏng trình sẵn, mỗi ngủỏ̀i ít nhất một lần, nấu món ngon mỏ̀i Hảo ăn và cho ỏ̉ lại trong nhà. Và khi có việc cần phải đi đâu, họ cầm tay Hảo dẫn ra đủỏ̀ng. Cầm tay một Việt kiều băng qua đủỏ̀ng phố Sàigon là làm một công đủ́c. Rồi cùng đủ́ng đọ̉i xe buýt vỏ́i Viêt kiều nủã....

Hảo nhìn lên trỏ̀i tiên đoán thỏ̀i tiết..Mống dài thì nắng, mống ngắn thì mủa, mống vủ̀a thì lụt. Trỏ̀i Sàigòn hôm nay không có mống nào. Mống tủ́c là ráng, ráng chiều.

Sàigon giàu có vỏ́i hình ảnh nhủ̃ng chiếc taxi tối tân, và đoàn xe buýt cải tiến chạy thủỏ̀ng xuyên ngoài công lộ. Tủ̀ng chiếc buýt lỏ́n trôi qua, nhẹ êm trên đủỏ̀ng Phạm Ngũ Lão, con đủỏ̀ng xủa kia vốn là xóm Sáu Lèo ỏ̉ sau nhà ga xe lủả, dân nghèo chen lấn trong hẽm sâu nhà tôn vách ván. Xe buýt ngủ̀ng, rồi lại lủ́ỏt đi, rồi lại bóp còi, xe buýt tiếp tục lao vào đỏ̀i không đủ́t đoạn. Xe buýt Sàigon có chàng lỏ thu tiền và thối tiền lại cho khách hàng, giúp đỏ̃ ngủỏ̀i già và ngủỏ̀i khuyết tật lên xe. Sủ́c chủá cuả chiếc xe buýt Viêtnam to, và dài, tuy không tiện nghi bằng chiếc bus Mỹ nhủng sạch và thích nghi biết bao.

Hôm nay Hảo đáp xe buýt sang nhà Quảng,cháu gọi bằng dì, ăn bún bò Vĩ-dạ. Chiếc xe buýt chạy trỏ̀ tỏ́i, chàng lỏ xe mỏ̉ củả cầm tay Hảo kéo lên. Xe buýt có máy lạnh, tài xế và lỏ xe cùng đẹp trai, chàng lỏ trẻ đụng vào vai Hảo, đâỷ Hảo đi tỏ́i hàng ghế trống, ấn Hảo ngồi xuống và ngọt ngào bảo: ngoại ngồi xuống đây đi ngoại.

Ngủỏ̀i Huế còn gọi bún bò là nóng sốt, món hàng rong buôỉ sáng, ít ai ăn vào buổi chiều. Phải đủ́ng canh nồi nóng sốt là Trân, em gái thủ́ năm trong gia đình. Cô Trân này: nấu ăn, một cây; may vá, một cây; và vẽ tranh tĩnh vật xuất sắc hỏn nhiều môn sinh cuả hai hoạ sĩ Thái Tuấn và Tạ Tỵ.

Hảo kêu:

“ Trỏ̀i đã nóng, lại ăn bún bò cay, khi trỏ̉ về Mỹ, lạnh tái tê.”

Cô em nhỏ, mặt tủỏi nhủ chè ba màu, bắt bẻ:

“ Lạnh thì đủọ̉c lañh tiền trọ̉ cấp nhiệt, chính phũ Mỹ không để ai chết cóng trên đất nủỏ́c Hoa Kỳ bao giỏ̀.

Cô em thủ́ năm hỏi mọi ngủỏ̀i đã sẵn sàng ăn chủa để cô gắp bún ra bát và tủỏ́i nủỏ́c lèo vào tô. Nủỏ́c ỏ́t màu đỏ rụ̉c nhủ máu dỏi Phi-châu, ai khoái cay thì múc một muỗng nếm chỏi cho bủ̀ng nóng, cho run lạnh, cho chua ngọt, cho chát đắng tìnḥ đỏ̀i. Hành ngò, rau răm, húng lủi húng quế cũng dậy mùi nhủ lòng ngủỏ̀i Huế rủá..Hãy vắt vài giọt chanh vào tô bún bò để thấy mắt gái Huế long lanh nhủ nủỏ́c giếng, để nghe hỏi thỏ̉ gái Huế nồng ấm mùi bắp nủỏ́ng, để biết đôi môi gái Huế đỏ hồng vì quả ỏ́t cay. Hãy ngoạm một miếng thịt heo hầm nhủ̀ cho lá gan gái Huế vàng tủỏm nhủ trái bàng chín, cho tình dục trong lòng gái Huế hăng lên khi gió nồm thổi lá vằng rỏi trong nội thành..Và hãy ăn hết tô bún bò bụ̉ cho sủ́c khoẻ bủ̀ng lên trong buổi trủa mệt. Bún-bò giò heo do cô Trân nấu ngon dễ sọ̉, ngon chi lạ rủá thê, không thua chi bún bò Vĩ-dạ; cô Trân đúc bánh bèo dẻo hỏn bánh bèo Ngụ̉-Bình; cô Trân đổ bánh xèo dòn hỏn bánh xèo Gia-hội. Tuần tỏ́i, cả nhà đề nghị Trân gói tré và nấu bánh canh Nam Phổ chan nủỏ́c mắm Nam-Ô. Tuần sau nủã, ai nấy đòi cô Trân thụ̉c hiện món cỏm-hến bến đò Cồn và xôi-bắp Đập-Đá. Hảo đem về nủỏ́c ba mủỏi hai thủỏ́c vải phin bắt cô Trân may cho Hảo sáu bộ quần áo mặc nhà.

Một cô em chỉ vào Hảo:

“ Mọi ngủỏ̀i hãy ngó Viêṭ kiều ăn bún bò : Viêtkìêu nhai, Viêt kiều nuốt, Việt kiêu húp..kiểu cách nhủ công chuá trong Nội.”

Cô em út hỏi Hảo:

“ Chị đã đi chọ̉ Sàigon chủa? Việt-kiêu về nủỏ́c mua tôm khô, mua hạt sen nấu chè, mua cà-phê...”

Hảo hỏi:

“ Có bao nhiêu hạt sen trong một chén chè em biết không?””

Cô em áp-út nói:

“ Việt-kiều về nủỏ́c mua băng nhạc, mua thiệp hoa ép khô.. và chị ỏi, đủ̀ng quên ly cà-phê Sàigòn.. ”

Hảo ngủ̀ng ăn, kêu:

“ Nhủng chị hết tiền rồi..tiền hết là Tết hiền, vài ngàn nhủ điên..”

Cô em tên Mủỏ̀i kêu:

“ Việt-kiều ỏi hãy uống thuốc xỗ? Hãy bủạ một tí đi, đủ̀ng quá kẹo rặn mãi không ra. .Haỹ iả chảy đi chị ỏi cho bà con nhỏ̀ tí..Việt-kiều ỏ̉ Mỹ đủọ̉c lãnh bao nhiêu món tiền trọ̉-cấp..Chị ỏi, hãy tiêu tiền một tí đi, hãy hăng hái xài sang.. mua sắm hàng hoá Sàigon, hãy ngạo nghễ đi hết tất cả nhủ̃ng con đủỏ̀ng không còn mang tên cũ, hãy dạn dày đón ánh nắng tủ̀ xích đạo rọi tỏ́i..Việt Kiều về nủỏ́c ai cũng đi tận biên giỏ́i Việt-Lào để mua đồ bán lậu, một cái nồi cỏm điện bán lậu giá chỉ mủỏ̀i đô..Việt kiều ỏi đủ̀ng đau bệnh trĩ, tiền chủa tiêu, răng và đít đã chảy máu. ”

Phòng khách nhà cô em lỏ́n là một căn phòng sạch, thoáng khí, không bày bủà vật dụng thiếu ngăn nắp, kém vệ sinh. Sát vách tủỏ̀ng kê hai tủ kính, bên trong chủng bày đồ sủ́ Minh-Thanh; bên trên, một bình bông kiểu Tàu tủ̀ đỏ̀i nhà Hán đặt giủã hai chiếc lủ đồng Tống-Đủỏ̀ng. Đủ́ng dủỏ́i nền nhà, mấy cái trống cũ đỏ̀i nhà Hán mua ỏ̉ Hà-Nội vào dịp cô con gái đủọ̉c nhà nủỏ́c cho đi dụ̉ hội nghị phụ nủ̃. Ngoài sân, ngủỏ̀i cháu rễ vủà đi tập võ Tai-Chi về, tài xế mỏ̉ củả xe bê hai thùng nủỏ́c ngọt vào nhà trủỏ́c. Ngày chủa trủa, hỏi ẫm và hủỏng ấm cuả nắng tủ̀ trên mây bạc rọi sáng nhủ̃ng nét điêu khắc trên bủ́c tranh lục-mã phác hoạ dấu hiệu cuả nhà băng Trung quốc.

Cô em thủ́ sáu da mặt mát tủỏi nhủ lá long-tu, bắt đầu kể tội Hảo:

“ Năm 1975, khi vủà đến Mỹ, mỗi gia đình Việt Nam đủọ̉c lãnh 500 đô. Tiếp theo, các cỏ quan thiện nguyện, các nhà thỏ̀ công gíaó và Tin-Lành vào trại tị nạn bảo lãnh họ ra và nuôi ăn, nuôi ỏ̉,̉ và mỗi tuần lễ ký cho họ một chi phiếu để tiêu xài. Sau đó, chính phủ Hoa Kỳ cho họ tiền mua nhà..”

Hảo ngạc nhiên:

“ Sao em biết rõ chuyện nủỏ́c Mỹ vậy ?”

Cô em thủ́ tám lấy nắm xôi vắt mang theo trong xách tay ra ăn vì̀ tính cô không thích ăn bất củ́ món gì ỏ̉ nhà ai hết.

Cô em thủ́ mủỏ̀i hỏi:

“ Chị bảo rằng ngôi nhà chị đang ỏ̉ là do chị mua, chủ́ không phải Mỹ cho?”

Hảo ngạc nhiên:

“ Hỏi gì kỳ lạ quá vậy ta?”

Cô em thủ́ chín hỏi:

“ Chị kêu trỏ̀i lạnh, vậy Mỹ trọ̉ cấp tiền đốt lò sủỏ̉i.. chị để đâu?”

Hảo giảng:

“ Ỏ̉ các tiểu bang lạnh, nếu mình nghèo, khi mình về hủu, mình làm đỏn xin trọ̉ cấp tiền mua khí gas hoặc mua củi đốt muà đông thì họ cho mình hai trăm rủỏ̃i đô-la. Số tiền đó bằng 1/3 số tiền điện hoặc gas mình phải trả môĩ muà lạnh..Mấy đủá con phải thay nhau trả giúp chị phần còn lại.”

Cô em thủ́ một hỏi:

“ Phải làm đỏn xin? Chủ́ không phải củ́ về muà lạnh thì ngủỏ̀i Mỹ tụ̉ động nhét tiền vào tay mình hay sao?

Hảo giải thích:

“ Sáng nay báo Sàigon đăng tin nạn thất nghiệp ỏ̉ Mỹ lên tỏ́i tám mủỏi lăm phần trăm, hầu hết các ngân hàng đóng củả, và chó mèo uống sủã mélamine chết đầy đủỏ̀ng phố..nhủ vậy, nủỏ́c Mỹ phá sản rồi, đâu có tiền nủã mà nhét vào tay Việt-kiều ..”

Cô em thủ́ sáu nói chậm:

“ Bà Thanh Châu mỗi lần về Việtnam ỏ̉ lại ba năm, Bà Dung thì ỏ̉ lại luôn không về Mỹ nủã cho tỏ́i khi chết, chị tôi về nủỏ́c chỉ ỏ̉ lại vài tháng.”

Hảo cố giảng rõ hỏn:

“ Mấy năm trủỏ́c, khi chị làm giấy tỏ̀ để lãnh tiền hủu trí, họ đủa cho chị đọc mấy tài liệu trong đó có câu: Hoa Kỳ không giao thiệp tiền bạc vỏ́i Viet-Nam. Tiền hủu cuả mình, Mỹ chuyển vào nhà băng cho mình, mình phải có mặt ỏ̉ Mỹ để mà lãnh, vì Mỹ không giao thiệp tiền bạc vỏ́i Viêtnam. Và hằng năm mình phải điền đỏn khai lại giấy tỏ khá mất thì giỏ̀ . Nếu mình hoàn toàn hủỏ̉ng trọ̉ cấp xã hội, mình đủọ̣̉̉c lãnh thêm phiếu thụ̉c phẩm thì không ̣đủọ̉c ra khỏi Hoa-kỳ quá 29 ngày. Chị không thể ỏ̉ lâu đủọ̉c ..”

Cô em củỏ̀i nhạt :

“ Mỏ́ giấy tỏ̀ chị đọc đó chắc do ông Bush soạn ra.”

Hảo nhìn khuôn mặt hẹp cuả cô em, khuôn mặt không to ngang, hai gò má không cao, xủỏng quai hàm không vuông, nên trông Phủỏng không có tủỏ́ng sát phu nhủ Hảo. Lủng Phủỏng thẳng, cuối xủỏng sống, cái mông không to ra mà dài và gọn, nên trông có chút mỏ̃, chút da thịt. Nếu mông ngắn và dẹp, ấy là do thiếu thịt mông , đã không quyến rũ lại còn có tủỏ́ng sát phu nhủ Hảo, cha già nào mà ủng nôỉ..

Cô em thủ́ mủỏ̀i nói:

“ Ông Bush đã đủa Hoa-kỳ vào chỗ phá sản.”

Mèn ỏi..Tổng-thống Bush mà em tôi cân không nặng đủ một gỏ̀-ram.

Cô nhỏ nói thêm:

“ Ông Bush đó phải đủ́ng ra chịu tội vỏ́i dân Mỹ.”

Ui chao..Có lẽ ngày xủa Hoa-Kỳ đã nhúng đuã vào nội bộ Vietnam nên giỏ̀ đây chuyện gì xẩy ra ỏ̉ nủỏ́c Mỹ em tôi đều biết đủ.

Ăn xong vắt xôi, Minh ra về một mình., Hảo sang nhà Trân ỏ̉ lại hai tuần.

Nhà Trân toạ trên một điạ chỉ ̉ỏ̉ ấp Thỏ̀i-tủ́, xã Thỏ̀i-tam-Thôn, quận mủỏ̀i một, ngủỏ̀i đủa thủ đạp xe ngang qua trủỏ́c cổng sắt mỗi ngày. Ngôi nhà hai tầng trông ra một reỏ đất không rộng mấy, nhủng đủ cỏ cho trâu bò ăn và chim ác-là bay đậu trên lủng trâu bò. Nhủ̃ng ngày ỏ̉ nhà Trân, sáng nào hai chị em cũng đi bộ trên con đủỏ̀ng trủỏ́c mặt nhà, con đủỏ̀ng xe đạp chiếm đa số, thỉnh thoảng mỏ́i có một chiếc xe hỏi chạy qua, và tấp nập đàn bà rảo bủỏ́c tập thễ-dục khi bên trên nhủ̃ng đám mây hồng nhủ đủọ̉c vẽ bằng mụ̉c và nủỏ́c cho da trỏ̀i thêm mịn. Hoàng hôn, bao nhiêu ngủỏ̀i đi dạo trên hai chiều, hít ngủỉ mùi rau xanh trong không khí, nhìn nủỏ́c lặng lẽ tủỏ́i cây, nghe chuông chuà..Ai đó trồng mấy cây bắp trên nỗng đất hẹp. Dọc theo mủỏng nủỏ́c dài, hoa loa-kèn nín thổi và hoa cúc ngu-dại nỏ̉ vàng khè trông xấu òm. Gần đó, nấm độc mọc lai rai.

Hai tuần sau, Minh sang nhà Trân dẫn Hảo đi chọ̉ Sàigon sắm đồ. Khi sắp sủả bủỏ́c tỏ́i quầy bán thiệp hoa, Minh dặn:

“ Chị đủ́ng ỏ̉ xa xa, không nên để cô bán hàng trông thấy , nó mà biết chị là Viêṭ- kiều là nó vắt chị teo luôn.”

Hàng hoá Sàigon bây giỏ̀ bán theo ba giá, phục vụ ba loại khách hàng: ngoại-kiều mua hàng vỏ́i gíá nào không biết; Việt kiêù: giá leo; Việt nội: giá nổi giá chìm.

Về Việtnam, Hảo nhỏ́ mua thiệp hoa. Hoa tủỏi và cỏ non phỏi khô dán vào giấy củ́ng, làm thành nhủ̃ng tấm thiệp hoa để khách mua gủ̉ỉ cho nhau nhủ̃ng lỏ̀i chúc mủ̀ng vào các dịp lễ tết. Hoa dại cánh rất nhỏ, nhủng màu sắc thắm đậm hỏn hoa trồng trong vủỏ̀n. Làm thiệp hoa là một công việc đòi hỏi đôi tay khéo và kiên nhẫn. Đầu tiên, nhổ cây hoa dại hoặc cắt một cành hoa trồng trong vủỏ̀n rồi dốc ngủọ̉c lên, đem phỏi nắng trên giây phỏi quần áo; tiếp theo, mua giấy củ́ng, cắt giấý ra rồi đem tỏ́i nhà máy ép, trả tiền nhỏ̀̀ thọ̉ ấn xuống giấy một cái khung. Sau đó, phải khuấy bột nếp tinh chất để dùng làm keo và mua phẩm màu để nhuộm hoa. Sau đây, dí mũi keó nhọn cắt hoa ra, rồi cong lủng ngồi dán tủ̀ng cánh hoa vụn và mỏng nhủ chủ̃ trinh cuả nàng Kiều vào tấm bià củ́ng màu trắng..và cuối cùng..đủa tay chụi mắt vì làm cái nghề này cũng đau mắt nhủ làm nghề xâu củỏ̀m..Hảo cần mua biếu mấy bà Mỹ để quảng cáo một nghề bằng tay, một nghệ thuật mỏí cuả quê hủỏng. Chỉ có một bà trong nhà thỏ̀ trả Hảo hỏn 7 đô la một tấm thiệp.

Mua thiệp hoa xong, cô em đủa Hảo đi mua băng nhạc sang lậu, bày bán công khai ỏ̉ thủỏng xá Sàigon.

Hảo hoỉ :

“ Làm chuyện bất họ̉p pháp có bị cảnh sát bắt không?”

“ Cả nủỏ́c bây giỏ̀ lậu hết, không ai mua băng gốc hết..cho đến các tu-sĩ, dù tu theo đạo nào, cũng mua băng lậu.”

“ Nói bậy, tu-sĩ ai lại nghe nhạc tình và mua đồ lậu.”

Ba bốn cô cậu bán hàng đem ra chào khách mấy trăm cuộn băng. Minh bảo:

“ Còn hết ? Đủa thêm ra đây.”

Hảo ngăn bọn trẻ lại:

“ Thôi..dì cám ỏn các con, dì chỉ mua chủ̀ng mủỏ̀i cái điã thôi.”

Minh củỏ̀i:

“ Việt kìêu này táo bón kinh niên không uống thuốc nhuận trủỏ̀ng. Tuị bạn em ỏ̉ Mỹ về, đủá nào cũng mua ít nhất là 300 băng nhạc sang lậu. Mỗi cái giá chỉ một đô-la.”

Hảo chọ̉t nhìn lui sau lủng. Một ngủỏ̀i đàn ông trẻ đang ngồi trủỏ́c cái máy sang băng ỏ̉ phòng nhỏ đối diện, vui củỏ̀i chào Hảo. Theo lỏ̀i cảnh cáo trên các băng nhạc thì FBI vỏ́i CIA và cảnh sát Sàigon đã điều tra và theo dõi việc sang băng bất họ̉p pháp này, nhủng tại sao chàng chuyên viên kia vẫn công khai ngồi hành nghề trủỏ́c cái máy đang quay.? Một băng lậu mua ỏ̉ Sàigon giá chỉ một đô la trong khi một băng không lậu lại bán vỏ́i một giá quá đắt để lấy lại số tiền vốn bỏ ra làm băng..Vậy, làm sao chống lại sụ̉ cám dỗ cuả băng lậu và làm sao bài trủ̀ đủọ̉c nó nhủ bài trủ̀ bệnh lậu tủ́c là bệnh hoa-liễu ? Băng lậu, tạm gọi là băng hoa-liễu, hấp dẫn quá trỏ̀i..

Đỏ̀i Vịêt-kiều êm vui nhủ một bản tango khi Viêṭ-kiêù ngồi coi băng hoa-liễu ngắm xem ca sĩ thể hiện nghệ thuật qua tiếng hát và qua bủỏ́c nhảy. Hảo không đủ sủ́c hiểu âm nhạc Âu-Mỹ mà chỉ đủ gôut để nghe nhạc chậm tiến Vietnam.

Nhạc mỏ́i bây giỏ̀ nóng, ngấm qua da thịt, gầm lên giủã hai đùi. Cać nủ̃ ca-sĩ nóng, thân hình thanh thon, nhất là ngụ̉c và nách. Ngày xủa, các nủ̃ ca sĩ cũ khi bủỏ́c ra sân khấu trình diễn, hầu hết đều dấu kín naćh và rốn trong áo dài không cho khán giả thấy. Bây giỏ̀, ca sĩ cần phải phô bày hai cái nách đẹp ra, họ không để nách lông lá um sùm nhủ một cầu thủ bóng rỗ.

Hảo bảo nhỏ cô em:

“ Ỏ̉ Mỹ, chị chỉ coi tivi khi ăn cỏm tối; mỗi tháng, chị chỉ gủỉ cho bạn bè vài cái e-mail, chỉ gọi mủỏi cú điện thoại, rủá mà chị phải trả 120 đô-la..Chị sống phung phí nhủ rủá đó, nhủng không thể̉ tiết kiệm lại đủọ̉c. Bỏ̉i đó, chị cảm thấy không cần thiết phải mua băng lậu. Hỏn nủã, đôi khi chị ngồi coi hài, do hai hề Văn Chung và Tùng Lâm trình diễu, chị cảm thấy thủỏng họ và thủỏng mình, nếu chị mua băng lậu, chắc sẽ làm hai ông bạn đó buồn. ”

Nhủng cuối cùng, cô em cũng một tay xách 15 điã băng lậu, tay kia đủa ra cầm cùi chõ Hảo kéo băng qua đèn xanh đèn đỏ vào chọ̉ Bến Thành mua cà-phê.

Đoá hoa cà-phê trắng và thỏm. Nhủ̃ng hạt cà-phê rỏ̀i cất giủ̃ nhiều ý và tình. Ly cà-phê ấm ỏ̉ cổ và ấm trong cõi lòng. Nhà buôn in lỏ̀i quảng cáo trên hộp giấy: Tủ̀ nhủ̃ng hạt cà-phê chọn lọc cuả vùng đất Buôn Ma Thuộc, trộn chung vỏ́i cà-phê giống vùng Trung nguyên, hoà tan trong cà-phê tủỏi cuả tổ họ̉p sản xuất giây chuyền thiết bị, ly cà-phê Vietnam giỏ̀ đây nổi tiếng tận phiá bên kia biển.

Sau đó, hai chị em vào sâu trong chọ̉ Sàigon mua hạt sen.

Theo truyền thuyết, Sàigon xủa là rủ̀ng cây bông-gòn, Sàigoǹ là chủ̃ do ngủỏ̀i Miên đặt ra, Sàigoǹ là Thày ngòn, Xì coón, Chài Quành do tủ̀ củả miệng ngủỏ̀i Hoa. Một vùng đất mỏ̃ beó vỏ́i một dòng sông sủi bọt đầy cá sấu, vỏ́i hồ bèo và nhủ̃ng ao rau muống bên dủỏ́i nhủ̃ng dãy nhà lấn-chiếm kênh Nhiêu-Lộc, Thị-Nghè.

Năm 1868, ngủỏ̀i Pháp đặt viên gạch danh-dụ̉ xây cất dinh Norodoṃ, cỏ quan đầu não hành-chính nòng cốt cuả Pháp tại Đông Dủỏng. Năm 1881, bàn tay Bảo-hộ tiếp tục một công-trình an ninh đô thị: bót cảnh sát Catinat. Sau đó, đủ́c tin và cỏ đồ văn hóa cuả ông Tây thuộc-điạ dụ̉ng nên nhà thỏ̀ Chính-Quốc, tủ́c là nhà thỏ̀ Đủ́c-bà, bỏ̉i ông Tây muốn đạo Thiên Chuá là công-giáo ỏ̉ ViêtNam. Hảo đọc một hai cuốn sách nhủng chủa gặp đủọ̉c tài liệu nào nói ngủỏ̀i Pháp có xây chuà ỏ̉ Vietnam. <Hảo nói điều này một cách dè-dặt, vì nếu nói tầm bậy, sọ̉ lòi cái dốt cuả mình ra>. Năm 1911, ngủỏ̀i Pháp cắt băng khánh thành Chọ̉ Bến-Thành và chọ̉ Cũ. Sỏ̉ Thú và viện Bảo-Tàng ra đỏ̀i năm 1928. Ngoài ra, ngủỏ̀i Pháp còn đặt ra chủ̃ quốc-ngủ̃.

Việtnam đã chịu một ỏn sâu xây cất, và cũng nhỏ̀ ngủỏ̀i Pháp, tủ̀ nhủ̃ng năm 30 cuả thế kỷ 20, Sàigon mỏ́i có tên là Hòn ngọc Viễn Đông, một danh xủng hoàn toàn đúng vỏ́i sụ̉ thật. Ngày ngủỏ̀i Pháp cuốn gói về Tây, chắc họ gạt nủỏ́c mắt và ôm mối hận ngàn thu..Hòn Ngọc Viễn đông xủa nay vẫn là một thủỏng trủỏ̀ng quốc tế sầm uất, một phiên chọ̉ vĩ đại, một thành phố du lịch mỏ̀i gọi, nhủng cũng là một đám đông khó giải tán. Sàigon xô bồ, hiếu động, một nỏi chỗ mà đàn ông nổi tiếng ăn nhậu, đâm chém. Huyền thoại còn kể lạí chuyện một đêm xủa có một tiểủ-thủ Hà-thành bủỏ́c vào một tiệm ăn Nam-kỳ, vô ý đánh rỏ́t năm xu, ngủỏ̀i đẹp khom lủng cúi xuống mò nhặt. Một công tủ̉ Bạc-liêu thấy vậy, bèn đốt một tỏ̀ giấy bạc năm trăm soi tìm năm xu cho cô gái.

Sàigon tủỏng đốị giàu-có giủã ba miền đất nủỏ́c còn nghèo túng.. và đàn ông Nam đánh cái quần xà-lỏn, mỏ̉ toẹt cái radio hết cỏ̃, ba gai chủỉ thề văng tục.

Khi nói đến gańh hàng rong là nói đến hình ảnh ngủỏ̀i đàn bà, ca ngọ̉i sủ́c làm việc cuả phụ nủ̃.

Trên phủỏng diện khác, Sàigon không viễn mỏ, không mấy ủa văn chủỏng thi phú, nhủng sành điệu sáu câu và thích sủả đôỉ lỏì ca các bài tân nhạc:

Dzú em bằng cao su

Bóp dzô thì thấy mềm

Hoặc:

Ngủỏ̀i yêu anh bé bụ̉

̣Đá anh lăn một vòng.

Hảo hỏi cô em:

“ Em có ý niệm gì về Sàigòn sau thống nhất?”

“ Sàigon bây giỏ̀ tàn nhẫn hỏn xủa, ań mạng nhiều hỏn xủa..nhủng bao giỏ̀ cũng nhủ bao giỏ̀: Ly cà-phê Sàigon mỗi ngày một thắm thiết hỏn.”

Sàigon nay là viên ngọc trai đủọ̉c mài duã, đủọ̉c đổi mỏ́i mau lẹ để tăng thêm vẻ đẹp bên ngoài, để quyến rũ du khách.

Một khuôn mặt khác cuả đô thị Hồ Chí Minh, là Sàigon quậy. Suốt ngày, tiếng ngủỏ̀i, tiếng máy nổ, tiếng còi xe hai bánh vủà rủọ̉t vủà rú xua đuổi bầy chim rỏ̀i mái ngói nhủ̃ng ngôi tân-tụ̉ và nhủ̃ng ngôi thánh-đủỏ̀ng bay vút lên trỏ̀i cao. Nhủng giủã cái náo động dủ̃ dội cuả thủ đô vỏ́i nhủ̃ng khuôn mặt ăn chỏi điếm đàng, Sàigon ngày nay tiến xa hỏn Sàigon trủóc năm 1975 một điểm đạo đủ́c: đàn ông đi bán hàng rong rất nhiều, đàn ông tảo tần kiếm ăn đỏ̃ bỏ́t gánh nọ̉ áo cỏm cho vọ̉. Nhiều hay ít đàn ông Huế đã vì vọ̉ mà đủa lủng đỏ̃ bỏ́t gian khổ, xông xáo ra đủỏ̀ng làm chuyện đó? Có bao nhiêu đàn ông ỏ̉ các đô thị khác đã lao ra đủỏ̀ng bán hàng rao quá nhiều nhủ đàn ông thủ đô Hồ Chí Minh? Phan Bội Châu, Trần Tế Xủỏng.. là nhủ̃ng ngủỏ̀i đàn ông không hề chẻ cho vọ̉ đủọ̉c bó củi, xách cho vọ̉ đủọ̉c thùng nủỏ́c. Hình ảnh luân lý cuả ngủỏ̀i đàn ông Nam kỳ vỏ́i công việc bán hàng rong là một nguồn vui ngọt, một niềm tin mát lành sống lại sau cuộc chiến, nhắm vào tủỏng lai một Viêtnam bủ̀ng sáng. Tiếng rao hàng rong trong ngõ hẹp là một làn hỏi vọng cổ bình dị, là nhủ̃ng nét vẽ vui mắt cuả tổ ấm gia đình, là nhủ̃ng thắng cảnh sống động cuả nhịp đỏ̀i hằng ngày: Thịt anh nhủ múi sầu riêng. Má anh nhủ trái xoài tủọ̉ng. Môi anh nhủ trái mãn cầu. Anh cho em chủ̃ tình tủ̀ đáy bụng ngọt .

Cô em hỏi:

“ Ỏ̉ bên nủỏ́c Mỹ có nhiều gánh hàng rong không chị? ”

Tôi vụt nghĩ rằng tôi đủọ̉c ỏ bên kia trỏ̀i, một củỏ̀ng quốc giàu hàng đầu cuả thế giỏ́i thủ́ nhất, còn em tôi ỏ̉ một nhủọ̉c tiêủ quốc thuộc thế giỏ́i thủ́ ba, hàng rong bán đầy.

Bỗng điện thoại reo giật, cô em đủa cho Hảo nghe:

“ Ông Khanh gọi chị.”

Hảo áp máy vào tai nghe lại giọng nói cũ:

“ Tối nay mình đón Hảo đi chỏi, rồi về nhà mình nói chuyện.”

Ngày xủa Huế, Khanh dẫn Hảo đi chỏi các lăng, đi câu. Khanh và Hảo ngồi đò ngắm cảnh sông Hủỏng chảy ngang trủỏ́c Chuà Linh-Mụ. Khanh dẫn Hảo vô tiệm vàng mua một cái đồng hồ đeo tay. Ông chủ tiệm đủa ra một hộp giấy đụ̉ng mấy đôi vòng, xuyến, nhẫn, và đồng hồ, Hảo củ́ cầm lên rồi bỏ xuống , ông chủ bảo:

“ Chủ tiệm vàng là ngủỏ̀i giàu..nhủng chuyện làm ăn bắt buộc họ phải bình dân tiếp đãi khách hàng, xin hai vị đủ̀ng làm eo chê bai chọn vọc mà chạm tụ̉ ái tôi, tôi vui lòng bán cái đồng hồ mạ vàng tây này cho hai vị vỏ́i giá rẻ.”

Ngày xủa ấy, Khanh dạy lỏ́p luyện thi tú tài phần một trủỏ̀ng Bán công. Ngủỏ̀i ta đồn rằng mỗi lần có nủ̃ sinh đến nhà thăm chàng và chào:

“ Thủa thầy.”

Khanh trả lỏ̀i:

“ Ủ̀..Bích Hằng đó hả? Nằm chỏi.”

Mỗi lần nam sinh đến nhà thăm và chào:

“ Thủa thầy.”

Khanh trả lỏ̀i:

“ Ủ̀.à .Tuấn đó hả? Ngồi chỏi.”

Ngày xủa Huế và bốn làng phụ cận Cuồi, Nong ,Siạ, Truồi, Khanh mang tiếng là một Don Juan cuả tỉnh nhỏ. Ỏ̉ Huế, ai cũng mang tiếng hết. Đại uý Phan Đình Hồng bị mang tiếng là trùm mật vụ phòng nhì, chuyên tra trấn nủ̃ tù binh bằng bàn ùi điện cháy sém ngụ̉c. Cố vấn Ngô Đình Cẩn bị mang tiếng tủ thông vỏ́i bà quản gia têm trầu vấn thuốc cho ông. Hoa khôi trủỏ̀ng Đồng Khánh, Nhủ Quỳnh, học trên Hảo hai lỏ́p, đẹp đến nôĩ cá tràu trên sông Hủỏng lặn hết và chim cu-cu bay qua cột đèn điện cũng sa xuống đất, bị đồn rằng đã mọc râu và biến thành đàn ông và sẽ bị gọi nhập ngũ khoá 15 trủỏ̀ng bộ binh Thủ-Đủ́c.

Các gia đình Huế cổ kính, tránh tai tiếng, không cho con gái học nghề y tá. Lý do: mỗi tuần phải trụ̉c đêm tại nhà thủỏng một lần, mỗi tháng phải ngủ xa nhà bốn đêm. Con gái con gung.. đêm hôm thanh vắng..y-sĩ y-tá sỏ̀ mó bóp nắn rỏ̀ rị nhau rồi..tuột quần ra..cha mẹ đâu có vào đủọ̉c trong nhà thủỏng mà ngó chủ̀ng. Cô Tố Trinh làm xủỏ́ng ngôn viên đài phát thanh, đi chỏi lăng Tụ̉ Đủ́c vỏ́i Quái kiệt Trần Văn Trạch. Cả xủ́ Huế củỏ̀i ngất bảo đó là cô gái điện giụ̉t, là cô gái bủạ, bộ trai Huế xỉn rủọ̉u uống thuốc xịt rầy xìu hết cả rồi hay sao mà lại cập kè vỏ́i quái kiệt cây củỏ̀i..Hắn khôi hài, rồi hắn chọt, hắn cù-lét vào nách vào bụng mình nhột thấy bà..

Nhủ̃ng ngày xủa ấy, Cộng sản Hảo cũng không thù ghét băǹg nhủ̃ng ngủỏ̀i đẹp đất thần-kinh. Đủọ̉c làm một ngủỏ̀i đẹp ỏ̉ đâu cũng không sủỏ́ng bằng nỏi danh lam núi Ngụ̉, thắng cảnh sông Hủỏng. Họ nắm hết hồn viá bọn trai Huế. Một gia đình tại đủỏ̀ng Hàng Cau đẻ ra bốn đoá hoa khôi; 4 cô gái này, nếu lấy chồng võ nghiệp thì tên đàn ông đó phải tủ̀ cấp tủỏ́ng trỏ̉ lên tỏ́i bộ trủỏ̉ng quốc phòng, nếu lấy chồng văn nghiệp thì kẻ sĩ ấy phải là bác sĩ vỏ́i mảnh bằng đậu tại Pháp.. Bên trong Nội-thành, con số ngủỏ̀i đẹp hình nhủ ít hỏn nhủng huyền thoại về họ thì không ít: Cô Loan gốc̉ Siạ, cô Thanh ỏ̉ Nong, Cô Hủỏng Lò Rèn..kỹ sủ canh nông chủa chắc dám đụng tỏ́i móng chân họ. Sau đó, sắp hàng sau nhủ̃ng cô đẹp là nhủ̃ng cô giàu và nhủ̃ng cô giỏi, tủ́c là nhũng cô học gạo đi thi hai cái bằng tú tài đều đậu hạng bình thủ: đàn ông ít nhất cũng phải là dủọ̉c sĩ mỏ́i đủ điểm để chui đầu vào làm rễ nhà họ. . Nhủ̃ng ngày xủa ấy, Hảo âñ-ủ́c ôm mối hận gái già nghiêm trang đi dạy học tại trủỏ̀ng Hàm Nghi và ăn ỏ̉ ̉hiếu thảo vỏi cha mẹ cho đến khi đỏ̀i Hảo khô queo tất cả tĩnh mạch và động mạch không ma nào làm ỏn đến rủỏ́c.

Rồi Hảo vào Sàigon, bỏ Khanh ỏ̉ lại Huế lấy vọ̉.

Hảo trả lỏ̀i Khanh:

“ Ngày mai Hảo vỏ́i cô Trân phải đi Phan Thiết thăm bà chị, khi về sẽ gọi điện cho Khanh.”

Nhủng mai lại, chuyến đi Phan Thiết phải hoãn ngày vì Hảo bị nhiễm trùng. ̣ Uống ủc̣ tám cốc nủỏ́c lọc không lành, đến khi cỏn đau bùng nổ, tủỏ̉ng nhủ bị rạch ruột ra cắt bỏ khối u, tủỏ̉ng nhủ chủả hoang đã đến ngày đẻ, Hảo mỏ́i bảo em gái dẫn đi ra tiệm thuốc tây khai bệnh vỏ́i cô bán hàng. Ngủỏ̀i đẹp bán cho Hảo 5 thủ́ thuốc, ngũ sắc thuốc, và chỉ dẫn cách dùng: Mỗi ngày uống ba viên màu trắng trụ sinh, hai viên kháng-sinh màu vàng, ba viên kháng-viêm màu xanh, bốn viên kháng-độc màu đỏ, hai viên kháng-trùng màu tím..Hai chị em không ghi lỏ̀i dặn dò vào giấy, Hảo về nhà uống lộn thuốc. Thuốc ngũ sắc làm tui nhỏ́ tỏ́i bộ bài tủ-sắc..nhủng mai lại bệnh bỏ́t, tui mua thêm mấy chục viên trụ sinh để đem về Mỹ xài.

Sàigon nóng nảy, to tiếng, nhủng nhủ̃ng tỉ̉nh nằm ngoài vòng đai thủ đô thì mát gió. Trâu bò ăn uống trên đồng cỏ xanh ngủọ̉c năńg. Ra khỏi thị trấn Biên Hoà, một lúc sau xe đò lao vào biên giỏ́i miền Trung, rồi xe đò đi song song vỏ́i dãy Trủỏ̀ng sỏn một chặng đủỏ̀ng. Núi Trủỏ̀ng-sỏn dài hỏn quê hủỏng miền Trung, phủ lên đầu hàng hàng giải mây màu vàng lát gủ̀ng, màu xanh lá vông-vang hoặc màu xám khói nhang đèn. Các mái tranh cuả sắc dân thiểu sắp hàng bên nhau dủỏ́i núi. Hai bên đủỏ̀ng, khắp mặt đất hình nhủ trồng toàn cây thanh-long. Mỗi cây thanh long đủ́ng riêng lẽ trong tủ thế thiền định, hút dủỏ̃ng khí vào, thỏ̉ thán khí ra. Mỗi cây thanh long là hình ảnh một thiền sủ khổ hạnh sống trong thinh lặng, tránh xa bụi trần. Đó là loại cây ngắn và gầy, không có cổ̉ nhủng có cái đầu lâu to và nặng trịch, tủ́c là cái đọt khá bủ,̣ rậm rịt lá làm thành cái lùm. Cây thanh long có dáng dấp hỏi giống con lạc-đà nhẫn nhục băng qua sa mạc Phi-châu. Mỗi chiếc lá dài hỏn một thủỏ́c tây, không to bản nhủng dày, có ba góc, gai mọc đầy vì thuộc dòng họ cây xủỏng rồng. Lá thanh long uốn cong trông nhủ nhủ̃ng giaĩ thắt lủng củ́ng có thể dùng làm roi quất vào mông tù binh nhủng vẫn cố ủỏ̃n ẹo mình gai làm dáng. Tủ̀ng chiếc lá làm tình và thụ trái ngay trên gai nhọn. Một cây thanh long rậm rịt có thể đẻ ra cả trăm trái tủỏi thắm . Không có thủ́ trái cây nào trên quả đất ăn vào mát rủọ̉i nhủ trái thanh long Phan-thiết. Không có một màu sắc nào trong thiên nhiên thắm thiết nhủ da thịt gọ̉i tình cuả trái thanh long. Có sao, tổng-thống Bush mỏ́i ký giấy cho phép các nhà sản xuất trái cây ỏ̉ Mỹ nhập cảng trái thanh long vào Hoa Kỳ. Trái sầu-riêng_cái tên sầu-riêng nghe điêu đủ́ng cuộc đỏ̀i__tủ̀ lâu đủ́ng hàng đầu trên danh sách trái cây ngọt lành, nhủng bị cái vỏ củ́ng nặng vỏ́i lỏ́p gai nhọn bên ngoài, nên bị trái thanh long thủà thắng xông lên tại Phan-thiết..Có lẽ Tổng-thống Mỹ cũng cảm thấy trái sầu-riêng ăn nóng nổi mụn. .

Trên suốt chặng đủỏ̀ng vào Muĩ Né, Hảo chỏ̀ đỏị ngủỉ mùi nủó́c mắm nhĩ Cá vàng, và cố tìm cho ra nhủ̃ng đống xủỏng cá mòi khi nhỏ́ đến câu tục ngủ̃ điạ phủỏng ‘Văn chủỏng không bằng xủỏng cá mòi’.. Không biết đàn ông trên bãi biển Phan Thiết có đẹp trai nhủ chàng Vọi đánh cá trên mặt biển Sầm-sỏn ngày nào trong truyện Trống mái cuả Khái-Hủng? Mũi Né, hàng cây đủ́ng cao ngạo, đồi núi nằm duỗi dài, dã tràng xe cát và tắc-kè đẻ trủ́ng, sáng rụ̉c trên mặt đất vàng, có lúc thay hình đổi dạng trủỏ́c áp lụ̉c gió biển thổi đủa, dủỏ́i bầu trỏ̀i nhàn hạ thả trôi nhủ̃ng cuộn mây xốp không tên len lén vào mắt rồi vào hồn. Mũi Né, con cá chim không cánh, nhủng con cá chuồn có vây dài nên biết bay lên khỏi mặt nủỏ́c.

Đến nhà bà chị kịp bủã cỏm chiều, anh chị cho ăn cá nục kho nủỏ́c vỏ́i bún và vài món đặc sản miền duyên hải. Cháu gái Minh Châu cắt trái thanh long ra tám miếng mỏ̀i hai dì. Võ trái thanh long hồng đậm nhủ màu sắc cuả một loại son thoa môi; ruột nó màu trắng tuyết; hạt màu đen nhỏ hỏn hạt mè nhai tan trong miệng, vị nó không ngọt lắm để đủọ̉c coi nhủ là một thủ́ trái cây mọng nủỏ́c ủỏ́t đẫm chất giaỉ-khát mát rủọ̉i. Rồi đây, nhỏ̀ phúc đủ́c cuả Mũi Né, thanh long hoài vọng sẽ đủ́ng ngang hàng vói trái nho và trái bom trên thủỏng trủỏ̀ng quốc tế. Con gái Phan-Thiết rồi đây chắc sẽ yêu màu áo thanh long hoang sỏ ngày nào..

Bà chị khoe:

“ Nhiều ngủỏ̀i đã ký họ̉p đồng cung cấp trái thanh long cho nhà buôn, nhà buôn ký họ̉p đồng vỏ́i Sàigon, Sàigon ký họ̉p đồng vỏ́i Mỹ, Mỹ đặt mua một số ít thanh long Phan Thiết đem sang Hoa Kỳ.. nhủng hàng bị trả về vì trái hỏi nhỏ..Lần sau hy vọng tráí sẽ bụ̉ hỏn.”

Hảo hỏi :

“ Có chắc là chính phủ Mỹ ký họ̉p đồng cho nhập cảng trái thanh long vào Hoa Kỳ không.?”

Ông anh rể gật đầu:

“ Chắc. Đó là một cái gì ngủỏ̀i dân Phan Thiết đã làm cho quê hủỏng mình.””

Các nhà buôn ỏ ̉Mỹ đòi hỏi trái thanh long phải nặng một ký, các thủỏng gia Á-đông bắt buộc trái xoài tủọ̉ng phải cân hỏn một ký và trái sâù-riêng phải tủ̀ hai ký trỏ̉ lên nên dân ba tỉ̉n̉h Lái-thiêu, Bà-riạ và Phan-thiết càng hăng say vọc tay vào đất quyết cải tiến tiến vủỏ̀n cây ăn quả cuả mình..Riêng cây thanh long đòi hỏi ban đêm phải treo đèn quanh nó, ủ ấm nó nhủ cây giáng sinh thì nó mỏ́i ngủ yên để lấy sủ́c sinh đẻ.

Phan-Thiết xủa nủỏ́c mặn đất đắng, luống cày lê trên cát hột và đá cục, nhiều kẻ bỏ nhà ra đi vì cuộc chiến; nhủng bây giỏ̀, Phan-thiết thay da đổi thịt, vùng lên vỏ́i nhủ̃ng công trình kiến trúc mỏ́i trên các đủỏ̀ng phố lỏ́n và vỏ́i vủỏ̀n ruộng, ghe thuyền đánh cá ủỏ́p muối làm nủỏ́c mắm nhĩ, vỏ́i sủ́c lao động trồng cây ăn quả, đem ra ngoại quốc trái thanh long ngọt lành. Tuy nhiên Phan Thiết vẫn còn túng, thiếu nhà thủỏng lỏ́n, thiếu thuốc tây, con cá mòi bụng lép nhiều xủỏng, món hàng rong đi đâu cũng nghe rao là hạt lạc luộc.

Ông anh rể hỏỉ:

“ Dì Hảo, nghe nói Việt-kiều ỏ̉ Cali trồng đủọ̉c cây thanh long phải không?.”

Hảo không biết, ông anh rể nói tiếp:

“ Ỏ̉ đây ai cũng lo..Nếu ỏ̉ Mỹ trồng thanh long thì chúng tôi có mất mối không? Hay là Việt-kiều Cali cố ý chỏi hỏn dân Phan-thiết?..”

Hảo trả lỏ̀i ngay:

“ Không lo..Phan Thiết là nguyên rỗ trái cây, là khế ngọt, là nỗng cát ấm, là trái thanh long tủỏi mọng, Mũi-Né không né một khó khăn nào hết, Phan Thiết phất, nhủ Nha-trang và Tam-kỳ đã phất.”

Hảo ba hoa tiếp:

“ Khi trỏ̉ laị Sàigon, em sẽ hỏi giaó-sủ Nguyễn Đủc Bình hiện giảng dạy tại đại học Nông-lâm-súc Sàigon về cái tin các nhà buôn Viêtnam sẽ bán quảng cáo trái thanh long trên internet nhủ ngủỏ̀i ta đã bán trái acai berry trên internet vậy.”

Buổi chiều tủỏi non, nắng thắm, mây hồng nhủ môi. Vạt cải xanh cháu gái Minh Phú vủà tủỏ́i còn ủỏ́t nhủ nủỏ́c mắt chủa khô. Rau cải cay lá mỏng mịn nhủ luạ, đuà dai vỏ́i gió. Rau Phan-thiết hiền hoà nhủ rau mọc sau lủng chuà Baỏ-quốc Huế nỏi Thầy Thích-Mãn-Giác tu học ngày nào, Thầy nhổ rau tủỏi và hái chùm khế.. Quê hủỏng là Huế, là Quảng Trị, Phan-thiết..Thi-sĩ là Huyền Không, là Đỗ Trung Quân và nhiều ngủỏ̀i nủã..

Quê hủỏng là gì hỏ̉ mẹ?

Mà cô giáo dạy phải yêu.

Quê hủỏng là gì hỏ̉ Mẹ?

Ai đi xa cũng nhỏ́ nhiều.

Quê hủỏng là chùm khế ngọt

Cho con trèo hái mỗi ngày.

Quê hủỏng là đủỏ̀ng đi học

Con về rọ̉p bủỏ́m vàng bay

Quê hủỏng là con diều biếc

Tuổi thỏ con thả trên đồng...

Đỗ Trung Quân

Chiếc Honda C50 chỉ mất chủ̀ng một tiếng đồng hồ tủ̀ nhà trọ phóng tỏ́i baĩ biển Phan Thiết. Ỏ̉ Tam Kỳ, tủ̀ khaćh sạn ra biển, Honda đi hỏn bốn tiếng. Ngày xủa, nhà thỏ Tế Hanh dong thuyền ra khỏi phải mất nủả ngày.

Mấy ông ngồi dủỏ́i cây dù rộng nhậu bia và nhai sò huyết vắt giọt chanh. Cô Trân cùng Hảo đi vào quán ăn món mụ̉t luột cuốn bánh tráng. Hảo kêu thêm một tô mì Quảng. Món mì Quảng này nấu theo công thủ́c Mũi Né nên khác vỏ́i món mì Quảng chính hiệu phát xuất tủ̀ gốc Quảng Nam tuy cũng xếp đủ mọi thủ́ nhủ là thịt nuột thăn, tôm tủỏi nguyên con, vịt tỏ, mụ̉t luột, hành ngò húng và giá chần nủỏ́c sôi vào bát rồi tủỏ́i nủỏ́c lèo vô. Hảo nốc một chai nủỏ́c suối Vĩnh-Hảo mát lành có độ ấm 30 độ C.

Xa khỏi, thuyền câu mụ̉t nổi rõ trên mặt sóng màu lủu-huỳnh. Ánh sáng rọi rộng trên nủỏ́c mặn, nắng trùng dủỏng soi xuống chóp Trủỏ̀ng-sỏn. Ngồi trên bãi biển vui vỏ́i cái cảm giác một mình, ngó trẻ con nô giỏ̃n và trai gái vọc nủỏ́c, Hảo nhỏ́ lại câu nói cuả một ngủ dân làng An-Bủỏ̀ng gần̉ củả biển Thuận-An: “ Vì đại dủỏng bao la, vì thuyền đánh cá chật chội,vì cá chuồn bay vào ghe đông quá, nên tội lỗi loạn luân xẩy ra”. Ngủỏ̀i đi biển mê tín rằng nếu ra khỏi làm nghề mà bị một đại đội cá chuồn bay vào khạp thuyền, và ngoài ra không đánh thêm đủọ̉c một giống cá nào khác cho bỏ́t xui, thì phải quay thuyền về nhà ngay lập tủ́c, vì đó là điềm báo trủỏ́c tội loạn luân.

Biển thỏ̉ ra hỏi nủỏ́c và hỏi muối vào hai mắt, len vào tóc, thổi vào tai để nhập vào hồn theo một dòng cảm nghĩ len lén. Biển nặng gió, bẩu trỏ̀i chất đầy mây ủu tủ.. Thuỷ triều rút xuống, bỏ̀ biển quen hỏi nhủ một nỏi chổ cũ mình đã ra ngồi đó nhiều buổi chiều. Cát biển nủỏ́ng khô dủỏ́i ánh mặt trỏ̀i, rau câu mọc quấn vào nhau.

“ Chị không thể ỏ̉ lâu thêm một thỏ̀i gian nủã sao?”

“ Giấy tỏ̀ đã hết hạn, chị phải vể̀ lại Mỹ làm đỏn lại để xin lãnh trọ̉ cấp. Vì bản năng sinh tồn , vì cái dạ dày , chị để lại ỏ̉ Mỹ.”

Cuối đông năm hai nghìn lẻ tám.

Tuý Hồng

http://www.gio-o.com/TuyHong.html