Vụn Vặt Thời Đại Dịch 2020

2020 một năm chôn chân nhân loại. Đại dịch Covid-19 khiến mặt đất ai ở đâu phải ở yên nơi đó.

Nhờ vậy mà ông Ngô Bắc và tôi ở yên Bắc Cali hơn một năm. Có dịp thăm viếng đôi tài tử Khuyến và NAT ở Berkeley. Hai lần gặp gỡ. Hai bạn gấu Berkeley đãi chúng tôi các món ăn thanh nhã với những bày biện nghệ thuật ăn uống rất đáng yêu đáng nhớ. Rượu ngon của Napa chúng tôi ngà ngà. Chúng tôi nói chuyện Ngô Bắc dịch, tôi điều hành Gió O. Khuyến tung hoành ở một góc sân trường Berkeley. NAT quậy một phương Teaching Math Online với sinh viên. Nói chuyện làm kỷ niệm 20 năm 2001 -2021 cho Gió O. Hi vọng sẽ có một cuộc gặp gỡ cho buổi kỷ niệm này vào ngày 19.12.2021 ở Berkeley.

(Những miếng cá sashimi hai bạn trẻ NAT và Khuyến tự cắt tỉa và bày vẽ đãi khách)

Cuối tháng 11 năm 2019 ba chúng tôi vừa hoàn thành chuyến du lịch 2 tháng ở Âu Châu và Phi Châu. Đi thăm Nice miền Nam nước Pháp, Bồ Đào Nha biển thương mến . Sang Phi Châu ăn cá mòi uống nước lựu và mua dép da thiệt là rẻ . Khi về Bacolena ông Ngô Bắc và Chàng Khờ của tôi bị cúm khá nặng. Thuốc uống liên tục mà vẫn ho và nóng sốt. Đến ngày về lại California hai người đã bớt sốt nhưng vẫn còn ho. Khi ra phi trường, một nhân viên hãng hàng không đã mém giữ Chàng Khờ lại vì nhìn bịnh hết sức. Tôi phải gặp manager và giải thích gãy lưỡi. Chắc bà thủ lĩnh nghĩ giữ con tôi lại thì chả lợi ích gì, chỉ tốn tiền Hotel mà thôi. Mới cho Chàng Khờ thương yêu của tôi bay tiếp về nhà ở Calif. Ông Ngô Bắc cứ nói hai người đã dính Corona Virus từ tháng 11.2019 ở Bacelona xứ Tây Ban Nha. Đã may mắn sống sót.

Thời gian gần đây Gió O không đăng bài của các tác giả mới mà chỉ hạn chế những tác giả nào từng cọng tác với Gió O. Thành thật cáo lỗi với một số bạn văn đã gửi bài đến và đã không nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt.

Năm qua có vẻ nhà xuất bản Vanhocpress của nhà văn Trịnh Y Thư sinh hoạt rầm rộ. In sách qua internet. Một bạn văn từng cọng tác với Gió O trước đây cho ra mắt tập truyện. Đấy là nhà văn Vũ Đình Kh. ở Vancouver Canada nhờ nhà VanHoc Press của Trịnh Y Thư xuất bản tuyển tập chuyện ngắn "Có Những Đêm Trăng Vỡ". Gió O giới thiệu về tác phẩm này của Vũ Đình Kh.:

“Hân hạnh giới thiệu tập chuyện ngắn của một cây bút
viết theo lối hiện thực phản ảnh tâm tư trăn trở thời đại
của người Việt sau cuộc nội chiến 1954-1975.
Vũ Đình Kh. là tác giả được ưa chuộng trên Gió O.
Từng cọng tác mật thiết với Gió O trước đây”

Gió O có những bạn văn tri kỷ đáng yêu. Chỉ gửi bài cho Gió O nhất định không gửi nơi đâu hết. Một nam kỳ nhân là Phạm Chu Thái ở Hiver, Canada. Và một nữ dị nhân là Nguyễn Thị Hải ở Sài Gòn Việt Nam. Tôi dùng chữ “Kỳ” và “Dị” với tất cả trân trọng và yêu quý chữ. Họ là những kỳ dị nhân tài chữ nghĩa trên Gió O.

Trong năm 2020, sự ra đi của nhà văn Túy Hồng là điều làm cho tôi ngậm ngùi. Chị ra đi quá ư lặng lẽ. Như giọt nước bay lên và tan nhẹ vào thinh không. Không một mẫu thông tin hay chia buồn nào trên các báo các trang internet Hải Ngoại. Tôi lục tìm các thông tin tiếng Anh trên các trang các nhà quàn ở Oregon và Washington nhưng không hề thấy tin Hong Nguyen nào qua đời. Mà lại thấy thông tin bao nhiêu số điện thoại cũ, bao nhiêu địa chỉ của chị từng cư ngụ từ năm 1975 trên đất Mỹ. Một nữ tác giả khá nổi tiếng như Túy Hồng viết cho đời bao tác phẩm. Khi chia tay với đời không một tiếng vang. Âu đời cũng là thế. Chỉ có riêng tôi là ngậm ngùi với người chị văn chương. Một con người vui tính thông minh và ngựa chứng một cách rất cực lực. Một nữ nhà văn xóc xiểm bật ra như một thân cây đầy sức sống dị dạng. Tôi yêu quý con người dị thường của Túy Hồng.

Cũng năm qua, sự ra đi của nhà văn Hoàng Hải Thủy làm cho tôi thấy hối tiếc lời hứa không thành với ông về việc in một tuyển tập cho các tác giả từng được phỏng vấn trên Gió O. Cuộc phỏng vấn với nhà văn Hoàng Hải Thủy vào năm 2011.

Một nhà văn nữ đang trong tình trạng đáng thương là nhà văn Trần Thị Lai Hồng. Từ một người tài tử sống tung hoành trong một ngôi nhà xinh xắn ở khu nhà giàu ở Palm Beach Florida, chị đã mất tất cả. Và nay về bị chui rúc trong một chiếc giường con bé xíu xiu chung đụng với những người già xa lạ. Sống nhờ lòng trắc ẩn của kẻ lạ chăm sóc ở Bolsa, Nam California. Tôi thương chị muốn trò chuyện điện thoại cũng không nối được. Tôi lại ở xa mùa Covid đang hoành hành. Không ai thăm chị. Không ai biết tin gì về Trần Thị Lai Hồng cả. Thương một người đàn bà trước đây sống vẫy vùng dân chơi văn nghệ, tự một mình dám bỏ ra mấy chục nghìn làm show áo dài chơi. Nay trắng tay và bị nhét vào một hầm hố tối tăm của đời sống dù tinh thần chị chưa sa sút đến độ không biết gì để giả ngơ với sự cạn kiệt của đời mình trước ngày qua đời sống khác. Ôi!

Có lẽ giờ tiểu thuyết đã chết? Tính chất tưởng tượng của tiểu thuyết ngày nay nhường chỗ cho tính hiện thực của thế giới đa dạng net. Thiên hạ úp hình úp chuyện quay phin lên Youtube Facebook Twitter xem không xuể.

Ngày xưa trí tưởng tượng bù trừ tra trám vào sự không thể du lịch nơi xa. Ngày nay thiên hạ đi xa dễ dàng như chuồn chuồn tung cánh. Rồi còn xách phone ra quay bày ra đầy. Lời kể tại chỗ và hình chụp tại chỗ được tung lên in tơ net ứ ư.

Bây giờ với môt cái phôn, ai cũng có thể mô tả lại chuyện mình hoặc chuyện quanh mình lên net. Vì sự phong phú của các vận tải này, chuyện đời thường trên net như một kho vô tận cho con người thưởng ngoạn. Không nghe không xem tiểu thuyết thì nào thấy thiếu thốn thức ăn tinh thần. Net giết chết đế chế cũ qua sự quá tải của chúng về sự mô tả lại. Thời in tơ net thiên hạ lo chăm bẳm tút chuyện body mình, hình ảnh mình, tiếng hát mình, thơ văn mình, đưa lên Facebook Youtube Twitter khoe với nhóm mình. Cũng đủ hết giờ! Ai đâu rảnh đọc chuyện/truyện thiên hạ sự.

Truyện và chuyện chết cong queo trên cành net từ đấy.

Chữ nghĩa của những quyển tiểu thuyết có giới hạn. Trong khi thế giới net có chữ có hình ảnh di động. Lại kèm âm thanh của lời kể và ca nhạc. Sự phong phú đâm chỉa của net như thế thì những câu chuyện của tiểu thuyết thật hạn chế trong những con chữ. Nhưng cũng chính vì sự phong phú của thế giới sống động của net, có thể làm lụt cùn trí tưởng của thế giới sáng tạo tiểu thuyết chăng?.

Trong kinh nghiệm đổ chữ lên Facebook giao thiệp với trong và ngoài nước, tôi khám phá ra sự đọc của độc giả trong nước vẫn bị hạn chế vì nhiều nơi không vào được các trang Hải Ngoại như Gió O. Có những đường truyền bị ngăn, đường truyền bị chậm triền miên. Có lẽ độc giả trong nước dùng in tơ net qua phôn để tán dóc, xem ảnh, và nhắn tin là chính. Mà những sinh hoạt trí thức như đọc và học hỏi thì cần một đường truyền nhanh, và một hai máy desktop mở thường xuyên. Lấy ví dụ mùa đại dịch năm nay, chúng tôi phải dùng Zoom cho con trai Tôm Hùm học qua mạng . Thời gian đầu mạng cứ trập duột chút xíu. Con trai không hiểu la um sùm. Dù đã thay đổi đường truyền từ AT and T qua Comcast . Nhưng vì đại dịch người người nhà nhà phải học qua mạng Zoom, nên nhà cung cấp kêu lên họ cần thời gian để điều chỉnh sự quá tải của cả tiểu bang cả nước vào net học hành này. Đường truyền nhanh và máy điện toán bàn hay laptop tốt thì mới học nhanh được trong một thế giới biến chuyển vô cùng nhanh trên net . Chậm chạp và ngăn net cấm mạng như ở Việt Nam thành ra tình trạng đọc của người Việt trong nước thì chậm.

Trong đống bùi nhùi tôi đọc được từ nạn tin tặc tấn công bầu cử, có những bản tin nói Mỹ bị tin tặc Nga chủ mưu phá các mặt trận thông tin của ngành an ninh tình báo Mỹ

Riêng ngành tình báo mặt trận Gió O của tôi thì rõ ràng là bị tin tặc Nga và tin tặc Tàu tấn công –cyber attack - cho banh ta lông trong hai năm 2017 và 2018. Thời gian tin tặc tấn công, Gió O nằm ụ với Ready Hosting hơn 13 năm, 2004-2018.

Tôi vào database thấy toàn là những IP từ Nga và Trung Quốc hàng ngày vào “thăm” Gió O tận tình. Tôi tranh thủ chặn block các IP ấy. Nhưng được vài ba ngày chúng lại mọc lên như nấm. Có khi vài chục nghìn một ngày. Tôi phàn nàn với Readyhosting. Bảo mua thêm các thứ bảo hiểm. Tôi mua thêm. Vẫn bị như thường. Bài viết thì cứ bị vi rút ăn chữ. Tôi sửa không kịp và không xuể. Cuối cùng phải đổi qua nhà cung cấp server khác. Đấy là thời gian Gió O mất bài nhiều nhất. Rất nhiều tác giả không khôi phục lại được.

Một đại dịch khác hoành hành nước Mỹ và trong cộng đồng Việt Nam khắp thế giới là đại dịch Trump. Trump làm tổng thống Mỹ bốn năm như gây nên một đại dịch. Đại dịch nói láo có người nghe. Sau ngày bầu cử 3/11/2020 Trump thua mà vẫn dối trá ra tuyên bố với dân Mỹ là Trump thắng. Thế là cả một lực lượng quần chúng nghe và tin lời Trump . Quần chúng theo đuôi nghĩ là Trump thắng. Bởi vậy mới tạo nên biến cố ngày 6/1/2021 quần chúng kéo nhau vào tòa nhà Quốc Hội ở thủ đô Washington DC đòi treo cổ cựu phó tổng thống Mike Pence vì dám nói Trump không đắc cử tổng thống lần hai . Có 5 người chết trong biến cố này. Đây được xem như là một cuộc đảo chính bởi Trump láo toét xúi giục dân nổi loạn.

Sự dễ tin của đám đông vào lời hứa lèo của lãnh tụ Trump. Có hơn 70 triệu người Mỹ bỏ phiếu cho Trump và con số người Việt tin vào lời Trump Toác đã tạo nên cơn “Net Chấn 2020”.

In tơ net mở cửa và lượng thông tin ùa vỡ trên mạng lưới phôn cầm tay của mỗi người.

Điều mà tôi và ông Ngô Bắc thường bàn trên bàn ăn và gọi là Dân Chủ Trực Tuyến

Điều không ai ngờ là chiếc điện thoại cầm tay thông minh lùa tin nào mà người xử dụng thường tìm đến và ghé xem. Anh thường tìm đọc tin Trump thắng cử thì điện thoại thông minh chỉ lùa các tin ấy về cho anh đọc. Chị muốn xem hình Trump lừa thì điện thoại thông mình lùa hình người ủng hộ Trump cho chị xem. Anh và chị ấy cuồng Trump thì điện thoại của anh chị chỉ nhận toàn tin cuồng Trump. Thế là từ đó anh chị ấy đọc và tin Trump thắng . Không đọc tin Trump thua vì điện thoại không lùa tin thua về máy anh chị. Sự lợi hại của điện thoại thông minh là vô tình nó dẫn dắt con người về một chiều, ở một góc, đọc một thứ tin, là như thế. Và từ đấy những ảo vọng được thiết lập trong óc của người thưởng ngoạn bị động này.

Thời Dân Chủ Trực Tuyến là thời đại mà người dân ai cũng làm tin (news reporting) được . Là thời mà người dân nào cũng có thể dùng phôn của mình để trình bày ý kiến trở thành người tham dự thời sự mạnh mẽ hơn . Nên khi họ nhận tin sai – và tin vào chúng – thì họ sẽ tin sai và có thể làm sai tin. Như đám đông đã tin Trump thắng và tóe ra đường ủng hộ biểu tình kêu gào Chân Lý Thắng Cử Trump 2020 ròng rã mấy tháng trước và sau ngày bầu cử Mỹ 3/11/2020

Một thượng nghị sĩ đồng Đảng Cọng Hòa của Trump thuộc bang Nebraka tên Ben Sasse lên tiếng phản đối Trump. Sasse nói Sasse phản đối vì muốn bảo vệ hiến pháp chứ không thể chỉ bảo vệ một cá nhân, dù đấy là cá nhân tổng thống như Trump. Nhưng đám đông theo cuồng Trump thì ù lì thích thần tượng lãnh tụ, thích người nói dối giỏi như Trump, thích “Vua” độc đoán hơn “Tổng Thống” theo ý dân. Khoảng cách trí tuệ và thu tóm kiến thức giữa ông nghị sĩ Sasse và đám đông cử tri Mỹ cách nhau thiệt xa . Ông Ben Sasse thượng nghị sĩ Mỹ, ông có cơ hội đọc nhiều thông tin mật quốc gia. Các ông bà thượng nghị sĩ phần lớn được học hỏi bao nhiêu năm để làm lãnh tụ . Họ biết “xâu mũi” đám đông lười biếng động não. Một bên thích làm lãnh tụ. Một bên thích theo đuôi lãnh tụ. Hai bên nương nhau để sống trên trái đất.

Đùng một cái in tơ net ra đời. Lượng thông tin in tơ net đảo lộn trật tự thế giới. Đám dân đen lận theo mớ thông tin giả trên in tơ net mà tưởng thông tin thật. Đám lãnh tụ tự nhiên bị thông tin in tơ net chia quyền. In tơ net đa năng, Facebook và Youtube đầy quyền lực. Mà chính các ông tổ Facebook và Youtube cũng không biết xử làm sao. Cấm cản Trump thì bị lên án bịt miệng khác gì Cọng Sản. Mà không cấm Trump thì Trump loan tin lừa đảo.

Cùng sự bùng nổ với sự kiện Dân Chủ Trực Tuyến là một thuyết chính trị được dùng để giải thích các hiện tượng cuồng lãnh tụ, là Thuyết Nghi Ngờ Âm Mưu (Conspiracy Theory). Tôi gọi là Nghi Ngờ Âm Mưu. Vì dùng chữ “Âm Mưu” không thôi thì chỉ nói được phía đầu chủ động “loan tin”. Thêm “Nghi Ngờ” vào để dịch diễn rõ hơn sự kiện này xảy ra do có sự đóng góp từ phía đuôi, tức phe “nhận tin”. Chính phe “nhận tin” đã “Nghi Ngờ” tin tức, nên họ đoàn kết tạo nên sức mạnh. Tạo thành hiện tượng Cuồng Trump trong sinh hoạt chính trị Hoa Kỳ năm vừa qua. Nổi bật nhất là những người nghe tin của QANon và nói cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2020 đã bị phía Đảng Dân Chủ ăn cướp phiếu. Đáng lẽ Trump thắng chứ không phải Biden thắng. The Election was stolen. Thế là họ tin vậy . Và họ đã hành động bằng cách biểu tình và bạo loạn để bảo vệ “đức tin” là Trump thắng chứ không phải Biden thắng.

Người phụ nữ ở xứ South Carolina tên Ashley Vanderbilt đã tâm sự với phóng viên Donie O'Sullivan của đài CNN Hoa Kỳ ngày 3/2/2021 là cô đã ở trong tình trạng tin vào Trump Toác hoàn toàn thắng cử. Ngày Biden nhận chức cô nhìn trên truyền hình mà không tin nổi Biden đã thắng. Vì lâu nay cô ta chỉ liên lạc với những người cuồng Trump như cô trên Tik Tok, Youtube, Facebook và tin là Trump thắng và các tin Biden thắng là tin giả, fake news. Thấy Biden xuất hiện nhận chức tổng thống ở thủ đô mà cô khóc và gọi điện thoại cho mẹ nói cô sẽ rút con ra khỏi trường học. Nước Mỹ đang đi vào thời kỳ đen tối. Tàu sẽ chiếm Mỹ và cô ta phải rút con ra khỏi trường học vì Tàu sẽ lấy mất con của cô ta. Ashley Vanderbilt nói cô đã tin Trump như tín đồ các nhóm cuồng tín “Cult” tin vào lãnh đạo tôn giáo của mình.

https://www.youtube.com/watch?v=QHOK_9hWU5U&pbjreload=101

(Ashley Vanderbilt trả lời phóng viên CNN nói cô đã tin sai lạc vào Trump, cho đến khi ý thức là mình đã tin sai)

Yếu tố đức tin của tôn giáo là lóng xương sống trong hiện tượng cuồng Trump 2020.

Trong cuộc biểu tình ở tòa nhà Quốc Hội ngày 6.1.2020 một linh mục Công Giáo tên David Fulton thuộc nhà thờ Saint Michael,thuộc giáo phận Centrel City bang Nebraka đã mặc áo dòng xuống đường, cầm kinh thánh và nói ông đi trừ quỷ ám ở Quốc Hội.

https://www.youtube.com/watch?v=9vFZOPdaL2E&feature=emb_logo

Một dân biểu đảng Cọng Hòa bang Illinois tên Adam Kinzinger chống Trump. Thế là ông bị người trong gia đình viết thư tố cáo lên án ông ta làm xấu hổ danh dự gia đình. Lý do là vì người nhà của dân biểu này theo đạo Tinh Lành và vì Trump cũng là người đạo Tin Lành.

(
Bằng chứng bức thư người nhà dân biểu bang Illinois đã viết "But he is a Christian - Vì ông ấy là người đạo Tin Lành" nên dân biểu Kinzinger không được chống Trump.

Một mạng tin có tên VietCatholic.News (Tin Tức Công Giáo Người Việt) đã phò Trump và loan tin chửi chống Biden trong suốt mùa bầu cử ở Mỹ. Trong các cuộc biểu tình trên đường phố Mỹ mùa bầu cử năm 2020, nhiều thánh giá của phe Tin Lành được mang ra biểu dương lực lượng ở các cuộc biểu tình. Và khi nhóm biểu tình chiếm bàn họp chỉ huy của Quốc Hội Mỹ ngày 6.1.2021, họ đã nắm tay nhau và nói chúng ta phải cầu nguyện với Chúa (God) của chúng ta. Có thể nói rất đông cử tri Mỹ theo phò Trump vì nghĩ Trump là người của Chúa (God) gửi đến.

https://www.youtube.com/watch?v=wYDMTCqZ0XU

(Melissa Rein trả lời phỏng vấn phóng viên đài CNN cô đã tin sai vào Trump như tìn vào lãnh tụ tôn giáo, và đức tin ấy đã phá hoại đời sống cô như thế nào)

Xem ra tôn giáo chính là chất keo dính các đức tin vào thành một sự điều động hướng sống của con người. Khi con người tin sai, như đã tin vào Trump, thì con người chỉ biết tin mà không còn tỉnh táo để ý thức và để nhìn ra các nhật xét khác. Cô Melissa Rein sau khi theo giáo chủ Trump đập phá các cửa hiệu bán mặt nạ vì tin lời Trump nói cúm Covid chỉ là cúm xoàng tại sao phải đeo mặt nạ. Đeo mặt nạ là tước đoạt quyền tự do cá nhân. Cô cuồng tín theo Trump nên có nhiều hành vi bạo loạn. Chồng phải gọi cảnh sát. Sau khi tan nát gia đình tiêu tan cơ sở kinh doanh, cô mới theo các cuộc điều trị tâm thần. Mới nhận ra mình đã cuồng Trump như theo các giáo phái “cult”. Tưởng tượng như giáo phái Công Giáo có những điều răn sai, giáo phái Phật Giáo có những giáo lý lạc, giáo phái Hồi Giáo có những giáo điều ác, mà tỷ tỷ triệu triệu con người bám vào các giáo phái ấy trong bao nhiêu năm trên mặt đất. Thì ảnh hưởng của các tôn giáo làm thiệt hại con người trên trái đất lớn biết là dường nào.

Chỉ sự thừa hưởng sinh hoạt cuồng tín tôn giáo để lại những di căn ô uế trong đời sống nhân loại, mới giải thích nổi hiện tượng vì sao các video chiếu rõ mồn một hình ảnh Trump khích động dân Mỹ vào bạo loạn ở tòa Quốc Hội Hoa Kỳ ngày 6/1/2021, nhưng xem xong, dân chúng Mỹ vẫn không "thấy" Trump sai. Chữ "thấy" đã bị che mờ bởi chữ "tin". Khi đã tin Trump thì dù Trump sai họ vẫn không thay đổi nhận thức. Đức tin dẫn đường sống sai của họ.

Ác độc và gian dối vẫn là bản chất của môi trường sống của loài người. Dù con người nỗ lực tạo ra môi trường tốt đẹp để nuôi dưỡng sự tiến bộ và nhân ái. Giáo dục, luật pháp, và tôn giáo của nhân loại mấy nghìn năm nay luôn hướng tới một môi trường tiến bộ và tương thân hỗ trợ con người. Nhưng dù tiến lên đến bao nhiêu nhưng khi gặp phải cá nhân lãnh đạo thủ lợi và lừa đảo, như Trump, như Nguyễn Phú Trọng, thì nhân loại vẫn loạn lạc và tương tàn ở cái ô bắt đầu. Trump nói dối nói xạo lẹo lưỡi vẫn có triệu triệu dân Mỹ tin theo. Nguyễn Phú Trọng thủ tướng Việt Nam phá luật tỉnh bơ: Điều luật 17 Điều Lệ Đảng Cọng Sản là không ai được giữ chức Bí Thư Đảng quá 2 nhiệm kỳ. Nhưng Nguyễn Phú Trọng đã xong hai nhiệm kỳ vào năm 2020 vẫn không chịu xuống. Mấy chục triệu dân Việt im re sợ hãi sống theo chế độ độc tài cọng sản bao trùm nước Việt. Xem ra con người triệu triệu năm vẫn nuôi dưỡng và chung sống theo sự gian ác, lừa đảo, ngu dốt, tham lam, và nô lệ. Bản chất cuộc đời vốn là một trại súc vật thì vẫn thế.

Cũng còn có những nơi trên mặt đất con người tương đối ít gian ác với nhau. Tôi từng thấy. Từng đi qua đấy. Có đấy! Ôi mặt đất thân yêu của tôi.

2020 cả trái đất toang bởi con vi rút Corona Covid-19 vô hình. Con sinh vật li ti đến độ không ai nhìn thấy nhưng đánh gục cả nhân loại hùng vĩ. Con người, trái đất, nhân loại mong manh sao!

Lê Thị Huệ

chủ biên gio-o.com

27 tháng Chạp 2020