photo:http://www.bettinaflitner.de/
“tôi tự mang theo những ǵ tôi có”
Herta Müller
Nobel Văn Chương 2009
Từ “Tận Cùng Đáy Vực” (Nadirs) là tác phẩm đă mang lại tiếng tăm, các giải thưởng văn chương quốc tế, sự ‘công bố” lư lịch trên diễn dàn quốc tế v.v.. Herta Müller đă khẳng quyết mục tiêu ngay từ đầu, và măi măi trong đời cầm bút của ḿnh, bà chỉ viết để chống lại chế độ độc tài. Sự công bố minh bạch, chứ không phải sự im lặng, mới là vũ khí để chống lại các h́nh thức đàn áp tinh thần cũng như thể xác từ các chế độ độc tài áp chế trên các người dân bị tước đoạt mọi khả năng tự vệ.
Tác phẩm mới nhất “Everything I Own, I Carry With Me” ("Atemschaukel"), nhà văn nữ Roumania gốc Đức Herta Müller, người vừa mới đoạt giải thưong Nobel văn chương năm 2009, đă dẫn người đọc trở lại hành tŕnh khốn khổ, qua sự đối chiếu các sự hành hạ, phỉ báng, tra tấn, lăng nhục, hăm dọa, dối trá, phản bội v.v… – tất cả những ǵ tàn nhẫn nhất mà một nhà cầm quyền độc tài Cộng Sản Tiệp có thể nghĩ ra và dành cho một công dân từ chối không chịu làm gián điệp cho chế độ -- với những ǵ mà hô sơ Mật Vụ Roumanie đă ghi chép, thu thập, ngụy tạo, tẩy xóa …về tác giả. Người đọc sẽ không tránh khỏi các sự xúc động và phẫn nộ v́ khía cạnh phi nhân của các biện pháp đàn áp dă man mà Cơ Quan An Ninh Tiệp Khắc đă giáng xuống nhà văn nữ này.
Các chế độ độc tài cộng sản Đông Âu đă chết hơn 20 năm, nhưng các hậu quả khốc hại của chúng vẫn c̣n đeo đuổi các nạn nhân của chế độ, như một bóng ma thường trưc. Herta Müller đă và đang cất tiếng nói cho nhân phẩm con người và nhăc nhở chúng ta rằng “Tự Do và Phẩm Giá” là hai giá trị đi liền với nhau, không phải tự nhiên mà có, và chỉ có thể dành được bằng sự chiến đấu can đảm và thường trực ở tất cả mọi nơi trên hành tinh này.
Bỗng dưng đọc những bài phỏng vấn và tác phẩm của Herta Müller tôi lạnh ḿnh và buồn kinh khủng
Bà nói về những sự tàn ác của con người qua h́nh thức kiểm duyệt, ngụy tạo, và vùi dập những thông tin về bà của chế độ Ceausescu làm cho tôi liên tưởng đến sự kiện đài VOA và những người đàn ông nào đó đă đối xử với tôi và gio-o thời gian qua. Trong đời cầm bút của tôi, tôi biết có những kẻ cố ư gạt tên Lê Thị Huệ và gio-o ra khỏi bài điểm sách, phê b́nh, tờ báo, hay trang web của họ. Tôi và gio-o vừa bị đài VOA gạt tên ra khỏi bài viết khi Đào Trung Đạo đưa bài lên trang blog của Nguyễn Xuân Hoàng và Bạn Hữu. Việc làm của đài VOA t́m cách gạt tên Lê Thị Huệ và gio-o có khác ǵ chế độ độc tài Cọng Sản gat tên Lê Thị Huệ và gio-o ra khỏi các trang văn chương nghệ thuật tiếng Việt của người Việt. Có khác ǵ chế độ độc tài Ceausescu đă t́m cách thủ tiêu và vùi dập các tác phẩm và tên tuổi Herta Müller ở Tiệp. Herta Müller không phải là Lê Thị Huệ, và mức độ bị tra tấn tinh thần của Herta Müller có thể lớn và mạnh hơn. Nhưng tôi là một người sáng tác nhạy cảm, điều tôi cảm nhận về kinh nghiệm như bà, có thể cùng một mức độ.
Có người bảo thôi bỏ qua đi em. Tôi đă bỏ qua rồi đấy chứ. Nhưng bỗng nhiên khi đọc về Herta Müller tôi liên tưởng về những bầm dập khốn nạn mà bà đă trải qua. Và tôi thấy Herta Müller đă không im lặng, nhịn nhục, hay chịu đựng mà bà đă nói được về kinh nghiệm ấy như một kẻ đắc thắng nói về những đấu tranh trước những vi phạm ngụy tạo phẩm giá các tác phẩm và tác giả từ bọn Họ . Chuyện này vẫn c̣n đang tiếp diễn khắp nơi, từ đài VOA Hoa Kỳ, cho đến đài báo Cọng Sản Việt Nam, cho đến xứ sở Âu Châu Romania hiện nay
Tôi bỗng qua cơn buồn và lạnh, và rất ấm ḷng khi đọc được câu Herta Müller viết: Everything I Own, I Carry With Me (tôi tự mang theo những ǵ tôi có - tôi sẽ phải tự thuật những điều về tôi, để tránh những sự ngụy tạo trong hồ sơ cá nhân hay trong trang viết của Họ)
Everything I Own, I Carry with Me. Một câu nói cực buồn và cực đẹp!
lê thị huệ
12/10/2009