lê nghĩa quang tuấn
cuốn tùy bút của khái hưng
I
kiến thức là một hành trang
vô giá. kiến thức là một
kho tàng vô h́nh. chiều cúi mặt,
không h́nh hài. trời bên ngoài
nóng và đẹp. nóng dữ. cháy
bỏng da thịt, không thấy sự
khác biệt. xuyên qua. che mấy
cũng thấy. d. nh́n tôi nói,
người nào nh́n thấy mặt tôi,
người ấy sẽ chết. không nh́n sao
thấy. thấy làm ǵ. sờ đi, nè,
rồi d. lấy tay tôi nhét
vô bên trong quần, phía sau.
d. bỏ tôi ngồi một ḿnh.
thằng tóc xanh nh́n tôi. mày
không nên có mặt ở đây.
không tốt. d. nh́n tôi từ
pḥng bếp. đang nhai. rồi
d. nhún vai. tôi nhún vai.
thằng tóc xanh: bóng mén. nh́n ngứa
mắt, tôi chưởi lại. d. phá lên
cười. tôi phun nướng miếng vô
nó. d. từ pḥng bếp đi
ra, quàng vai tôi. tao dạy nó
đó. rồi cúi xuống cắn vô
môi tôi. tôi nếm máu trên môi
ḿnh. tôi lấy cùi chơ cạ mạnh
qua lại phần trước quần của d.
tôi lấy tay chỉ, thằng áo thun
đen nh́n dễ thương. d. cười.
nhỏ, d. nói. nhỏ hơn mày nhiều.
rồi lại cúi xuống. cắn. bên trong
sự thèm khát và những chờ
đợi mệt mỏi. bất lực. bồn chồn.
khởi điểm: nơi bắt đầu. mục
tiêu: cái nhắm tới. mục đích:
cái muốn tới. tôi nằm im. hai
mắt mở to nhưng không thấy
ǵ cả. sức nóng từ người d.
chạm rờ lởn vởn chung quanh
như ma. đừng mở miệng ra, d.
nói. không ai có quyền nói
với tôi như thế. con quan
th́ lại làm quan con săi ở
chùa đi quét lá đa. tuyệt
vời, d. nói. rồi chồm người tới
hôn tôi. tôi lấy chân đè
lên chân của d. bên dưới
mặt bàn, ấn mạnh. thằng tóc
xanh nhíu hai mắt. bánh xèo
chứ có mẹ ǵ, nó nói. tôi
gờm mắt nh́n, nhưng nó không
thèm để ư tới tôi. nó
sợ d.. có ǵ không ổn
giữa hai thằng, một cái ǵ
đó đă xảy ra trong quá khứ giữa
hai đứa. tôi lấy tay cầm tay
của d. ra khỏi vai tôi. mọi
thứ chung quanh đều quá mới.
mấy thằng con trai muốn làm
đàn ông. luôn cả d. xa lạ.
tôi có thể bị giết bất cứ
lúc nào. thằng tóc xanh hất
mặt về phía d. - nó con
nhà giàu mà muốn chơi hoang.
về nhà với ba đi cưng. nó
khiêu khích. tôi thấy người d.
nóng hực lên. tôi bỏ đi vô
nhà cầu. một bầy con nít. tôi
không muốn chứng kiến cảnh té
gục của một thằng tôi mới quen.
tôi vói tay. d. lấy tay chận tay
tôi lại. người d. nhễ nhại mồ
hôi. nóng hừng hực. mát lạnh.
tôi biết nếu d. làm sai, họ sẽ
tha. nhưng tôi th́ họ không.
muốn ǵ nữa, tôi hỏi. d.
bên cạnh nằm lăn quay ra
thở. bớt nhớ một chút th́
mới tận t́nh được. d. nói.
tôi giật ḿnh. tôi không nhớ ai, tôi
trả lời. ừ, cứ tiếp tục lừa
dối ḿnh. d. nói, và mọi thứ
tiếp tục b́nh yên trôi qua, như
thời trong trắng.. một thành phố nổi
loạn. gái ít. tôi phá ra cười. làm
cái riêng ḿnh. cho riêng ḿnh. d.
nói. nhấn mạnh sự quan trọng của
cái tự lập, không dựa vào ba má.
tôi cần tiền. cần đàn ông. và
cần thuốc lá. tôi nói, nhấn mạnh
sự quan trọng của một đời sống dễ chịu.
bất kỳ từ ba má thiệt hay ba
má giả. tiền là tiền. dơ dáy
quá, d. nói. tôi không trả lời.
bánh xèo chín rồi nè. thằng nào
muốn trước. tiếng một thằng nào l
a lên từ nhà bếp. cái trước bao
giờ cũng dở, d. nói nhẹ vào tai tôi.
đưa ra đây, tôi nói lớn. thằng tóc
xanh nh́n trừng. nó biết d. vừa
mới nói ǵ. hai thằng này cực
kỳ nguy hiểm. nước mắm sao không
có chanh, tôi hỏi không không,
không nhắm tới ai. tôi muốn
biết thằng nào đă pha nước
mắm. không đứa nào lên tiếng. văn
hóa ẩm thực bần cùng. có ǵ ăn đó.
thằng quarter back hay nhất: joe
montana. buổi trưa, nắng nóng
cháy cả lưng. d. và tôi về
nhà thay quần đùi, rồi
đi ra hồ bơi. toàn con nít. bắn
bỏ hết, d. nói. đi ngang mấy
đứa nhỏ ngừng vọc nước, trố mắt
nh́n. d. la: tụi bây nh́n ǵ? chưa
bao giờ thấy hai thằng con trai
yêu nhau hay sao? bầy con nít
há miệng. tao muốn chiếc xe
lexus, d. nói. màu đỏ máu bầm.
ghế da. hai chỗ ngồi. ghế da
dễ chùi, tôi nói. hai đứa ḿnh
là hai người khách không được
mời, tôi nói. vẻ xanh xao trên
gương mặt thằng mang áo thun
vàng cho tôi biết tụi nó
đang làm chuyện ǵ đó không
muốn tôi biết. ăn nữa không,
thằng khốn nạn thảy ngay cái bánh
xèo lên trên dĩa tôi, không thèm
biết câu trả lời. luật căn bản
nhất của football: phe thủ
bao giờ cũng thắng. football
là game của dân đồng quê.
baseball là game của dân ngoại
ô. basketball là game của dân
thành phố. golf là game của
mấy ông già. hockey là game
của dân xứ lạnh. soccer là game
của dân xứ nóng. mày phải ăn
nhiều thịt vô, d. nói. kiến thức: những
ǵ ḿnh biết. thằng áo xanh ngồi
chống cằm nh́n tôi. ăn bánh
xèo chứ có ǵ hay ho mà
mày nh́n. tôi nói. nó không
trả lời. thằng này càng lúc
càng nguy hiểm. lúc nào th́ biết
mà đá nó ra. chẳng lẽ đợi
tới khi nó đá xong rồi mới
đá lại. d. không ăn. chỉ ngồi
nói chuyện. mặt quay về hướng cuối
bàn. có những lúc tôi thấy
như thuộc về d. hoàn toàn.
có những lúc th́ không. chẳng lẽ
phải làm nô lệ rồi mới biết
tự do là ǵ? hay hai thứ là
một. d. thuộc loại nói nhiều, nên
chắc không nghĩ ngơi lung tung
như tôi. không có lằn ranh làm
mốc điểm th́ khi nào mới biết
là ḿnh đă vượt qua. và ai
sẽ là người có thẩm quyền
vạch ra lằn ranh đó. chẳng lẽ
ḿnh tự vạch. ruồi bu kiến
đậu. ăn đi, d, thục cùi chơ
tôi: nh́n nó làm ǵ. càng lúc
càng nguy hiểm, cả hai thằng,
tôi nghĩ. nhưng cúi đầu tiếp
tục ăn. nó thích nước mắm,
d. nói. cả bọn h́nh như
không đứa nào nghe. kiến thức
không cần phải xa hoa. d. nằm
gác chân. mắt nh́n lên trần nhà.
tao thích thành phố này. bởi
v́ nó nhiều mễ. ít mỹ
trắng. mỹ trắng th́ sao? tôi hỏi.
đâu có sao. nhưng tao thích
mễ hơn. biết sao giờ. có
ǵ thích đó. mai mốt lỡ, d.
nhấn mạnh, lập laị, lỡ mà
tao có dọn lên oakland th́
tao sẽ thích mỹ đen. chớ
không phải ḿnh phải thích trước
rồi mới đi t́m sao. không
biết sao thích. phải biết rồi mới
thích được chứ. sao không t́m
hiểu. phải t́m hiểu rối mới
biết mà thích. người ta chứ
có phải cuốn phim đâu mà
t́m hiểu dễ dàng vậy. tất
cả cũng là cơ duyên. có
duyên th́ xa mấy cũng dính.
mà vô duyên th́ dán mấy cũng
rớt ra. nói xong d. lấy chân ṿng
qua chân tôi, kẹp chặt. thằng áo
vàng nhe răng cười, mày cà chớn
bạo. thằng tóc xanh nói tiếp. xong
thằng chó đẻ nói tao phải
đi vô trong kia, chỗ này là
co-ed. cho cả trai lẫn gái.
tao nói, tao đứng tắm chứ có
đái bậy đâu mà không cho.
nó nói, điều lệ ở đây là
vậy. không ai được tắm bên
ngoài nếu không có quần tắm.
mày mặc quần lót. nh́n dơ
dáy. nó nh́n xuống. dơ dáy
mẹ ǵ, nó thiếu điều muốn
chảy nước miếng. cả đám phá lên
cười. tôi nh́n qua d. mặt d.
đỏ lên một chút, chắc đang
nhớ lại điều ǵ. tôi nói,
đúng là tị nạn. mày là
một trong mấy thằng mặc đồ
ngủ mang dép xẹp đi lang thang
ngoài lion plaza. d. quay phắc
qua nh́n tôi. hai mắt lóe lên,
lẫn một chút sợ hăi. như
vậy th́ tốt. tôi không muốn
d. phải nói tôi không ngờ
sau này. tao đang nói... thằng
tóc xanh tiếp tục.
II
mày nh́n ǵ! thằng áo thun
đen la tôi. bánh xèo ngon,
tôi nói. nhờ nước mắm, d.
nói như nói hộ tôi. thằng
tóc xanh liếc mắt nh́n qua.
vẫn chưa đứa nào chịu nhận
là ḿnh biết pha nước mắm.
bánh xèo chứ có ǵ mà làm
dữ, thằng áo thun đen nói.
không biết từ lúc nào nó
đă có thái độ khiêu khích tôi
ra mặt. t́nh thế càng lúc
càng khó chịu. lư thuyết một:
một thắng một thua. lư thuyết
hai: cả hai đều thắng, một ít
một nhiều. tôi nằm nghiêng người,
nh́n qua d. mày nh́n không có
duyên, tôi nói. ác miệng. tôi
cười. tôi chưa bao giờ cắn
ai, tôi nói. người khôn ngoan
không bao giờ đợi cháy tay
rồi mới biết lửa nóng. ranh
ma quỷ quái chứ khôn mẹ
ǵ. người khôn không biết là
ḿnh khôn. kiến thức thực sự
không hiện hữu. bởi cái mọi
vật thay đổi. cái ḿnh biết khi
ḿnh biềt rồi th́ nó đă
biến dạng. lửa là lửa. và
luôn luôn là lửa. đừng nói
về đôi mắt, d. nói. hăy nói
về những thứ ḿnh có thể
nói được. tôi ngồi bên cạnh
d. hai đứa ngồi, nh́n lửa múa.
gió sẽ tẩy trần. gió sẽ thổi
bay. xoa dịu. mày đă lỡ
chuyến tàu, thằng áo thun đen nói.
kiến thức trong ṿng ba mươi
giây. vũ trụ song song. cái đang
biết sẽ là cái không biết.
những chuyện sẽ không bao giờ
xảy ra. những người không sinh ra.
người t́nh không hiện hữu. những
thằng con trai nói hơi nhiều.
tụi mày có bao giờ đi chợ
trời ở berryessa không? tôi
hỏi. thực sự không muốn biết,
nhưng tôi hỏi để bảo vệ vị trí
tôi là người mới. hỏi ngu
thấy mẹ. sao ngu? tụi tao
làm ǵ ngoài chợ trời? như
tất cả những người tị nạn
khác. tôi nhấn mạnh hai chữ
tị nạn. ngoài đó toàn là mễ.
và tị nạn! mày sao thích đóng
vai nạn nhân dữ vậy? tại
tao là nạn nhân. tụi mày
cũng vậy. khi một người nạn
nhân tự phủ nhận cái đau đớn
của ḿnh, người đó sẽ trở
thành người ác độc. và cái
ác độc sẽ nhân lên gấp đôi.
bởi v́ hắn đă biết cái đau đớn
như thế nào. nói ngu. đẻ ra
ai mà không biết đau. mày
làm như mày từ trong hoa
trong lá chui ra. trong bướm.
cả bọn phá ra cười. ừ,
trong bướm. nhưng chắc chắn là
một con bướm ma. bướm nào
mà không phải là bướm ma?
d. ngồi im nh́n tôi.
III
giữa hai bài thơ tôi thổi
nhẹ vào mặt d. không muốn
nói. không muốn nghe. không
muốn hôn hay làm một chuyện
ǵ khác. người đâu mà thất
thường quá. như khí hậu.
d. nói. cái ǵ vậy? thằng
áo thun đen hỏi. thơ. d.
trả lời. nhà thơ của cà phê
quỳnh hương. tôi bực ḿnh, biết
là ḿnh đang chạm những bước
đầu tiên của cái gọi là
bất b́nh thường. không ai có
quyền phủ nhận. người đầu
tiên cuả nhân loại tự nhận
ra là ḿnh không phải là
một con vượn hay một con
khỉ hẳn là người thuận chân
trái. thằng này hay nói sảng,
thằng tóc xanh nói. tôi nh́n
nó không trả lời, nhưng nó
biết tôi không bỏ qua. kiến
thức loảng, như nước biển.
trí tuệ của nhân lại được tạo
nên bằng bọt biển, không phải
bằng những ngọn sóng. sự im
lặng hùng hồn của mười tám
đời hùng vương. phải chi hồi
xưa hai bà trưng đừng nhảy
sông hát giang tự vẫn. ừ, phải
rồi. và con quỷ cái mỵ châu
đừng mê trai quá độ. tất
cả mọi đế chế sụp đổ cũng
v́ mấy nàng nương tử mê trai.
và mấy thằng hoàng đế mê
trai. âm dương choảng nhau. mày
biết ǵ về âm dương? d. hỏi.
con trai là dương. con gái là
âm. mày biết ǵ về con
gái? d. hỏi. những con sóng
phủ đều lên mặt băi. biển
hiền ḥa. nó không ăn đưa
đây tao. thằng tóc xanh nói.
kiến thức hàng hai. những ǵ
tôi biết về d. có lẽ chỉ đủ
để tránh né không nói những
ǵ ḿnh sẽ hối hận. d. ngồi
im, hai tay vân vê sợi giây
giày đỏ. cái chết chận đứng
chiến tranh. mặt nạ tử thần tháo
ra khi ngồi xuống bàn cờ, kết thúc
một giai đoạn lịch sử. nói ǵ
th́ nói, đừng nói chuyện t́nh
yêu. thúi bỏ mẹ. thằng tóc xanh
nói. tôi nh́n nó. nó nh́n
lại, thách thức. khi nào th́
một câu chuyện trở thành một
giai thoại, tôi hỏi. khi nhân vật
tà trở thành người đáng yêu. tôi
tự trả lời. và lịch sử đă chứng
minh điều đó. mạnh được yếu
thua. ừ, đúng rồi. được một
con số không! tôi trả lời.
rồi nh́n qua bên d. nháy mắt.
gặp xui: khi hai thằng nói lên
cùng một lúc một ư kiến giống
y hệt nhau. đàn ông đừng bao
giờ múa, d. nói. rồi tất cả cũng
xong, trôi qua. biển hiền, sâu
thẳm và lặng lẽ. biển thức
và nằm yên lặng chờ. tôi đặt
tay lên tay của d. không báo
trước. kiến thức dội ngược, đập lại.
tàng h́nh và tàn nhẫn. mày không
nên nói nhiều, nh́n nó ḱa.
phủ nhận hết. đứa nào pha
nước mắm? tôi hỏi. tính truyền
thần của văn hóa: cấu trúc của
một tập thể vững vàng không
nằm ở chiều dọc, từ trên xuống
dưới; mà nằm ở chiều ngang.
alexander chết kéo theo luôn
một triều đại. hitler chết kéo
theo luôn một ư đồ. thành cát
tư hăn chết kéo theo luôn
một niềm tự hào. nhưng
achilles chết để lại
một tác phẩm bất hủ cho
nhân loại, the iliad.
IV
phần độc thoại của d.: sự im lặng của những bí mật
câu chuyện cực kỳ đơn giản... một con cá có bộ vảy mang h́nh màu sắc cầu vồng bảy màu lộng lẫy. đẹp nhất đại dương. và nó biết như vâỵ. đi tới đâu nó cũng bĩu môi, tao đẹp nhất. rồi một ngày nó chợt thấy buồn. nó đi t́m bạn; nhưng đi tới đâu đứa nào cũng lảng tránh. nó tới hỏi con starfish, tại sao không ai chơi với tôi. con starfish trả lời, tao không biết. mày đi hỏi bà bạch tuộc ḱa, bà ấy khôn ngoan lắm. nó tới hỏi bà bạch tuộc, tại sao không ai chơi với tôi. bà bạch tuộc trả lời: mày phải biết cho. nó trở về. trên đường, một con cá bé xíu bơi lại. xin, cho tôi một vảy thôi. tôi chỉ muốn có một vảy màu. tôi sẽ sung sướng vô cùng. con cá bảy màu liền lấy ra một vảy cá trên người và đưa cho con cá bé. và cả hai cùng bơi đi chơi khắp cùng đại dương...
những con sóng khổng lồ phủ choàng tôi
tôi không c̣n thấy ǵ
cuốn xuống mặt sàn
của đại dương
sức mạnh của sự cuốn hút
kéo tôi xuống tận phía dưới của đáy
tôi không c̣n thấy ǵ
người đàn ông đó vừa nói cái ǵ?
tôi sẽ không bao giờ trở về nhà được nữa
và đó là tôi cảm thấy như vậy
ở dưới này...
chết dưới đáy biển.
lê nghĩa quang tuấn
lê nghĩa quang tuấn
tự triễn lăm tranh tại studio.
(bấm vào đây: 1, 2, 3,
4, 5, 6. )
© gio-o.com 2009