photo: NAT @ gio-o.com

CHIP DAMERON

Trần Quí Phiệt (chuyển dịch)

HAI CẢNH TRÊN VẠN LÝ TRƯỜNG THÀNH

Đá và gạch, máu và khí

Trưởng Thành uốn lượn 

núi xanh cao vút

bao trùm Trường Thành trong cuộc hành trình chậm vượt qua thế kỷ khác,

lột cuốn phim ký ức

khi du khách cố phục hồi bằng kỹ thuật số

sự bỏ sót một chuỗi hoàng đế

và Mông cổ tàn bạo,

lấp lánh trong nắng ban mai,

can đảm và khó nói nên lời.

Dưới một tháp canh, cô dâu trẻ

áo lụa cưới dài thượt

làm dáng để chụp một số hình,

chàng rể chỉ là đồ dư thừa.

THẾ GIỚI MỘNG MƠ CỦA NHỮNG NGƯỜI ĐÁ

Chuyện kể rằng có bảy nông phu khi đào

giếng nước gặp được vàng,

di tích của đế quốc huyền thoại đầu tiên.

Ngày nay chốn ấy được che đậy kỹ và chỉ khai quật một phần

tìm được tám ngàn người và chiến mã

khô cứng trong đất sét.

Mỗi vật trông oai dũng, duy nhất đặc biệt.

Khuôn mặt giống như những người ma

đã tạo ra chúng, làm chúng sống động

với chức tước phẩm hàm, rồi chết dữ ở đây,

bí mật của triều đình vua Tần chôn với vua.

Trong quán bán đồ lưu niệm đông khách, người nông phu già

ký sách lưu niệm, không chịu cho chụp hình.

XUÔI GIÒNG DƯƠNG TỬ GIANG

Tối qua khi chúng tôi những chiếc đò thắp sáng

đậu dọc theo bờ sông,

đường tối như mang con cá chép

ngâm nga những điệu hát lạnh lùng,

Tôi cố tìm Lý Bạch và chiếc đèn lồng của ông

bập bùng giữa giòng sông, chờ trăng 

ra khỏi đám mây, chờ tôi trèo lên thuyền với bình rượu

đế để rồi chúng tôi đọc nhau nghe

những bài thơ bằng tiếng nói khác nhau của chúng tôi, những tiếng cười

đánh thức quan quyền,

bật lên từ những đồi núi gợn sóng

Những kẻ lên tiếng ồn ào đó đã quên

Những bài hát đêm cha mẹ họ đã một lần hát.

NHỮNG NGƯỜI KỂ CHUYỆN GIÀ

Khi những viên đá của Trường Thành

từng nằm la liệt những cánh đồng, một vài dân phu

ngừng làm việc và nghe

điều mặt trời đã hứa

đất nẩy mầm trả lời,

bào thai biến thành hạt rồi trái, những con chim

bay về cõi chết,

tiếng hót của chúng trở thành tiếng gió,

biến đất, mặt trời và chim

thành những câu chuyện mạnh mẽ đi vào

giấc mơ của những người đàn ông, đàn bà

đánh thức họ ra khỏi bóng tối,

khí lạnh như suối trên núi,

cá biến thành bóng tối.

ĐI TÌM TÀO THÁO

Rời ghềnh sau cùng sông Dương Tử,

tôi đi về phía đông dọc theo nông trại bình thường

trong ánh chiều tà, đi tìm bạn,

khom mình gặt mùa lúa mới,

tưởng tượng bạn tán gẫu

với Thoreau, tay chống gậy,

ban sáng leo núi Nam Sơn,

vượt qua những cánh đồng kê và đậu,

ăn mừng mùa màng và sách vở,

ngồi trong ghế tre cùng nhau uống rượu

khi đêm tối góp nhặt những âm thanh rải rác

của ban ngày, biến chúng thành những bài thơ

của hiện tại, ròn ngọt, giống như trái cây

còn lưu lại trong mùi vị sau cùng của truyện kể.

(Bản dịch tiếng Việt của GS Trần Quí Phiệt)

Author’s bio:

An emeritus professor of English at the University of Texas at Rio Grande Valley, Chip Dameron is the author of eight collections of poetry and a travel book. His poems and essays on contemporary writers have appeared in such periodicals as Mississippi Review, Southwestern American Literature, San Pedro River Review, Puerto del Sol, Hayden’s Ferry Review, New Orleans Review, Texas Quarterly, and many other journals and anthologies, as well as publications in Canada, Ireland, Nigeria, India, China, Thailand, and New Zealand.

Dameron has co-edited one literary magazine, Thicket, and served on the editorial board of five others. A two-time nominee for the Pushcart Prize and a member of the Texas Institute of Letters, he has also been at the Dobie Pisano Ranch. He lives and writes in Brownsville, Texas.

About the translator:

Tran Qui Phiet is an emeritus professor of English at Schreiner University. His publications include a study of William Faulkner’s influence on modern French literature and essays on U.S. literature and Vietnamese American literature in various anthologies and journals. His translations of contemporary Vietnamese literature into English have appeared in Vietnam: A Traveler’s Literary Companion (Whereabouts, 1995), Of Vietnam: Identities in Dialogue (Palgrave MacMillan, 2001), Michigan Quarterly Review (Fall 2004), and elsewhere. Since his retirement in 2002 he has devoted himself to writing and studying Marcel Proust. He has recently completed his literary memoir based on his one-year appointment as a Fulbright scholar in Vietnam in 1999-2000.