\

Sử Tính và Ý Thức: Một triết học cho sử Việt

 Tác giả: Nguyễn Hữu Liêm.

NXB: Sống, California. 530 trang. Available on Amazon.com và các hiệu sách ở California.

 Đây là một hành trình Sử lý qua cái Ta của Việt tộc trong tiến trình khai mở năng lực tự ý thức.

 Như là một nhân thể, quốc gia Việt Nam được thụ thai từ đời Hồng Bàng, qua các vua Hùng và suốt 10 thế kỷ cưu mang, chính thức khai sinh chào đời với nhà Đinh, đến thời kỳ lớn dậy trong ý thức thân xác/lãnh thổ, nuôi dưỡng sinh mệnh qua các thời Lý, Trần, Lê, đến những thời kỳ tự phân thể, nội chiến, khủng hoảng để hồi sinh và trưởng thành. Trên hành trình 20 thế kỷ nầy, trong ý chí của một dân tộc bị nô lệ, cái Ta dân tộc đã trải qua những chặng đường trên trường biện chứng chủ-nô giữa cái Ta của Việt chống đối cái Ta nhà Hán, nhà Phật chống nhà Khổng, nhà Nho chống Thực dân, Đế quốc, Cá nhân chống Đại thể, Đạo đức (Morality) đối nghịch Luân lý (Ethics), cái Sẽ Là đối với cái Đã Là. Đây là một thiên trường sử của một năng lực tự-Ngã trên con đường tranh đấu để được công nhận đồng lúc tự soi sáng chính mình. Khi biện chứng chủ-nô đối với ngoại lực được hoàn tất năm 1975, thì cái Ta dân tộc phải đang trải qua một vòng biện chứng nội tại khác trong một bản sắc tự ý thức mới khi vai trò chủ-nô trở nên một cuộc nội chiến âm ỉ nhằm kiến lập một căn cước tính Sẽ Phải Là cho quốc gia. Thế kỷ XX là lúc mà cái Ta dân tộc chuyển mình từ ý thức Không gian cho thân xác và lãnh thổ sang ý thức về Thời gian và tư tưởng. Chàng thiếu niên Việt Nam nay đã đến tuổi 15, thân thể đã lớn nhưng tư duy và tâm lý vẫn còn chưa trưởng thành, mang nhiều lý tưởng nhưng không chắc chắn về con đường phải đi, ý thức được một nhu cầu cách mạng mới trước thiết yếu tính Thời đại. Đây là lúc mà các phạm trù khái niệm chính trị thay thế khuôn thức thân mạng và bờ cõi. Và cái Ta của Việt tộc bắt đầu nuôi ý chí lịch sử cho đại thể tính quốc gia. Bi kịch thân xác chuyển sang bi kịch ý thức hệ.

 Từ trong ý chí Sử tính, năng thức tự-Ngã của dân Việt đang vươn về khả thể tính Nhân Thức – the Individuated Universal - khi ý thức hóa giải vô thức, cá nhân (individual) trở nên cá thể (individuality), cá thể đồng quy với đại thể để trở nên công dân trong một quốc gia (nation) nay là quốc thể (nation-state), khách quan hóa giải chủ quan, và cái Đang Là bắt tay với cái Sẽ Là. Trên cơ sở triết học của chữ Thời, chúng ta hãy cùng nhau bước lên một tầm cao hơn nhằm nhìn lại lịch sử của chính mình, để không bị vướng mắc và giam hãm trong ý thức và tâm lý chính trị giới hạn, để thông hiểu cái logic đằng sau những biến cố thăng trầm trên chuyến tàu lịch sử của cái Ta dân tộc hiện nay vẫn còn đang nỗ lực khai sáng năng lực tự ý thức cho mình.