Mây ba mà u trên đường trời. Bầy chim
trên chạc cây. Không khí thở yếu; tuy vậy, trên
mặt cỏ mềm vẫn có một và i chén sương
mù lỏng như cháo trắng. Xa xa, mặt biển tĩnh
bơ, nhưng ḷng biển chưa nguôi dục t́nh và cổ
họng biển ợ chua.
Mấy hôm sau, gió nín thổi, bầu trời trầm
cảm...
Nước Mỹ sạch. Cỏ được cắt
kỹ c̣n hơn tóc được hớt.. Cảnh
đẹp và cảnh trẻ.. Buổi mai mới tinh, hai
người đà n bà Lào đi hái lá non từ sớm
để ăn mặc dầu cơm tị nạn vẫn
có món rau hằng ngà y. Bầy chim cút ngửa mỏ hót, kêu
đ̣i niềm vui. Ḷng-chậu Los-Angeles mát; ḷng-chảo
Điện Biên Phủ, nơi người Pháp cạn
tiền, nát tan danh dự v́ Viên- ngọc Viễn Đông,
không biết có nóng, nhưng chắc chắn Sà igon th́ không
lạnh rồi đa. Đôi vú của Hồ Chí Minh city
lắm khi lên cỏn sốt khô sữa.
Tâm bôi chút phấn hồng trên hai g̣ má rồi đi ra
xếp hà ng ăn cơm sáng. Da Tâm trắng hơn ai hết
trong đám người sắp hà ng một đứng
đợi. Đôi má Tâm trông hỏi lệch, bởi v́
chỉ một bên có cái lúm đồng tiền thôi, nhưng
bộ ngực th́ hai bên cân bằng trên cái bụng
đẹp.
Chương tŕnh cứu người vượt biển
đă cho dân tị nạn ăn những bữa cơm xinh
xắn . Tâm cầm một bản tin vừa coi vừa
ăn. Bà i báo viết bằng tiếng Anh đập và o
mắt Tâm câu hỏi: " Mỗi ngà y bạn ăn bao nhiêu
mà u sắc?". Mà u sắc, theo tác giả bà i nà y là rau và
qủa. Hăy ăn hết một mâm cơm đang tô sắc
thắm trước mắt bạn: Trái chuối mà u và ng
diệp, cà chua đỏ choét, dưa leo mà u lam lục, cà rốt
đỏ hồng, lá rau diếp xanh..Nhan sắc của
một bữa ăn đang dậy th́ với từng
miếng ngon tươi đẹp. Và hăy kiêng bớt
thịt cá đa t́nh...
Tâm nh́n cơm, thầm nghĩ " sáng nay tôi ăn màu
trắng."
Tâm đặt tờ báo xuống bà n. Người đà n
ông Mỹ cao to và trẻ, phụ bếp không lương
trong trại tị nạn, đến bên Tâm gợi
chuyện:
"Tên tôi là Jeffrey. Cô cần giúp đỡ ǵ không?"
Tâm nói tên ḿnh ra. Anh ta đưa cho Tâm mảnh giấy và
bảo:
"Địa chỉ của tôi. Sau nà y nếu cô có
điều ǵ cần t́m đến tôi."
Trời nín mưa gần một tháng nay. Mặt trời
ở Mỹ h́nh như nhỏ con hơn mặt trời
Việtnam nên tâm tính của thời tiết Mỹ ít nóng
nảy. Sà igon đổ mồ hôi hột hoà i.
Tâm cầm ly nước bước về trại,
ngửa mặt bắt lấy sức nặng của ánh
sáng trên vừng trán chưa có vết nhăn.. Một gă
tị nạn tiến đến trước mặt Tâm,
chà o:
"Tên tôi là Phan Văn Lương. Ngà y mai tôi rời
trại. Đây là điạ chỉ của tôi. Sau nà y
nếu chúng ta có điều ǵ cần t́m đến
nhau."
Tâm cũng khai tên họ ḿnh ra.
Tâm sửa soạn đi học lớp Anh-văn
dưới bóng cây. Giáo viên đến dạy là một nhóm
trí thức quốc tế và người tị nạn tha
hồ đặt câu hỏi.
Dưới bóng cây, một ông thầy dạy sinh ngữ
khuyên học tṛ:
"Quư vị nên ở lại tại đây cho đến
ngà y nhổ trại để học thêm Anh-ngữ,
đừng nên xuất trại ngay.. tŕnh độ c̣n qúa
yếu kém; ra ngoà i, quư vị chỉ có thể kiếm
được những việc là m lao động mà ít
lương như rửa chén bát tại các nhà hà ng, hoặc
cắt cỏ, hoặc săn sóc người già tại các
viện dưỡng lăo, hoặc đổ rác, hoặc
xối rửa cầu-tiêu..".
Một tị nạn già lo ra:
" Trở ngại nói năng.. Ông thầy ơi, già
rồi, học tiếng Anh không vô.. Nói chuyện cứ quen
miệng chêm tiếng Pháp vô hoà i..."
Ông thầy cười, tiếp tục giảng bà i:
" Người di tản đừng bao giờ
ước mơ trúng số đề ở Mỹ. Có
thể một hay hai lần ǵ đó, bạn ra
đường nhặt được tờ giấy
một dollar hoặc hai dollar của ai là m rớt..
Nhưng, thần may-mắn chỉ có thể phù hộ các
bạn chừng đó thôi, bạn đừng hy vọng
trúng những số tiền to hơn..v́ ông cha của chúng
ta không ai hy sinh xương máu cho cái đại
cường-quốc nà y cả nên chúng ta không
được tiền nhân của người Mỹ
hậu tạ."
Ông thầy lại nói:
"Đi là dại.. Ḿnh ở lại cũng chẳng ai là
m ǵ ḿnh hết.. Nhưng bây giờ cũng hăy c̣n kịp: Con
tà u Thương-Tín đă chở 5 ngà n người hồi
hương. Những người hoảng hốt bỏ
chạy đó, nay đă trở về nước mẹ.
Các bạn nên nghĩ lại.. Nước Viêtnam nay đă
thống nhất, nhưng sao các bạn lại điên
rồ cà -chớn vượt biển. Mỹ mất tiêu
một tỉ đô-la cho cái cục cưng chiến tranh
Việtnam.. của quư vị rồi".
Ông thầy phản chiến nh́n mấy tị nạn già ,
nói giọng xuống đường:
" Bác đi, bỏ lại nhà cửa cỏ nghiệp..
Lúc khổ cực v́ chiến tranh th́ bác ở, lúc sung
sướng thống nhất có được một quê
hương thênh thang hai miền Nam-Bắc nhập một
th́ bác đi.."
Tị nạn bóp tay, hoặc bẻ ngón tay, máu gầm lên
trong động mạch nhưng cố tốt nhịn.
Một tháng nay, riêng trong cộng đồng tị nạn
người Viêṭ ở trại A-san đă xẩy ra sáu
vụ ẩu-đả, trong khi đó, cộng-đồng
Miên và Là o được đà i phát thanh ghi nhận không có
đập lộn la-ó. Người xưa đă truyền
miệng lại rằng Cụ Mạc Đĩnh Chi
đi sứ nghe người Tà u nói: " Dân An-Nam, vóc th́
nhỏ, tầm th́ ngắn, nhưng khẩu khí rất hùng
hậu khi phê b́nh đời tư của kẻ khác và
mặc cảm tự tôn qúa lớn. Ngà y hôm nay, sống
chung trong trại tị nạn, người Việt Nam dà o
dạt một nguồn cảm hứng khi xoi móc nhau và tung
tin đồn: Đà n ông Mít ḿnh sang Mỹ loăng xương
long gối hết rồi, teo rồi chứ không to như
hồi xưa nữa..Bậy nà o, ai chứ tôi th́ chẳng
bao giờ móp méo cái cục cưng ǵ trơn.. Không tin cứ
thử đo coi cho biết.. Dù ǵ dẫu ǵ, th́ đà n bà
cũng là Thị-mẹt, Thị Mầu, thị Nở.. quư
báu chi. Nghe tôi kể đây: Đầu tiên khi vừa
đến Mỹ, đà n bà Vietnam mê Mỹ qúa trời;
nhưng sau đó, lại quay về với đà n ông
Việtnam liền.. v́ hạm-đội Mỹ ngoà i
khơi vớt hà ng chục thuyền-tà u vượt
biển chở toà n vịt xiêm đực.. v́ miền Nam vụt
mất qúa nhanh, lính phải bỏ chạy ngay không kịp
về nhà lấy theo vợ con nên cái xác thịt ngon béo
của mấy Thị Mẹt, Thị Bẹp tại
hải ngoại mới hấp dẫn c̣n hơn món Đỉm-Sấm
ở các tiệm Tà u. Một ông bác sĩ nà o đó mà
phải lấy một bà thợ may v́ trống thừa mái
thiếu. Vậy, tội đách chi mà ta phải lấy
Mỹ khi ta có thể dễ dà ng lấy một ông lớn
Viêtnam.
Hai tuần sau, trại tị-nạn lại có tin mới:
Đó đó, hăy nh́n cái ông bác sĩ người Nam đó,
người miệt vườn Bà -Rịa đó.. đà n
ông mà lại rẽ đường ngôi chính giữa cái
đầu, đà n ông con trai phải rẽ
đường ngôi một bên chứ ai lại chia
đầu tóc ra là m hai phần bằng nhau như cán cân công
lư rứa.. Khi c̣n ở tại Bà Riạ, khi ông ta vừa
mới tốt nghiệp th́ được một gia
đ́nh già u có kêu gả con gái, hứa sẽ hồi-môn
một pḥng mạch với đầy đủ dụng
cụ y khoa.. Mười ngà y sau, cô gái về nhà cha mẹ
và khóc i-ỉ, ông bà via mới hỏi tại sao, cô ta khai:
" Mười đêm nay,. anh ấy ngủ riêng đâu có
đụng tới con.. v́.. v́ trong cái pḥng mạch mà
tiá-với-má là m của hồi môn cho con đó.. không có cái
máy chụp h́nh phổi tức là cái máy-rọi."...ừ
ừ..đúng đa, mấy cha bác-sĩ là rứa đó..
cưới tiền mặt, cưới và ng là m vợ..
người Huế tui có câu nói: "Hai hạng
người ăn ở ác đức nhất là mấy ông
quan toà và mấy ông y-sĩ.. con cái của họ rồi
sẽ mạt"..." Ôi thôi, dẹp chuyện mấy ông
bác sĩ Huế và ông bác sĩ Bà -rịa với cái
máy-rọi lại đi.. Sang tới đây rồi th́
đốc-tờ, tu-bíp..ǵ ǵ cũng bị sung công là m
việc từ thiện trong trại tị nạn hết..
Mỹ họ phát quần áo cho tị nạn, phát toà n
quần áo mặc ngoà i thôi, chớ không phát đồ- lót...
thà nh ra mấy thằng nhóc Cu tư Cu tèo Cu toét không có x́ líp
để mặc bên trong cáí quần tây.. Ui chao.. ngà y nà o
cũng xẩy ra tai nạn kẹt chim và o cái phẹt-ma-tuya
. Cha mẹ của mâư thằng Cu tư,Cu Tèo, Cu toét đó
phải bế chúng nó và o trại phát thuốc xuưt xoa xin
mấy ông bác sĩ là m ơn kéo con chim chân chính của chúng
nó ra khỏi cái phẹt ma tuya.. Thôi mà , chuyện mấy ông
bác sĩ tham tiền là chuyện xưa từ đời bà
Rịa, bà Bầu, bà Hom, bà Hạc, bà Queọ, bà Tà -lơn..
chứ bây giờ trong trại tị nạn nà y, bao nhiêu ông
bác sĩ đang là m việc thiện nguyện khám bệnh
cho đồng bà o tị nạn."
Hai tháng rưỡi sau, nhiều cặp vợ chồng
lục-đục bỏ nhau, một bà vợ nói: " Anh
mà yêu tôi ư? Anh quậy tôi th́ có. Tôi đă
cảnh cáo trước với anh, anh ngỡ rằng
tổ quốc trọng nam khinh nữ, anh nện kềnh
kềnh cái tấm thân thông minh nhất nam tử của
anh để mà đè ép tôi, tôi sẽ cắm cho anh một
cái sừng... Ở đó mà đà n ông thông minh nhất nam
tử"
Ông chồng căi:
" Nếu các cụ ông nhà ta ngà y xưa mà không thông minh
nhất nam tử th́ là m sao họ đa thê
được? Họ phải là m được cái chi
đó ngầu lắm th́ đà n bà , kẻ
trước người sau mới chịu chui và o
đời và o đùi họ để mà đè nhau chơi
chứ.. Đà n ông phải là kẻ đè đủ năm
thê bảy thiếp chứ không ông nà o chịu chơi
với chỉ một bà mà thôi.. Các gia đ́nh ngà y xưa,
bốn năm bà cùng lăn xả và o cho một ông đè,
họ ghen tuông nhau, bà nà o cũng muốn một ḿnh ăn
nguyên một cái chả-gị, một cái gơi-cuốn..
Tục lệ đa thê có được từ xưa là do
tại đà n bà , đà n ông đă chịu một tá
tiếng oan.."
Một tuần sau trong giờ học Anh văn dưới
bóng cây, thân cộng lại kiếm chuyện:
" Việtnam thống nhất.. một phép lạ chưa
từng có trong lic̣h sử."
Mấy vượt biển độc thân đứng lên
nạt:
" Vậy sao không cút về với Cộng sản
đi.. ông cố nội.. Đứng đó mà nói dại ,
chúng ông đập cho văng bựa ra trong quần bây
giờ."
Sau khi thân cộng bỏ đi, một giáo viên khác
đến dạy cách chia động từ bất quy
tắc và chép lên bảng bà i thơ nhỏ:
Roses are red
Violets are blue
But they don't get around
Like the dandelions do
Slim Acres.
Hoa hồng mà u đơ
Hoa "đừng-quên-em"mà u xanh
Nhưng chúng không mọc khắp nơi
Như hoa dandelion sắc vàng.
Giáo viên viết xong, nói:
" Bây giờ đến phiên cả lớp hăy hát tặng
tôi một bà i ca Viêtnam hay thật là hay đi nà o."
Một lính đa t́nh đứng lên:
" Chúng ta hăy hát bà i Viêtnam Viêtnam của Phạm Duy.
Trong bà i nà y, Phạm Duy quẳng và o bao nhiêu con chữ Viêtnam
Viêtnam, nên hát bà i nà y Mỹ nó nghe nó hiểu
được mấy chữ đó, chứ hát bà i khác
Mỹ nó đéo đếch hiểu. Phạm Duy sáng tác ra ca
khúc ni là cốt để cho chúng ta hát trong hoà n cảnh nà
y."
Cả lớp hát xong, một học tṛ hỏi thầy giáo:
"Ra ngoà i, người Mỹ có cho chúng tôi học Anh
văn hay bắt chúng tôi đi là m liền.?"
"Có ngân sách nuôi người tị nạn học English,
học nghề. Các bạn sẽ kiếm được
việc là m.. sau đó để dà nh tiền mua nhà thực
hiện.. giấc mộng Mỹ."
"Kiếm việc là m ở văn pḥng có dễ không? Ngà
y c̣n ở Ságon tôi là thư kư đánh máy."
"Đánh máy chữ cũng giống như đi xe
đạp.. nếu các bạn đă biết từ
trước, th́ các bạn sẽ nhớ lại ngay sau
một lúc ngồi và o"
Một nữ tị nạn hỏi:
"Chúng tôi đến từ một nước nóng..mà Hoa
Kỳ th́ qúa lạnh.. Chúng tôi không có tiền mua thịt ḅ
ăn cho ấm, liệu chúng tôi có bị ho lao không?"
Giáo viên vội cười :
"Người Mỹ lập quốc trên tuyết ,
đức tính chịu lạnh là niềm tự hà o của
họ, chúng ta nên tơ ra cho họ thấy rằng trời
mùa đông Washington cũng thi vị lắm chứ
bộ.."
Tị nạn lại đặt vấn đề:
"Chúng tôi có đi hái dâu được không?"
Gíáo viên giảng:
"Hái dâu strawberry.. th́ phải nằm.. cũng không
phải là nhà n.. Cây dâu thấp như người
ngồi..nhưng gia chủ cấm không cho ḿnh ngồi mà hái
mà phải nằm, v́ họ sợ nếu ḿnh ngồi th́
bể đầu gối , họ phải chở ḿnh đi
nhà thương điều trị tốn tiền của
họ.. họ c̣n cấm ḿnh không được
đứng dậy đi, mà phải nằm và ḅ lê ḅ
lết từ bụi cây nà y đến bụi cây khác trong
biển dâu rộng, và ḿnh phải hái lanh tay, vừa
giựt vừa ngắt vừa vồ.. như ăn
cướp, ḿnh phải mau thật là mau mới đúng
với chỉ tiêu mỗi ngà y phải hái mấy trăm
pound ǵ ǵ đó."
Tị nạn cứ hỏi lung tung:
"Vậy th́ chúng tôi đi hái trái cherry.. okay?"
"Hái cherry không phải là một nghề.. Trái cherry
nhỏ mà nặng, ai thấy cũng thèm. Bạn đợi
đến giữa mùa, lúc đó, các tay nhà nghề đă hái
hết những quả to rồi, cherry chỉ c̣n lại
những quả không to, bạn và o vườn hỏi mua,
gia chủ sẽ đưa cho bạn một cái túi nylon,
bạn trèo lên cây, bạn vừa hái vừa ăn ngay
tại chỗ, và bạn cứ hái hoà i cho đủ
một số lượng nà o đó, bạn có thể hái
cả ngà y, 50 hoặc 70 pound, gia chủ sẽ cân và bán cho
bạn mỗi pound chỉ bằng 1/5 giá cherry bán ngoà i
thị trường.. thí dụ , mỗi pound chỉ 50
xu."
Tị nạn lại thắc mắc:
" Chợ Tà u có gần đây không?"
Ông thầy tươi cười:
" Ngà y ra khỏi trại, các bạn nên là m và i phát
chả-gị Sà ig̣n đăi ân nhân bảo trợ. Ngay bây giờ,
mấy bạn có thể đưa tiền nhờ tôi mua
giúp mấy bạn và i xấp bánh đa và bún Tà u.. Chợ Tà
u ở rất xa đây."
Tị nạn về trại moi tiền đưa ra
nhờ ông thầy mua hộ hai thứ đó, không nghĩ
rằng bánh sẽ mốc và bún sẽ mọc râu v́
để lâu trong trại nóng. Tị nạn tin chắc rằng:
Sà igon c̣n măi , và chả gị sẽ c̣n với Sà ig̣n, ta
đă quyết ra đi v́ giấc mơ Mỹ, nếu
ta nuôi mộng mua nhà th́ ta ơi , sao không là m trăm cái
chả-gị bưng đến nhà thờ đăi bảo
trợ ăn..
Hơn mười năm sau, thầy tṛ t́nh cờ gặp
lại nhau trên đất khách, ông thầy ôm lấy học
tṛ, bảo:
" Chả-gị Sà ig̣n tuyệt lắm, ngon hơn chả-gị
đương-đại Trung quốc Chinese egg roll,
beó hơn chả-gị Phi lumpia, bùi hơn chả-gị
Đà i Loan ."
° ° °
Gia đ́nh Tâm nằm vùng tại trại tị
nạn cho đến ngà y đóng cửa th́ được
một cơ quan truyền giáo bảo trợ ra ngoà i bao nuôi
ăn ở trong một apartment thuộc vùng phụ cận
Los Angeles.
Sau khi dọn dẹp, kê bà n ghế, Tâm chải tóc
bước xuống tầng lầu dưới, gơ cửa
một căn hộ.
Người đà n ông Mỹ mở cửa ra. Tâm ngậm
câm một cục, nà ng đă cho con mèo mượn cái
miệng nên không nói được một câu. Đó là
Jeffrey.. cao to và hiền, phụ bếp ở trại tị
nạn.
Một lát Tâm cố nói:
" Gia đ́nh tôi mới dọn đến, ở lầu
trên..không ngờ ông cũng ở đây.. xin ông.. xin
ông..."
" Xin cô cho tôi biết cô muốn hỏi tôi câu ǵ?"
" Xin hỏi ông gần đây có ngôi nhà thờ nà o
không?"
Người đà n ông lạ ấy không phải
đồng hương, khác quốc tịch, khác mà u da,
nhưng cùng chung một thế giới, một quả
đất, một bầu trời, trả lời chậm:
" Nhà thờ St.Humphrey chỉ cách đây hai block."
Chiều hôm sau, Tâm đi công chuyện về, mới
vừa nằm xuống đọc và i trang truyện dà i th́
có tiếng gơ cửa. Tâm ra mở. Jeffrey dáng dà i, vai
rộng, ̣đứng đó.
" Cô Tâm có cần hỏi tôi điều ǵ nữa
không?"
Tâm không soạn bà i trước, không có sẵn câu hỏi.
Chợ, chùa, nhà thờ, nhà thương, nhà qùang, pḥng
mạch nha khoa, trường học, sở bưu
điện.. đều biết cả rồi.
Jeffrey không đứng lâu, bỏ đi. Sáng Chủ nhật,
người lạ ấy lại đến và nói:
" Cô c̣n muốn hỏi tôi câu ǵ nữa không và cô có
cần tôi giúp cô cái ǵ không?"
" Xin cám ơn ông, gia đ́nh tôi đang sửa soạn
đi lễ nhà thờ."
"Tôi xin đưa gia đ́nh cô đi nhà thờ."
Trước giải phóng 75, một chiến sĩ tiền
đồn về phép cưới Tâm là m vợ
được năm ngà y trăng mật, rồi đêm
sau đó chà ng trở ra chết tại mặt trận B́nh
Thuỷ; hiện tại Tâm sống cùng cha mẹ trong ḷng
chậu Los Angeles. Buổi sáng ở đây, sương gió
an là nh, chén cơm điểm tâm nà ng ăn pha mà u
tươi đẹp như cuộc đời nà ng sẽ
là m lại.
Jeffrey hiện ra mỗi buổi chiều để trả
lời những câu hỏi, để giúp đỡ
những điều cần. Chà ng đề nghị cùng Tâm
đi shopping, và đi dạo để nắm tay nà ng khi
họ bước bên nhau dưới hà ng cây hiền là nh
đứng bên bờ hồ ngó họ. Tay chà ng khô và ấm
và mềm, che chở bà n tay nhược tiểu của Tâm.
Thật dễ tin rằng chỉ một cái nắm tay
của chà ng mà toà n thân thể Tâm xóc mạnh với hai ba
cái run...
Tâm không hề lên cân, nà ng nói trong mơ:
"T́nh yêu thơm như nước mắm quê hương
em. Cắn một miếng nem rán, hay nhai một miếng
bánh pizza, hoặc ăn Mcdonald, em cảm-tưởng như
nghe một tiếng pháo nổ nhỏ trong miệng."
Jeffrey trầm lặng, trông chà ng không lanh như đà n ông
Việtnam, Tâm tiếp:
"Và em sẽ cho anh ăn phở măi đến hỏi
thở cuối cùng của đời em."
Rồi Tâm lăng mạn :
"Em thích đọc văn chương đủơng
đại và truyện ngoại quốc .Mỹ vừa mua
của Phi-châu 25 ngà n con voi.. em muốn coi voi cười và
nghe voi hát.. Giọng voi hát trủ̃ t́nh hơn tiếng ca
của chó, khúc ngâm của mèo và điệu ḥ của cá
dolphin."
Jeffrey trầm lặng, trông chà ng không lanh như đà n ông
Việtnam, Tâm tiếp:
"Em biết vẽ tranh tĩnh vật, nghĩa là vẽ
những vật thường thấy như hộp cá
sardine, con thằn lằn , con kiến lửa, con gián."
Jeffrey cười hỏi:
"Vậy th́ tranh động vật có phải là bức
hoạ những con vật nhúc nhích trên bưć tranh không
em?"
Tâm giảng:
"Em không biết."
Tâm tiếp:
"Em có hai khuôn mặt.. một, để em nh́n cái
đẹp và một, để em nh́n bổn phận."
Và Tâm nên thơ:
"Em đổ bụi đời và o thùng rác. Em là m
bếp. Em không cười xuân, không hờn hè, không hoà i thu,
không buốt đông, và không bao giờ em kêu ba tiếng: em
yêu anh..trong kiếp này."
Một tháng sau, hai người cưới nhau tại nhà
thờ St.Humphrey, ước mong một đời măi măi bên
nhau trong ngôi nhà mùa đông chỉ mở máy sưởi 62
độ, trong mùa hè mát, trong mức sống cao, trong
hạnh phúc nhiều..vân vân.. Jeffrey là công chức lớn
của hăng điện thoại Verizon, thỉnh thoảng
trực ca đêm để thanh tra toà n bộ
đường dây và kiểm soát nhân viên dưới
quyền..
Những chiều cuối tuần, hai người cùng
cởi già y bỏ dép ra, để đi chân đất bên
nhau trong nhà hoặc ngoà i vườn. Những ngà y trong
tuần, buổi trưa nà o Jeffrey cũng về ăn
cơm nhà , Tâm nấu nồi cơm t́nh nghĩa: đong
một chén gạo nanh chồn, cởi bốn chiếc
nhẫn hột xoà ng ra khỏi tay để vo cho sạch
cám. Tiếp theo,Tâm bắt son chảo là m ba món căn
bản: xà o mặn canh. Đúng 12 giờ, Tâm cắm nồi
cơm điện. Nửa giờ sau, nồi cơm vừa
chín tới th́ Jeffrey về tới nhà . Tôi cho chồng ăn
hạt cơm vừa chín tới; tôi không bao giờ bắt
chồng ăn cơm nguội đem hâm nóng lại. Ngà y nà
o tôi cũng nấu hai nồi cơm trinh trắng chứ
không phải chỉ một. Nồi cơm xới ra
được bốn chén. Buổi điểm-tâm, tôi xay
đậu nà nh là m sữa uống ấm bụng.
Buổi cơm tối, gạo phải vo lúc 4 giờ chiều
rồi ngâm nước lạnh. Gạo phải ngâm trong
nước mát đủ hai tiếng, giống như con
trâu phải trầm ḿnh trong bùn hai giờ mỗi ngà y
để khỏi phát điên lên v́ cái cà y nặng và ông
Trời nóng. Buổi cơm tối phải ăn
trước 7 giờ, nếu để muộn hơn
mới ăn th́ mới hơn 50 tuổi đă phải
nhuộm tóc rồi.
Bà bạn người Huế lanh chanh nói:
"Rứa là sai công thức.. cơm vừa chín tới
không dẻo, phải để lâu hơn trên bếp
điện một chút cho cơm ráo nước, dẻo và
mềm hơn."
Nếu Jeffrey là m ca khuya th́ ngà y đó, Tâm đổi giờ
là m bếp: Mười giờ đêm, Tâm nấu cháo
hoặc xúp đậu-hũ. . Giữa khuya, Tâm mang tô cháo
vừa chín tới với đĩa đồ xà o và o
sở.
Jeffrey cầm tay Tâm:
"Vợ cho ǵ, ăn nấy.. nhưng.. please..đừng
bắt anh ăn canh măng chua. Em đừng muối
măng chua trong nhà và đừng mua măng muối chua
ở siêu thị đem về nhà ."
Đôi má da mà u, một thân h́nh không mập dù ngà y nà o
cũng ăn thịt với gạo thơm đầu mùa
và một thoáng kiến thức về kinh Phật cùng sách
Khổng Mạnh.. Tâm c̣n chộp thêm một cái lộc khác
trời thiên vị cho riêng Tâm, là ai mới gặp nà ng
lần đầu tiên cũng thích ngay. Muốn
được thích như vậy, người xưa
dạy rằng phải thực tập, phải thao
diễn chăm chỉ, phải học thuộc ḷng
những lời hay ư đẹp, đừng bao giờ
tơ ra lanh và khôn khéo vượt hẳn người khác
trong khi nói chuyện, mỗi đêm phải soạn bà i
kỹ về phương châm xử thế để sáng
mai đem ra áp dụng: Muốn được yêu th́ ḿnh
phải yêu trước đă, không giận, không thù, không
ghét bất cứ một ai, phải dễ chịu, dễ
chơi, dễ thương, dễ mến.. Sau chót, phải
ra tà i gia chánh: nấu ăn ngon và nhanh, chịu khó
đứng lâu trong bếp để nấu phở
Bắc, bún ḅ Huế, ḿ Quảng, chả gị Sà igon. Bếp
thân thương và bếp thơm phức.. đà n ông khoái
ăn phở, đà n bà thích bánh bột lọc.
Jeffrey nh́n Tâm luộc bún, nói:
"Cuối tuần nà y, anh sẽ mời 51 người
bạn đến nhà thưởng thức món phở
Bắc của Viêtnam.. Em nấu cho anh nồi phở gia
truyền thơm mùi thuốc đông-y nhé."
Tâm trả lời:
"Cái ǵ chứ nấu phở là nghề của nà ng mà
.. Chúng ta có vườn rộng đủ chỗ để
tiếp khách."
"Em đang mang thai, cũng nên cử động chân tay chút
ít."
Tâm cười:
"Sức khoẻ em tốt lắm"
Nhưng Tâm rên thầm: " Cái giọt máu Mỹ sao mà
nặng. Cái hột giống Hoa Kỳ sao nó to như một
trái mít Viêtnam. Nó đạp mạnh như bà o thai của
một con voi Phi châu, nó nhúc nhích hoà i như một con
lươn chưa um x́ dầu."
Rồi Tâm nói:
"Sao tôi lên cân chứ không sụt kư, sao tôi
được uống thuốc bổ thuốc bệnh..
tôi có xe hơi để lái đi là m tóc, tôi ở nhà
lầu và thừa tiền gưỉ nhà băng, tôi sức
khoẻ có dư.. C̣n chồng tôi th́ là m việc đêm là m
việc ngà y, lao động tâm năo mà mặt mà y không hề
nhăn nhó."
Tiếng đồng hồ kêu tick-tick trên tường nghe
như những mảnh vụn thời gian đang rớt
xuống quả đất cứ quay hoà i và u hoà i.
Tâm tiếp:
"Sao tôi không mệt phờ, sao tôi không hốc hác như
anh sau mỗi ngà y là m việc, và sau mỗi đêm thức
trực ?"
Jeffrey hỏi:
"Em muốn đi du lịch Trung Quốc không?"
Tâm lắc đầu:
"Sống sung sướng qúa như em là có tội. Em
không thiếu một cái ǵ hết, đời em đầy
đủ như cái tủ áo của em."
Jeffrey cương quyết:
"Anh bắt buộc em phải đi vacation nghỉ
ngơi"
Tuần sau ,Jeffrey đưa Tâm đi Seattle chơi. Trên phi
cơ, Tâm chỉ nghĩ đến Saigon, nghĩ
đến mấy thứ ngọc-ngà vùng Viễn-đông:
Ngọc bích, ngọc trai, và ngà voi nhiệt đới..
Nà ng bảo chồng:
"Sà igon vốn được gọi là Paris của vùng
Viễn-đông, một thà nh phố ngọt, một trung
tâm du lịch sang trọng nhất châu Á. Mà u sắc của
trái cây là m da thịt Sà i-gon sáng óng lên.. nhưng mỗi
một ngà y, Sà igon lại đông nghẹt người và ùn
ùn các loại xe gắn máy, xe đạp-điện, nên Sà
igon bụi rác và đổ mồ hôi hột và trong
mồ-hôi Sà igon có mỡ béo, có muối i-ốt."
Sau giải phóng, đà n ông Sà ig̣n túa ra đường
nhiều hơn đà n bà , đại lộ mất qúa nhiêù
khoảng trống, lề đường không c̣n thênh thang.
Tâm thương nhớ những con chó Saigon chạy theo sau
những chiếc xe ba bánh chở trái cóc và tráí chùm ruột.
Tâm thâm thù và sợ hăi bọn người dă man ăn
thịt cầy, công khai đạp xe đi bắt chó ngoà i
đường. Tâm khó chịu khi đọc một bà
văn sĩ Mỹ đă viết rằng người
Viêtnam xưa kia vốn chỉ ăn nhái sống chấm
với ớt hiểm và để dà nh lửa trong cái
sọ dừa khô. Nhà văn đó c̣n bảo rằng
Việtnam mang nặng ân t́nh bảo hộ của
người Pháp trong cách kiến trúc nhà cửa và trên
những mảnh giấy viết thực
thực-đơn kê khai món ăn. Bà n tay người Pháp
đă sờ và vuốt ve Viêtnam cho đẹp hơn
lên. Với Việt Nam, thực dân cũng là ân nhân.
Buổi chiều đi chơi núi Rainier về pḥng trọ,
Tâm thấy quư vị trong bộ biên tập toà báo
Đất-Mới đứng bên ngoà i và một ông Mỹ
say ngồi trên ghế tay cầm ly rượu.
Chủ nhiệm báo Đất-mới chỉ tay và o căn
pḥng số 6B để giảng cho Tâm hiểu:
" Đồng-hương ḿnh tổ chức khiêu vũ
ở bên trong, ông Mỹ nà y tới đây đánh ghen v́
vợ ông đang nhẩy đầm với Việt-kiêu
trong ấy..Cả toà báo Đất-mới bị ông ta lôi
đi dự vụ bắt ghen nà y.."
Chủ-bút HQ im bặt ngay v́ ông Mỹ say hét lớn:
" Tôi hạ lệnh cho tất cả những
người có mặt ở bên trong hăy đứng dậy
ra về và từ nay cấm không được đến
đây tụ họp nữa.. Nếu các ông là người
Đại-Hà n, người Là o, người Miên hoặc Tà
u hoặc Nhật, Mă-lai, Indonesia, Thailand vv...th́ hăy
đứng sang một bên, tôi không là m ǵ quư vị hết..
Riêng các tên đà n ông Viêtnam th́ hăy cởi già y dép ra, tụt
vớ, tụt bít tất ra cầm ở hai tay dong cao lên và
quỳ xuống mà đi bằng hai đầu gối . Tôi
tự giới thiệu tôi có vợ Viêtnam sinh
được một đứa con.. và một bà o thai
hiện đang nằm tại chỗ kín...
Khi tôi mở cánh cửa nà y ra th́ quư vị Hà n-quốc, Trung
quốc, Là o, Miên, Mă, Xiêm, Hời .. cứ thong thả đi
ra.,với thẻ căn cước hoặc bằng lái xe
cầm ở tay chứng thực quư vị là người
nước nà o. C̣n các tên đà n ông Việtnam th́ phải ḅ
phải lết không được đứng dậy.
Bỏi đà n ông Viêtnam đă dê vợ tôi và dê những
người đà n bà Viêtnam khác lấy chồng Mỹ.
Tại sao vậy? Tại sao đà n ông Viêtnam dê xồm
vợ tôi và vợ của đà n ông Mỹ khác vậy? C̣n
đà n ông Miên, Là o, Thailand, Tà u.. th́ tôn trọng lễ giáo
Khổng Mạnh, không là m chuyện đó.? Tại sao đà
n ông Viêtnam mắt la mà y liếc vợ Mỹ vậy?
Tại sao đà n ông Viêtnam cứ t́m cách gặp mặt vợ
của người Mỹ hoà i vậy? Tại sao đà n
ông Việtnam cứ điện-thoại cho vợ tôi hoà i
vậy? .Tại sao đà n ông Viêtnam cứ ưa đớp
vợ của người Mỹ vậy? Cứ nhè vợ
của người Mỹ mà buông lời thư thi âm-
dương?.. Đà n ông Vietnam ..đêm đêm các ông ngủ
với vợ nhưng ḷng ngoại t́nh nghĩ đến
vợ của chúng tôi. Đây, tôi xin đưa ra một thí
dụ điển h́nh nói về dục t́nh của đà n
ông Viêtnam mà tôi đă đọc trong một bản tin
của hội thánh Tin Là nh trong số báo ra ngà y 27 tháng
chạp năm 1977, cách đây hai tuần lễ.:
"Một thuyền nhỏ bằng gỗ chở hai
mươi bốn người Viêtnam vượt biển
vừa đến được Phi Luật Tân, trong
số thuyền nhân đó có một người đà n bà
vừa có bầu được hơn một tháng
rưỡi, khoảng tám tuần lễ..Người đà
n bà nà y vượt biển cùng với chồng và ba con, lênh
đênh hơn hai tháng trời trên mặt nước và
đă mang bầu trong thời gian đó.
Uỷ ban bảo trợ lấy là m lạ là tại sao
trong những giờ phút nguy nan gần kề cái chết
trên biển dữ như vậy, và trong một chiếc
thuyền gỗ nhỏ đông người chen chúc như
vậy mà người chồng Việtnam lại có thể
đè vợ ra là m t́nh đến thụ thai."
Tên Mỹ hắc hắc cười:
"Vậy là hai vợ chồng nà y đă trần
truồng trước bao nhiêu cặp mắt và ..và đă là
m t́nh mà không biết mắc cỡ trước những cái
nh́n của trẻ con...Đà n ông Viêtnam đúng là ..cứng
hơn ai hết, cứng hoà i bất cứ lúc nà o,
nơi nà o."
Chủ bút báo Đất Mới cải chính:
"Ông hiểu lầm rồi. Người Việtnam
vượt biển trên thuyền gỗ nhỏ, đă
gặp hải tặc Tháiland. Và những người đà
n bà đẹp đă bị hăm hiếp, chồng của
họ phải nhận ḿnh là cha của các bà o thai đă
thụ trong thời gian vượt biển.. Thuyền
gỗ nhỏ do người vượt biể̉n
tự đóng lấy ra đi t́m tự do, không dá́m chạy
giữa bể khỏi sóng bổ ṿi, mà phải dong gần
bờ biển, men theo con nước cạn nên mới
gặp bọn chà i lưới Tháiland ."
Tên Mỹ say quay lại căn pḥng số 6B réo vợ:
"Tôi hỏi con mụ đà n bà ghê gớm, tôi yêu mà y, bao
nhiêu tinh trùng trong người tôi dà nh hết cho mà y chưa
đủ sao?.."
Tâm hỏi ông chủ báo :
"Anh dám đăng chuyện nà y lên báo Đất Mới
không?"
Ông Vinh trả lời:
"Báo Đất Mới chả dám đâu..các cha nội
sẽ kéo tới đập phá cho hư cả hai cái máy
chữ.. c̣n chi để đánh bà i..Tờ báo chỉ
nhận một chút tà i trợ của tiểu bang
thôi..để in ra và phát hà nh, nên bất cứ hội
họp ở đâu cũng bị lôi đầu đến
tham dự.. Cuối năm nay tôi sẽ thôi tờ
Đất Mới để̉ cho Mai Thảo là m chủ
bút. Hắn ta vừa đến trại tị nạn
Bi-đông."
Jeffrey kéo Tâm và o pḥng, đóng mạnh cửa. Hôm sau Tâm
thức dậy sớm, ngoà i trời, đời sống
vẫn chưa sáng.
Họ trở về Los-Angeles. Sau đó, Tâm sinh ra hai tí-nhau,
là m chủ ba ngôi nhà . Jeffrey hỏi:
"Em c̣n muốn có con nữa không; nếu không, anh đi
bác sĩ để cắt bỏ, hoặc cột lại..
Anh nghĩ rằng người chồng nên đoạn
sản thay cho vợ v́ khi nà o muốn có con trở lại,
người chồng sẽ đến nhà thương
để tháo ra, hoặc ǵ ǵ đó.."
Tâm dụi mặt và o ngực Jeffrey thầm cám ơn
người chồng chịu để dao kéo mổ xẻ
đụng đến thân thể thay cho nà ng.
Một hôm Jeffrey bảo:
"Sáng thứ hai tuần tới, sở tổ chức
bữa ăn sáng, anh cần em là m cho anh ba khay cơm chiên
lạp xường và tôm tươi để anh mang và o
sở đăi nhân viên."
Một người bạn kéo Tâm đến xin yết
kiến Hoà Thựơng Thích Măn Giác tức Thi-sĩ
Huyền Không nhân dịp Thầy đến Seattle là m
Phật-sự và sau đó, hỏi thăm tin một
Phật-tử. Người nà y có một đứa con trai
được chính phủ Hoa Kỳ trả lương
thật hậu để đi theo nhóm trí thức trở
về nước phản tuyên truyền, trong thời
hạn 4 năm. Chiến dịch lạnh nà y do Mỹ đưa
ra, bác lại chiến dịch lạnh ở Việt-Nam
khuyến khích dân chúng vượt biển của
Cộng-sản.
Thầy Măn Giác bảo Tâm:
" Chùa nghe nói chị Tâm và anh Phan Văn Lương
sẽ cùng đi với phái đoà n Phật giáo về
Việt Nam phát chẩn gạo cho đồng bà o."
° ° °
Một ngà y tuyêt́ tan, Jeffrey dẫn Tâm ra bờ
hồ ngồi trên ghế đá nh́n mấy con ngựa nhai
tuyết, tụi ngỗng Canada tắm dưới hồ,
một đoà n lục b́nh run lạnh đứng xúm xít và o
nhau. Bên cạnh Jeffrey, Tâm như nghe được
tiếng reo của sức khoẻ, như nếm
được nhưạ sống, như hôn
được cái đẹp của giống đực
để t́nh nghĩa phu thê bung nở với hy vọng
vươn lên trong tiếng hát du ca.
Chà ng hỏi:
" Mỗi lần về Vietnam, em có chích ngừa
không?"
" Không, tại sao em phải để mũi kim nhọn
phập và o da thịt em?. Chích ngừa là có lỗi với
Sà ig̣n, là là m mất ḷng đồng bà o đang ở
lại với Sà ig̣n dơ dáy và vi trùng."
Jeffrey nhẹ bảo:
"Luật quốc-tế nói rằng ai đến Nam
Mỹ, Mexico, Châu Á ngoại trừ Nhật Bản , Châu Phi
và Bắc Âu ..đều phải chích ngừa ."
Việt-kiều nạ về nước cũng chích ngừa
đủ thứ: thương hà n, tetanus, viêm gan,
quai-bị, sưởi, iả chảy, ho gà , sưng
phổi, lở đít.
Hảo, người Huế, cũng bảo Tâm :
"Phải chích ngừa cả mấy thứ đó, Tâm
ơi, và phải ..ngừa thai nữa"
Tâm cười:
"Chị lo ngừa thai cho cái thân chị đi."
Rồi Tâm nghiêm giọng:
"Lần nà y, em về Viêtnam với mục đích
thăm mấy chà ng thương-phế-binh, chị có
đồng nà o bỏ ra để em đem về giao
tận tay gia đ́nh chị. Chị c̣n lại bên quê nhà
cả một đống chị em ruột thịt, máu
mủ, xương da, dạ dà y, lông tóc."
Hảo phụ hoạ:
"Tôi c̣n sáu chị em bị tôi bỏ lại không đem
qua Mỹ.. Ai sang Mỹ cũng đi cà y để mua
được ít nhất một cái nhà ..tôi đă đánh
mất tại Mỹ sáu ngôi nhà đáng lẽ thuộc
về tay sáu chị em tôi."
"Vậy th́ lần nà y, chị phải gửi về cho
gia-đ́nh 200 dollars.. em bù thêm 800 đô cho đủ một
ngh́n."
Đang nói chuyện, Hảo nghe tiếng điện
thoại réo ở đầu dây bên kia, Tâm kêu vội:
"Em.. có người kêu viễn liên.. lát nữa ,em sẽ
gọi lại chị"
Một giờ sau, Tâm gọi lại:
"Phan Văn Lương gọi em..Cha nội nà y em quen
từ ngà y c̣n trong trại tị nạn. Hồi đó, dân
tị nạn ưa hỏi xin địa chỉ của
nhau để sau khi xuất trại sẽ t́m gặp
lại nhau."
Tâm nói tiếp:
"Nhưng Lương là kẻ đến sau .. Jeffrey
gặp em trước mất rồi."
Năm kia, Tâm thải ra một lô áo quần cũ
để cứu trợ Hảo. Thân h́nh Tâm cong như
một cánh cúc gầy với hai trái ổi chín mềm
nằm núp dưới áo dà i.. c̣n Hảo th́ ốm đói,
khô rốc khô ráo như tôm khô ai về Việtnam cũng
nhớ mua.. nhưng lại to ngang nên quần của Tâm
thải ra, Hảo mặc vừa.
Jeffrey lại nhắc:
"Anh không thể để em về Vietnam mà không chích
ngừa."
Tâm căi:
" Em về thăm quê-hương em, cho dù sẽ bị
viêm gan A, em vẫn không chích ngừa.. và em vẫn ăn rau
sống xịt thuốc giết rầy..."
Jeffrey ngơ ngác , Tâm giỡn:
"Em về Viêtnam, ôi..em tiêu chảy..em nhiễm trùng,
thấp khớp, ho gà , hen suyển, ḷi rôm... Nhưng em không
chích ngừa.."
Tâm và Lương về Huế đúng và o một ngà y
trời mưa kịch liệt. Mưa Huế lúc Tâm về
thật hung ác và bạo hà nh, gió Huế rống to căm
tức trước khi mưa bắt đầu khưng
bố. Giọt mưa nhọn nỗi khùng đâm rách tà u
chuối và xé lá chuối xác xơ.. Huế lốc và Huế
lụt. Mưa tấn công tới tấp và chừng hai
giờ sau th́ nước sông dâng bốn bề,
người Huế chỉ vừa kịp leo lên mái nhà . Phan
văn Lương đèo Tâm trên xe đạp chở
đến nhà bà Phán Dần. Nhà văn Văn-Quang giới thiệu
gần hai chục thương-phế-binh đến
gặp Tâm và Lương. Tâm đem về ba mươi chai
dầu gió xanh, hai chục chai Nhị thiên
đường vạn ứng Nhị thiên dầu, sáu
ngh́n dollars và hai va li đựng qùa vặt.. đủ
để tổ chức một cuộc họp mặt
văn nghệ. Các chà ng thương-phế-binh nà y có
người cụt hai gị, có người phải cắt
bỏ một tay, nhưng ai nấy thắm thiết chà o
mừng Lương Tâm và vui nhộn găy đà n thật
điệu nghệ , tà ́ tử, oằn người
đánh trống, trầm giọng hát ca, ngâm thơ, ḥ
Huế, chỉ một ḿnh Tâm là buồn tái-tê..Thật quê một
cục. Một chà ng biệt kích dù cụt hai chân hát
tặng Tâm bà i "Đèo Ba-Rền".
Tâm hỏi:
" Đèo Ba-Rền ở đâu vậy Lương.?"
" Quảng-Ngăi..một ngọn đèo sát nhân.. giết
chết không biết bao nhiêu chiến sĩ anh hùng.".. Chiều
và ng lên đẹ, quân hùng ca reo."
Một chà ng lính biệt-động, sống sót sau hà nh quân
Lam-Sơn 719 kể rằng một tiểu đoà n biệt
kích đóng ở Khe-sanh.. vượt biên giới qua
Hạ-Là o, sau hai đêm giáp chiến với quân
Bắc-Việt ở Tchepone, đă hoà n toà n bị tận
diệt.. 500 chiến sĩ rằn-ri mũ đỏ đă
bị giết trong hai đêm.
Phan văn Lương đứng lên:
" Đừng nhắc đến chuyện bại
trận nữa; bây chừ, thiên hạ quên chiến tranh
hết rồi, quên người lính miền Nam đă cam
nhận cái chết và vui nhận số phận sau khi
được sống c̣n. � n trên không công
bằng, chính quyền miền Bắc nuôi quân đầy
đủ cơm, cá, thịt, rau; chính quyền miền Nam
cho lính ăn đồ hộp C-ration, lính miền Nam bị
táo bón và trĩ ḷi rôm, đuối sức, sụt cân.
Bất công hơn nữa, dân chúng miền Nam, trước
năm 1975, lại ưng hộ quân đội miền
Bắc hết ḿnh. Từ cuối thập niên 1960
đến 27 tháng ba năm 1973, liên-quân Mỹ-Việt
tại miền Nam không hề thắng Cộng quân một
trận nà o cả."
Chiều thứ bảy, Lương và Tâm đi thăm
lăng Tự Đức. Bầu trời chất
đầy những đám mây đen nặng. Huế ơi
sao Huế đau khổ vậy? Huế cứ mưa hoà i.
Huế ôm lấy ḍng sông, cây cầu và những con
đường áo trắng. Điệu ḥ Trước
bến đă dứt nhưng đôi tai gái Huế vẫn
c̣n hát.
Sáng chủ-nhật, Lương và Tâm đi cửa
Thuận..rồi sau đó chia tay, mỗi người
về một tiểu bang của nước Mỹ..
Tâm điện thoại cho Hảo:
" Trưa mai tui đón bồ đi ăn phở
Hùng."
Buổi trưa mưa dứt, trời sáng nhạt, lá phong
rụng ít nhiều trên mặt đường ban đêm có
người phu quét dọn và dăy núi nằm cong lưng
ngủ.
Tâm húp một muỗng phở, chê:
" Phở tiệm thua xa phở nhà em nấu. Nồi
nước dùng của em không bao giờ qúa nhiều mùi
thuốc Bắc và không bao giờ đắng mùi
hồi."
Hảo kêu lên:
" Tôi xin thề từ nay không bao giờ nấu phở
nữa , bởi v́ tôi là một kẻ không bao giờ
thất bại trong t́nh yêu mà chỉ thất bại khi
nấu phở."
Rồi hỏi:
" Phan văn Lương là ai rứa ?"
Tâm tươi cười:
" Một kẻ em quen từ khuya, khi c̣n trong trại
tị nạn. Chị.. chị goá buạ..có thèm đà n ông
lắm không?.. em nhường lại cho chị."
Hảo từ chối:
" Thôi cô giữ lấy để mà dùng.. Cô lấy
chồng Mỹ nhưng ḷng vẫn c̣n ấm ức, vẫn
c̣n nuối một người đà n ông Viêtnam, vẫn
muốn có một chút đà n ông ấy để
ăn vụng."
Mùa đông sau đó, tuyết ngập đường
phố cao tới nửa đùi. Hai trận băo khốc
liệt quét qua, kéo theo bao nhiêu cỏn mưa dà i. Hoa lilac nín
nở, bồ câu xếp cánh không bay. Thời tiết
cũng xấu như ḷng người, gây cảm
tưởng bực ḿnh và khó chịu như đà n bà
thấy tháng.
Tâm bỗng lên một cơn sốt không có triệu
chứng báo trước, bị đưa và o nhà
thương cấp cứu, bị bác sĩ cắt đi
một khúc dồi trường gần hậu môn.
Hết một tuần lễ nhập viện, Jeffrey
chở Tâm về nhà , cơng Tâm lên gác, bế Tâm bỏ và o
giường, vuốt tóc, đắp mền lên tận
cổ Tâm. Chà ng đặt một cái chuông nhỏ cạnh
gối vợ. Ban đêm, chà ng trải manh chiếu gon dưới
đất nằm cạnh giường nà ng.
Jeffrey xin nghỉ phép hai tuần lễ và hiền là nh nói:
" Anh đặt cái chuông gần cánh tay phải của
em, anh nằm dưới đất để em ngủ cho
dễ. Em cần ǵ, rung chuông, có anh ngay, em đừng
mở miệng nói mà mệt."
Tâm ngồi lên định đi và o buồng tắm. Jeffrey
bốc nà ng và o đôi tay, bưng nà ng và o toilet.
Sau khi mạnh khoẻ, Tâm xin việc là m ở sở y
tế Hồng thập tự, thông dịch giúp bệnh nhân
người Việt đi bác sĩ mà không nói
được tiếng Anh.
Hai tháng sau, Tâm là m đám cưới cho con gái. Jeffrey bảo
chà ng rễ Mỹ:
" Không được quên sự có mặt của bà già
vợ cậu đấy nhé. Cậu phải là m rễ
đúng theo phong tục Vietnam của bả. Cậu phải
mặc lễ phục của triều đ́nh Vietnam: áo
thụng xanh may bằng gấm Tà u dệt h́nh chữ thọ,
đội khăn đóng đen 5 và nh, mặc quần
lót bằng vải Tà u tám trắng, mặc quần dà i
may bằng vải quyến thô, thứ vải b́nh dân
mà cựu Tổng-thống Thiệu đă mặc ngà y
mồng một Tết hồi xưa, chân cậu không
đủơc̣ mang vớ bỏi v́ cậu phải xỏ
chân và o đôi già y hạ. Cậu phải ăn
mặc y-chang một hoà ng tử của triều đ́nh
Huế."
Tội nghiệp chà ng rễ Andy, ông già vợ chỉ
đâu đánh đó. Mặt chà ng ướm rịn mồ
hôi v́ lễ phục Viẹtnam mặc nóng qúa.
Cuối Tháng ba,Tâm lại sửa soạn mấy va-li
nặng về thăm quê hương Ninh B́nh. Mấy
mươi chai dầu gió xanh, chai Nhị thiên
đường vạn ứng nhị thiên dầu và
tiền mặt. Jeffrey tiễn Tâm tận phi trường,
cân hà nh lư và ngồi bên nà ng cho đến khi Tâm xếp hà ng
lên máy bay.
Phan văn Lương gặp Tâm ở sân bay Phú-Bà i. Một
qủa cười đa t́nh nở trên môi chà ng
khiến Tâm nhớ tới thi sĩ Cao Tần đă là m bà i
thơ Một qủa cười đểu.
Lương bảo Tâm:
" Cô.. đau mới dậy.. nhưng trông vẫn
đẹp như một MC đứng trước đám
đông khán giả..chắc cô sẽ bỏ nghể y-tá
để là m xướng ngôn viên băng nhạc.."
Lương đèo Tâm trên xe đạp điện
đến nhà bà Phá Dần nghỉ qua đêm. Tâm nằm bên
cạnh bà Phán và tâm sự:
" Tại sao em lại lấy chồng nước ngoà i.
Tại v́ răng mà em lấy Jeffrey? Nhiều khi gặp
một người đà n ông Việtnam ngă ngựa,
mất công danh sự nghiệp, mất niềm tin, em
cảm tưởng như ḿnh là người có lỗi và có
trách nhiệm trong nỗi mất mát của người ta.
Nếu em lấy một người chồng Vietnam th́ có
phải bớt đi được một tâm hồn xa
xứ cô đơn không?. một oan hồn bất măn không?
Em bây giờ có muốn cưú ông nà o cũng chẳng
được nữa mà phải tự cứu ḿnh mỗi
ngà y, cứu tất cả đỗ vỡ trong ḷng em."
Bà Phán Dần cười:
"Tôi quen năm bảy bà bạn lấy Mỹ, họ ghé
thăm tôi mỗi lần họ về nước. Họ bỏ
bùa mê đà n ông Viêtnam một cách dễ dà ng..Theo tôi
nghĩ, bởi v́ đà n ông Viêtnam từ ngà n xưa cổ
tích, đă đa thê quen rồi, bây giờ đổi
đời, họ bị hạn chế một lấy
một, nên họ ức..họ muốn đ̣i lại
chủ quyền, muốn giựt lại các bà từ tay
thằng Mỹ."
Bà Phán Dần nói tiếp:
"Tôi nghĩ cô có tu từ kiếp trước: Khi đă
qúa tuổi thanh xuân, cô lại lấy được ông
Mỹ trẻ chưa lập gia đ́nh lần nà o, chưa
có con riêng, chưa có cháu nội ngoại..nên cô lấy
được luôn cả tiền bạc và nhà cửa
của ông ta. Mấy bà khác lấy mấy ông Mỹ không ngon
là nh như ông Mỹ của cô.."
Tâm nằm đông cứng không trả lời, bà Phán nói dai:
"Cô c̣n nhớ lần đầu tiên chúng ta gặp nhau,
cô nói với tôi rằng một ngà y nà o đó cô sẽ bán
bớt một ngôi nhà lấy tiền giúp bà con, đồng
bà o nghèo .."
Sáng hôm sau đôi bạn ra sân bay sớm. Sau đó, họ
đi xe về những là ng xa nơi người dân quê
khổ cực ngâm ḿnh trong nước bùn đục
để ṃ cua, bắt ốc, lưới tép sinh sống
từ trẻ tới già .
Rủ nhau xuống biển ṃ cua,
Đem về nấu qủa mỏ chua trên rừng.
Em ơi chua ngọt đă từng
Non xanh nước biếc ta đừng quên nhau.
Người dân bần-cố vươn ḿnh đứng
giữa thiên nhiên: một bên là rừng, một bên là
biển. Để nấu tô canh, họ lội xuống
biển bắt c̣ng rồi bước và o rừng hái trái
mỏ chua.
Khi Lương và Tâm quay lại Yên Bái, bà con giết một
con mực thiết đăi họ: thọc huyết lấy
máu đánh năm đĩa tiết canh, nhóm ba cái bếp
lộ thiên để bắt lên ba cái thùng nấu con chó theo
ba kiểu: một nồi cà -ri, một nồi nhựa
mận, và một nồi thịt hươu thềm
luộc.
Bà con trải ba chiếc chiếu dưới đất,
bưng ra mấy đĩa dồi, bốn tô
nhựa-mận, bốn tô cà -ri cay, và năm tô tiết canh.
Cả đời Tâm chưa bao giờ gặp cảnh
ngộ nà y. Nước mắt ứa ra, nước mũi
chưa hĩ đă tḥ-ḷ. Hai đầu gối gập
lại đánh cập và o nhau, khuỵ xuống, Tâm cố
ăn rau sống thật nhiều nhưng bà con xúc mấy
th́a tiết canh, gắp thịt cầy và o đầy bát nà
ng. Ai nấy chăm chăm ngó Tâm không chớp mắt,
cố mời và vui sướng bắt nà ng phải ăn
cho được. Tâm gắp cục thịt lên, rồi
bỏ xuống, muốn ngất xỉu đi ngay lúc đó
mà không được.. Cuối cùng, phải đút cục
thịt và o miệng ngậm lại và nhai và nuốt và nín
ói.
Tâm nghĩ thầm nếu chồng con tôi biết tôi ăn
thịt hươu thềm, chắc sẽ từ mặt
tôi, và nếu bạn bè tôi biết chuyện nà y, không ai thèm
chơi với tôi nữa..Tâm gục xuống như một
cà nh lilac găy dưới áp suất gió.. Tâm nhớ thời
gian đầu mới sang Mỹ, gia đ́nh nà ng
định cư ở Seattle, các nhà thờ Công giáo họp
mặt lớn, mời ban biên tập báo Đất Mới
đến dự. Các ông cha và viên chức cao cấp sở
Welfare kịch liệt đả-kích người Hà n
quốc, người Tà u , người Vietnam..ăn
thịt chó, họ bảo rằng ăn thịt chó là
phạm một nửa tội ác sát nhân, trong tương lai
sẽ có phiên toà xử tội ăn thịt chó.
Bộ biên tập báo Đất Mới mắc cỡ qúa
ngồi im; lát sau, nhà văn Th.N. nói :" Chó Viêtnam
xấu, chó Mỹ đẹp nên không bị ăn thịt.
Ai sinh ra với một sở thích và ḷng thương yêu chó
mèo th́, với người ấy, chó mèo rất xinh
đẹp, dễ thương. Ai sinh ra không có sở
thích nà y th́, chó mèo đến bên họ, họ đá cho
một phát."
Khi hai người thoát khỏi mâm thịt chó th́ trời
rất tối. Họ đi t́m một chỗ trọ
tạm qua đêm. Pḥng trọ êm vắng, không khí nhẹ nhà
ng thở. Bà n ghế mới lau, cà nh hoa cà -phê mới
cắt đem và o cắm, cửa sổ có mà n che mỏng
trang trí gian pḥng tăng thêm dương tính. Cái giường
kê sát tường đúng với nguyên tắc khoa học lao
động: Cái giường thấp để dễ dà ng
nằm xuống ngồi lên đứng dậy.
Lương quay người, kéo Tâm và o bụng ḿnh rồi
cúi xuống hôn miệng nà ng. Tâm gạt ra, bảo:
" Tôi biết thế nà o rồi cũng có cái mà n nà y.
Một nhà tâm lư nói : Vợ chồng là hai người
bị Trời lấy dây trói lại bắt sống với
nhau, vợ chồng phải giữ hoà khí, không gây chiến,
hai bên tương kính, không la hét nhau. Jeffrey và tôi chung
sống trên ba mươi năm đầm ấm, hắn
nói với tôi những lời tốt, những lời
hiền.. Lương, gặp lại Lương, tôi
yếu mềm thương mến Lương, nhưng
trước giờ phút cám dỗ này..tôi xét lại cái
t́nh nghĩa giữa tôi và Jeffrey: giữa hai vợ chồng
tôi, không có một lần nà o gây lộn, không nói với nhau
một lời xấu; cho đến giờ nà y, giữa
chúng tôi, chỉ thấy những kỷ niệm tốt
hiện ra..chỉ thấy cái đẹp hiện
ra..Nếu, nếu một h́nh ảnh xấu nà o hiện
ra.. th́.. th́ lúc nà y, tôi thuộc về Lương.
Ngày 27 tháng 11 năm 2008
Túy
Hồng